Praat mee over duurzaamheid
Economische transitie, duurzame transformatie, participatief bestuur: niet iedereen raakt wegwijs uit deze nieuwe begrippen. Maar een duurzame aanpak kan je bedrijf ook heel wat voordelen opleveren...Sinds april 2024 kunnen bedrijven die erkend zijn als voorbeeldig op milieu- en/of sociaal gebied tot 45% meer economische steun krijgen. Daarom hebben we een klein lexicon samengesteld waarmee je een expert wordt in duurzaamheid.
Tegen 2030 zullen alle steunmaatregelen van het Gewest toegespitst zijn op ondernemingen die gekozen hebben voor voorbeeldigheid op sociaal en milieuvlak. Starten met duurzaam ondernemen doe je dus best vandaag al ! De onderstaande begrippen helpen je alvast op weg.
Economische transitie
Economische transitie is de geleidelijke transformatie van economische activiteiten in Brussel om de huidige en toekomstige uitdagingen op sociaal en milieuvlak aan te gaan en de creatie – en het in stand houden – van kwaliteitsvolle jobs aan te moedigen. Dit maakt de weg vrij voor een welvarende, lokale, duurzame en veerkrachtige economie die minder afhankelijk is van externe factoren en van internationale schokken.
En wat wordt dan bedoeld met 'shifting economy'? Dit is de naam van de economische transitiestrategie voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Deze vertaalt zich concreet in een actieplan van meer dan 200 maatregelen!
De ESG-criteria
De ESG-pijlers zijn criteria die worden gebruikt om de duurzaamheid van een bedrijf te meten (naast de gebruikelijke financiële criteria). Ze hebben betrekking op de milieuaspecten (klimaat, energie, mobiliteit, logistiek ...), sociale aspecten (gendergelijkheid en gelijke kansen, diversiteit, werkgelegenheid, welzijn op het werk ...) en bestuursaspecten (certificering, doelstellingen voor duurzame ontwikkeling, eerlijke handel ...) van je activiteit. Je vindt deze criterua ook terug in alle internationale rapportagetools over duurzaam ondernemen, zoals de nieuwe Europese CSRD-richtlijn. Inzicht in de ESG-pijlers is al inzicht in het Europese kader voor duurzaam ondernemen.
Je vindt ze ook in alle internationale tools voor duurzaamheidsrapportage, zoals de nieuwe Europese CSRD-richtlijn. Kennis van de ESG-pijlers geeft je inzicht in het Europese kader voor duurzaam ondernemen.
Door deze criteria te integreren in je algemene management, verbeter je:
- de prestaties van je onderneming;
- je imago, vooral bij investeerders.
hub.brussels heeft deze criteria gebruikt om zijn gratis tool voor duurzame transformatie te ontwikkelen.
Duurzame ontwikkelingsdoelstellingen (SDG)
De duurzame ontwikkelingsdoelstellingen zijn een oproep tot actie van de Verenigde Naties aan alle landen om economische ontwikkeling te bevorderen en tegelijk de planeet te beschermen en te zorgen dat iedereen zich kan ontplooien in vrede en welvaart, en dit tegen 2030. Het Gewest gebruikt deze 17 doelstellingen als basis voor zijn strategie en om zijn doelstellingen te definiëren in termen van economische transitie. Want dromen van duurzaamheid is één ding, maar ernaar handelen is nog veel beter. Je kunt dit direct binnen je bedrijf doen door het af te stemmen op een of meer van de SDG's: tegemoetkomen aan menselijke basisbehoeften, het milieu beschermen, klimaatverandering bestrijden ...
Hoe pak je dit concreet aan in je bedrijf?
- Om armoede tegen te gaan: ontwikkel producten of diensten specifiek voor de meest kwetsbare mensen (bv. bepaalde goederen huren in plaats van kopen)
- Om de gezondheid te beschermen: innoveer om je producten en diensten veilig en gezond te maken voor gebruikers en voor het milieu, in het bijzonder door kankerverwekkende of toxische producten te vermijden
- Om fatsoenlijk werk te garanderen: betaal je belastingen naar eer en geweten, d.w.z. daar waar de productieve activiteiten plaatsvinden
- Om energieverspilling tegen te gaan: ontwikkel producten met een zeer laag energieverbruik, maak je klanten bewust van manieren om het energieverbruik van de producten die ze kopen te beperken, bied onderhoudscontracten aan waarmee het energieverbruik kan worden gemonitord enzovoort
Circulaire economie
De circulaire economie is een economisch systeem dat, zoals de naam al zegt, gericht is op een duurzame kringloop. Circulaire modellen zorgen ervoor dat hulpbronnen efficiënter worden gebruikt en minder impact hebben op het milieu. Dit kan worden bereikt door slimme producten en diensten te ontwerpen en door het hergebruik van hulpbronnen die al aanwezig zijn in de economie. En ook door gedeeld gebruik van bestaande hulpbronnen.
Hoe kun je dit in de praktijk brengen in je bedrijf?
- door het gebruik van gerecyclede/hergebruikte/gerepareerde/gereviseerde materialen
- door het delen van bestellingen/gereedschap/ruimten/parkeerplaatsen/kantoren enzovoort met andere ondernemingen of burgers;
- door producten te ontwerpen die gemakkelijk te demonteren en te repareren zijn
- door upcycling (afval van andere ondernemingen verwerken tot nieuwe grondstoffen)
Sociale inclusie
Sociale inclusie betekent dat je mensen volledig integreert in je bedrijf, zoals ze zijn en rekening houdend met hun specifieke behoeften. Een diversiteitsbeleid laat toe om de diversiteit binnen de onderneming te weerspiegelen (gender, geslacht, etnische afkomst, handicap enzovoort).
Inclusie gaat gepaard met maatregelen om het welzijn van het personeel binnen je bedrijf te garanderen. Het doel is om deze mensen in staat te stellen volledig deel te nemen aan het bedrijfsleven in een sereen klimaat, zonder dat ze geïsoleerd raken. Een win-winsituatie voor zowel je personeel als je bedrijf!
Hoe pak je dit concreet aan in je bedrijf?
Kies ervoor om van de diversiteit van je bedrijf een troef te maken en stel een diversiteitsplan op.
- Maak je kantoren toegankelijker voor mensen met een lichamelijke beperking
- Gebruik inclusieve formuleringen in je interne communicatie
- Creëer een multiculturele werkgroep om te controleren of er geen discriminatie plaatsvindt in interne processen
- Moedig ouderschapsverlof aan voor zowel mannen als vrouwen
Mits goed gemanaged, zijn er nog heel wat meer voordelen verbonden aan het bevorderen van diversiteit en inclusie op de werkplek. Ontdek in dit artikel tal van adviezen en een plan van aanpak.
Participatief bestuur
Participatief bestuur betekent iedereen die aan een project werkt betrekken bij het besluitvormingsproces. Dit geldt niet alleen voor het personeel van het bedrijf, maar ook voor leveranciers, vrijwilligers, klanten en begunstigden.
De uitdaging is ook om te zorgen voor volledige transparantie tussen alle belanghebbenden, zodat ze de genomen beslissingen begrijpen en er ook inspraak in kunnen hebben. Dit model draagt bij aan de kwaliteit van de besluitvorming en de verbetering van de prestaties van een organisatie. Op voorwaarde dat je goed georganiseerd bent ...
Hoe pak je dit concreet aan in je bedrijf?
- Diversifieer de samenstelling van je raad van bestuur / directiecomité (inclusief andere mensen dan enkel de oprichters en de aandeelhouders)
- Duid een interne preventieadviseur/vertrouwenspersoon aan, zorg voor anonieme feedback van de medewerkers aan managers
- Denk eraan je officiële documenten op transparante wijze bekend te maken: lijst met bestuursleden, organigram enzovoort
- Organiseer specifieke overlegmomenten over de ontwikkelingsstrategie, de goedkeuring van de jaarrekeningen en het activiteitenverslag, het personeelsbeleid
Milieubeheer
Ecobeheer of milieumanagement houdt in dat het milieuaspecten worden geïntegreerd in het dagelijkse beheer van een organisatie aan de hand van een reeks beste praktijken. In het Brussels Gewest kan milieubeheer door bedrijven worden beloond met het label Ecodynamische Onderneming.
Wat betekent dit concreet voor uw bedrijf?
Ontdek de goede milieupraktijken en breng ze in de praktijk. Hier zijn enkele voorbeelden van goede praktijken:
- Kies voor tweedehands, hergebruikt of gelabeld meubilair om je kantoor of winkel in te richten.
- Ga verder in het sorteren van je afval door bijvoorbeeld je organisch afval te laten recyclen voor methanisering door een gespecialiseerd bedrijf.
- Gebruik herbruikbare glazen en bekers, zowel voor je bezoekers als voor je personeel
- Gebruik natuurlijke, biologisch afbreekbare schoonmaakmiddelen om jewerkplekken schoon te maken
- Vergoed alle kosten voor openbaar vervoer van je personeel
Ecodesign
Ecodesign houdt in dat je vanaf de ontwerpfase van een product of dienst rekening houdt met de milieu-impact ervan. Vade retro satanas, geprogrammeerde veroudering! Zo ga je de technische eigenschappen van producten verbeteren en het gemakkelijker maken om preventief onderhoud, reparaties en uiteindelijk recycling uit te voeren.
Ecologisch ontwerp van diensten (bijvoorbeeld een schoonmaakdienst) beoogt goede milieupraktijken tot stand te brengen voor elk aspect van de dienst: keuze voor milieuvriendelijke producten, fietsgebruik voor verplaatsingen enzovoort.
Hoe pak je dit concreet aan in je bedrijf?
• Zorg voor modulair ontwerp / demonteerbare producten of diensten
• Kies voor verwisselbare onderdelen die kunnen worden aangepast aan standaardtools
• Kies voor producten die makkelijk te onderhouden en te herstellen zijn
• Lever ecologisch verantwoorde diensten
Greenwashing en socialwashing
Greenwashing betekent dat je je bedrijf of je merk verantwoordelijker, ethischer en ecologischer voorstelt dan in werkelijkheid het geval is. Deze praktijk is voortaan bij wet verboden omdat ze misleidend is voor de consument. Voorbeelden hiervan zijn fast-fashionmerken die het hebben over 'ecologisch verantwoorde' kledij en drankenproducenten die beweren recyclebare producten te gebruiken voor hun verpakkingen, terwijl ze dat in werkelijkheid niet doen.
Dit soort misleidende informatie zie je soms ook als het gaat om de sociale betrokkenheid van bedrijven; dit fenomeen staat bekend als social washing.
Let wel: soms doen ondernemingen aan greenwashing, zelfs als hun bedoelingen goed zijn.
Enkele tips om onopzettelijke greenwashing te voorkomen :
- Leg precies uit wat er ecologisch is aan je product of dienst: gebruik geen vage termen zoals 'ecologisch', 'natuurlijk', 'groen', 'circulair', 'diversiteit' enzovoort. Voorbeeld: een jeansfabrikant kan uitleggen dat hij dankzij een nieuw productieproces 37% minder water verbruikt dan voorheen. Dat is duidelijker dan te zeggen: 'Deze jeans is milieuvriendelijk'.
- Onderbouw je milieubeloften met cijfers. Gebruik alleen recente cijfers die nagetrokken kunnen worden. Voeg indien mogelijk betrouwbare certificeringen van derden toe.
- Schets het volledige plaatje: is slechts een van je diensten of producten duurzaam? In dit geval kun je niet beweren dat je gehele onderneming duurzaam is. Word je in de toekomst (nog) duurzamer? Geef aan dat het om toekomstige projecten gaat en wees duidelijk over je doelstellingen en termijnen.
- Zorg dat je reclamebeelden of verpakkingen niet misleidend zijn: gebruik de kleur groen of afbeeldingen van de natuur niet om de indruk te wekken dat je producten of merk milieuvriendelijk zijn als dat niet het geval is.
Energiezuinigheid
Energiezuinigheid betekent de vrijwillige en georganiseerde vermindering van de hoeveelheid energie die wordt verbruikt in alle bedrijfsactiviteiten. De term heeft ook betrekking op onze gewoontes en gebruiken en impliceert een gedragsverandering, zowel individueel als collectief.
Het doel is om de vraag en daarmee de druk op hernieuwbare bronnen te verminderen.
Hoe pak je dit concreet aan in je bedrijf?
- Voer een energiediagnose uit en neem maatregelen om het verbruik te verminderen
- Gebruik materialen van biologische oorsprong die een betere isolatie mogelijk maken (klei, kurk enzovoort)
- Kies voor een 100% groen energiecontract
- Installeer zonnepanelen met opslag of kies voor gedeeld gebruik van de geproduceerde elektriciteit
Verantwoorde digitale aanpak
De duurzame praktijken van je bedrijf zijn ook van toepassing op je IT-beheer en je digitale tools. Door een verantwoord digitaal beleid te voeren, kun je de ecologische en sociale impact van je technologische hulpmiddelen verminderen.
Hoe pak je dit concreet aan in je bedrijf?
- Meer dan driekwart van de milieu-impact van digitale technologie is gekoppeld aan de productiefase (met de winning van materialen): verbeter dus het einde van de levensduur van je verouderde IT-apparatuur en kies voor een partnerschap met een refurbishing- en recyclingnetwerk of doneer het aan verenigingen
- Onderteken het Charter voor Duurzame IT van het Belgisch Instituut voor Sustainable IT (ISIT) en ontdek concrete hulpmiddelen om je duurzame praktijken te versterken
- Gebruik ecodesign bij de ontwikkeling van je website
Maar hoe begin ik er nu aan?
Soms moet je eerst een stap achteruit zetten om beter vooruit te komen. Het team van hub.brussels kijkt graag even met je terug om te zien waar je bedrijf staat in termen van economische transitie.
Onze tool voor het berekenen van duurzame transformatie geeft aan de hand van een twintigtal meerkeuzevragen een reeks aanbevelingen op maat van jouw bedrijf. De gebruiksvriendelijke tool is gemakkelijk toegankelijk en stelt een hele reeks nuttige links voor om je te helpen het beste uit deze aanpak te halen: de premies waar je recht op hebt, gratis opleidingen en coachings om je verder te helpen ... Klaar om de shift te maken?
Wie kan me helpen ?
Nieuwsberichten