Waarom duurzaam ondernemen?

Duurzaam ondernemen maakt het mogelijk om een positieve impact te hebben op je gemeenschap, zowel op sociaal, milieu- als economisch vlak. Vanuit economisch oogpunt is duurzaamheid sowieso een goede zaak. De potentiële voordelen voor de Brusselse ondernemingen zijn talrijk: verwerving van nieuwe markten, kostenvermindering, differentiatie tegenover de concurrentie, technische en sociale innovatie enz.  

Hier volgt een overzicht van de voordelen voor elke onderneming om deel te nemen aan deze duurzame transitie. 

Verbetering van het imago van de onderneming tegenover steeds veeleisendere klanten

Uit de Belgische studie van The Ecological Entrepreneur blijkt dat 50% van de organisaties daadwerkelijk een direct verzoek van hun klanten krijgt om duurzamer te worden.  

Uit een jaarlijkse peiling naar de reputatie van ondernemingen bij het grote publiek blijkt dat ondernemingen waarvan de leidinggevenden uitgesproken zijn over (onder andere) milieukwesties, gemiddeld hoger scoren op het gebied van reputatie.

Uit de barometer van de economische transitie blijkt dat in 2021 69% van de ondernemingen en zelfstandigen, die verklaren bekend te zijn met het concept van de circulaire economie, gelooft dat de circulaire economie het mogelijk maakt om hun imago te verbeteren; 59% ziet het als een manier om klanten te behouden of nieuwe klanten te werven en 56% als een manier om zich gemakkelijker te onderscheiden van de concurrentie. 

Technische en sociale innovatie

Het is duidelijk dat de lancering van initiatieven in verband met de economische transitie de innovatie binnen ondernemingen stimuleert. De ontwikkeling van nieuwe technologieën, producten en diensten die aangepast zijn aan de klimaatuitdagingen kunnen een concurrentievoordeel creëren en het mogelijk maken om nieuwe markten te veroveren. 

De wereld verandert elke dag, dus succesvolle ondernemingen zijn die ondernemingen die evolueren en zichzelf voortdurend uitdagen.  

Een concurrentievoordeel krijgen op de arbeidsmarkt

Uit een studie van Acerta in samenwerking met de KU Leuven blijkt dat acht op de tien werknemers (79%) het heel belangrijk vinden dat de onderneming waarvoor ze werken maatregelen neemt om de klimaatverandering tegen te gaan. Bijna één op de vijf werknemers is zelfs bereid om zijn of haar werkgever te verlaten als die geen of onvoldoende inspanningen levert op het gebied van het klimaat. 

We zien echter dat ondernemingen het groene bewustzijn van hun werknemers onderschatten: slechts 64% van de bedrijfsleiders denkt dat het klimaatprobleem belangrijk is voor hun werknemers. Ondernemingen zijn er ook van overtuigd dat een duurzame aanpak vooral wordt gesteund door de jongere generaties, terwijl werknemers van alle leeftijden er belang aan hechten. Het is dus essentieel geworden voor je onderneming om deel uit te maken van de economische transitie om nieuwe talenten aan te trekken en je werknemers te behouden. 

Naleving van huidige en toekomstige wettelijke verplichtingen

Overal ter wereld voeren regeringen strengere regelgevingen in om de economische transitie te implementeren en stellen ze doelen voor de vermindering van de uitstoot van broeikasgassen. 

Beginnen met je transitie betekent anticiperen op deze nieuwe verplichtingen en in staat zijn om de nodige veranderingen op een weloverwogen en berekende manier door te voeren in plaats van gehaast. 

Zo zijn er sinds 1 mei 2023 nieuwe verplichtingen inzake afvalsortering van kracht voor alle Brusselse ondernemingen. Een ander voorbeeld is de LEZ (Low Emission Zone) die enkele jaren geleden werd ingevoerd door het Brussels Gewest (maar ook door andere steden in het land en in Europa), waardoor te vervuilende voertuigen de stad niet in mogen. Vanaf 2025 zal de LEZ ook gelden voor vrachtwagens, bromfietsen en motorfietsen. 

Ook op Europees niveau verandert er veel. Begin 2023 is de Europese richtlijn duurzaamheidsrapportage door bedrijven (of CSRD) van kracht geworden. Een groter aantal grote ondernemingen en bepaalde kmo's zullen voortaan verplicht zijn om duurzaamheidsrapporten op te stellen, die kunnen worden geraadpleegd. Transparantie wordt de norm.  

De toekomstige richtlijn inzake passende zorgvuldigheid in het bedrijfsleven op het gebied van duurzaamheid (of CSDD) gaat zelfs nog verder. Ze vereist dat ondernemingen een plan aannemen om ervoor te zorgen dat hun economische strategie verenigbaar is met de beperking van de opwarming van de aarde tot 1,5°C.

De Europese Commissie heeft ook een verordening aangekondigd om producten die gemaakt zijn met dwangarbeid te verbieden op de EU-markt. Dit verbod geldt zowel voor producten die in de EU zijn gemaakt als voor geïmporteerde producten, of ze nu volledig door moderne slaven zijn gemaakt of een van de onderdelen ervan dat is.  

Daarnaast heeft de Europese Commissie een nieuwe richtlijn aangekondigd om een einde te maken aan 'greenwashing', de praktijk waarbij ondernemingen beweren dat hun producten of diensten milieuvriendelijker zijn dan ze in werkelijkheid zijn.  

Een laatste voorbeeld is de aankondiging van Europa van het 'Digital Product Passport' (DPP), een echte digitale identiteitskaart voor producten, die verplicht zal worden op de Europese markt om de circulaire economie te stimuleren. Door het DPP te scannen, zullen consumenten direct toegang krijgen tot informatie over de samenstelling en de toeleveringsketen van het product en ondernemingen zullen ook moeten aangeven hoe het product kan worden gerepareerd, hergebruikt of gerecycleerd.  

Deze regelgevingen leiden ons en leggen ons grote veranderingen op in de manier waarop we produceren, consumeren en een onderneming beheren. En dat is nog maar het begin, want tegen 2050 zullen alle economieën van de lidstaten volledig koolstofvrij moeten zijn. Het is dus een goed idee om stappen te ondernemen om je onderneming zo snel mogelijk duurza(a)m(er) te maken om onaangename verrassingen in de toekomst te vermijden. 

Toegang tot gewestelijke steun

Het uiteindelijke doel van de Shifting Economy tegen 2050 is een volledig koolstofvrije economie. Om dit te bereiken heroriënteert het Brussels Gewest de economische steun (begeleiding, financiering, huisvesting, overheidsopdrachten enz.) zodat de economische actoren zich kunnen aanpassen en kunnen deelnemen aan de transitie. Zo zullen ondernemingen met een voorbeeldige milieu- en sociale aanpak vanaf 2024 een verhoging van de economische steun kunnen krijgen. Om aan de criteria voor voorbeeldigheid te voldoen, hoeft een onderneming alleen maar aan te tonen dat ze een positieve bijdrage levert aan het milieu en/of het sociale aspect, zonder de creatie van economische waarde te ondermijnen.  

Vanaf 2030 zal alle gewestelijke steun (subsidies, financiering, begeleiding, huisvesting) worden voorbehouden voor ondernemingen die op weg zijn naar duurzaamheid.  

Veerkracht bij economische crisissen

Door je onderneming te laten deelnemen aan de economische transitie kan ze veerkrachtiger worden in het geval van een crisis. Als je energie-installatie bijvoorbeeld state-of-the-art is, zal je minder last van de stijgingen van de energiekosten die waarschijnlijk gemeengoed zullen worden. Als je via korte ketens koopt, zul je minder afhankelijk zijn van de markten en de internationale conjunctuur.  

Kostenvermindering 

Naast de duidelijke impact die je zult hebben op het milieu en het welzijn van onze samenleving, maakt de economische transitie het mogelijk om te profiteren van een interessant rendement op je investering. Een vermindering van je energie-, water- of grondstoffenverbruik zal vroeg of laat leiden tot financiële voordelen en dus de groei van je onderneming bevorderen.  

Door vandaag te investeren, kan een onderneming morgen hoge kosten vermijden. Door bijvoorbeeld te investeren in zonnepanelen of ledverlichting, verlaag je je elektriciteitsrekening en ben je beter bestand tegen marktschommelingen.