Na maanden van onzekerheid hebben de Europese Unie en de Verenigde Staten een handelsakkoord bereikt dat de Amerikaanse douanerechten op de meeste Europese producten (zoals farmaceutische goederen, auto-onderdelen en halfgeleiders) plafonneert op 15 %. Hoewel dit akkoord een stap is richting meer stabiliteit in de trans-Atlantische handel, blijft het voorlopig gedeeltelijk en vaag. Ook de uitzonderingen op het algemene tarief zijn nog niet volledig verduidelijkt. Europese bedrijven die naar de VS exporteren, doen er dus goed aan de impact ervan zorgvuldig te evalueren.
Wat zijn douanerechten precies?
De handelsrelaties tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten verlopen doorgaans vlot, maar kennen af en toe spanningsmomenten. Zulke periodes kunnen een directe invloed hebben op de voorwaarden voor import en export. In dat kader worden douanerechten vaak ingezet als beleidsinstrument. Het gaat om belastingen die worden geheven bij de invoer van bepaalde goederen. Ze kunnen worden berekend als een percentage van de aangegeven waarde (ad valorem-rechten) of als een vast bedrag per eenheid (specifieke rechten).
Een concreet voorbeeld: je exporteert een partij Belgische ambachtelijke bieren naar de Verenigde Staten. Een doos van 12 flessen wordt gefactureerd aan 40 euro. Door de invoering van een douanerecht van 15 % moet de Amerikaanse importeur 6 euro extra betalen per doos, wat de totale kostprijs op 46 euro brengt.
Waarom worden douanerechten toegepast?
Douanerechten zijn in de eerste plaats een bron van inkomsten voor de overheid die ze int. Maar ze vervullen ook andere functies.
Zo kunnen ze worden gebruikt om de binnenlandse economie te beschermen door ingevoerde producten kunstmatig duurder te maken dan lokaal geproduceerde goederen. Dat kan ertoe bijdragen dat nationale industrieën ondersteund worden en jobs behouden blijven.
Na eerder gedreigd te hebben met een verhoging van de invoertarieven tot 30 %, hebben de Verenigde Staten beslist om vanaf 1 augustus 2025 op het merendeel van de Europese producten een tarief van 15 % toe te passen.
Wat betekent dit concreet voor jouw onderneming?
Hoewel deze invoerrechten formeel worden betaald door de Amerikaanse importeurs, worden de economische gevolgen vaak doorgeschoven naar andere partijen. Europese exporteurs kunnen genoodzaakt zijn hun marges te verlagen om concurrentieel te blijven, terwijl Amerikaanse consumenten hogere prijzen betalen. Amerikaanse bedrijven kunnen bovendien druk uitoefenen op hun Europese leveranciers om (een deel van) de extra kosten te dragen.
Naast de directe financiële impact kunnen de nieuwe regels leiden tot langere douaneprocedures, juridische en logistieke onzekerheden en een herziening van commerciële contracten.
Hoe kan je de impact beperken?
Om deze risico’s te beperken en beter voorbereid te zijn, kunnen ondernemingen verschillende strategieën inzetten:
- Volg de evolutie van lopende handelsakkoorden op de voet, zeker in sectoren die als strategisch of kwetsbaar worden beschouwd. Zo kan je tijdig reageren op eventuele tariefwijzigingen of opschortingen.
- Diversifieer je exportmarkten, zowel aan leveranciers- als aan klantenzijde. Door je netwerk van handelspartners uit te breiden, verklein je de afhankelijkheid van één enkele markt en versterk je de weerbaarheid van je bedrijf in tijden van geopolitieke spanningen.
- Herbekijk je logistieke en contractuele aanpak. Het kan zinvol zijn om leveringen te groeperen of om de afspraken over verantwoordelijkheden, kosten en risico’s in contracten opnieuw te bekijken. Zo kunnen onnodige kosten en administratieve drempels beperkt worden.
- Breid je kennis over de douaneprocedures grondig uit. Zorg voor een correcte toewijzing van tariefcodes, controleer de preferentiële oorsprong van je producten, en onderzoek of je in aanmerking komt voor vrijstellingen of uitzonderingsregelingen.
Nuttige hulp en bronnen
Er bestaan verschillende tools en diensten die je kunnen informeren en ondersteunen bij je internationale activiteiten:
- Het TARIC-systeem geeft je inzicht in de douanerechten die van toepassing zijn binnen de Europese Unie. Voor tarieven in de Verenigde Staten kun je terecht bij USITC.
- Zowel BECI (de Brusselse Kamer van Koophandel) als de FOD Financiën – Douane en Accijnzen bieden deskundig advies en begeleiding op maat van jouw onderneming.
- hub.brussels, via de dienst hub.info, bundelt nuttige informatie over export en fungeert als aanspreekpunt voor Brusselse ondernemingen. Voor meer gerichte ondersteuning kan je beroep doen op het internationaal netwerk van hub.brussels. Zij bieden begeleiding op maat van je sector en kunnen je helpen bij het diversifiëren van je exportmarkten.
Tot slot
Het handelsakkoord tussen de EU en de VS is een stap richting stabiliteit, maar neemt de onzekerheid voor exporterende bedrijven niet volledig weg. Vooruitdenken, risico’s spreiden en processen beveiligen blijven de sleutelwoorden om de impact van deze nieuwe regelgeving op jouw onderneming te beperken.