9 soorten innovatie die je als ondernemer moet kennen

Innovatie’ is bij veel ondernemers al decennialang hét passe-partoutantwoord voor vragen over hun groeistrategie. Het is hoe ze zich onderscheiden van de concurrentie en waarom ze overleven in een wereld waarin alles in sneltempo beter of goedkoper wordt. Ondernemingen – ook kmo’s en zelfs eenmanszaken – die innovatie daarentegen niet in hun missie of waarden opnemen, zouden geen kans maken. Maar wat is innovatie precies en welke soorten innovaties bestaan er? We zetten de 9 meest voorkomende soorten innovatie op een rij.

Innovatie: een alles-en-nietsbegrip

Volgens de meest simpele definitie betekent innovatie de ‘invoering van een nieuwigheid’. In de praktijk is het daarom vaak een containerbegrip voor allerhande aanpassingen en verbeteringen. Met andere woorden: niet enkel product- of dienstvernieuwingen, maar ook sociale, duurzame, organisatorische, proces- en marketingvernieuwingen krijgen het label ‘innovatie’ opgeplakt. De grootste gemene deler is wel dat je enige vorm van toegevoegde waarde moet creëren.

Het verschil met onderzoek en ontwikkeling (O&O) is dat O&O simpel gezegd geld in kennis omzet, terwijl innovatie die kennis dan weer omzet in businessopportuniteiten.

De 9 meest voorkomende vormen van innovatie

1. Productinnovatie

Hiermee wordt doorgaans een nieuwere (en betere) versie van een bestaand product bedoeld. Denk bijvoorbeeld aan suikervrije frisdranken, elektrische auto’s en de recentste iPhone. Belangrijk is dat productinnovaties zowel disruptief als incrementeel kunnen zijn. In het eerste geval gaat het om een totaal nieuw product, zoals elektrische wagens. Incrementele innovaties bouwen dan weer voort op bestaande producten, zoals nieuwe versies van smartphones.

2. Service-innovatie

Dit is een manier om je interactie met steeds mondigere en beter geïnformeerde klanten te verbeteren. Je klanten staan niet stil en zien waarschijnlijk overal mogelijke alternatieven voor jouw onderneming. Het is daarom cruciaal om je dienstverlening te optimaliseren en dus geregeld te vernieuwen. Zo kan je zelflerende chatbots introduceren, een webshop lanceren of artificiële intelligentie inzetten om klantengedrag te voorspellen.

3. Businessmodel innovatie

Soms moet je ook je businessmodel in vraag durven stellen. Bereik je met je huidige formule al je doelstellingen of zijn er intussen betere opties voorhanden? Dit is uiteraard een ingrijpende beslissing, dus maak je huiswerk. Welke businessmodellen gebruiken concurrenten, kan je inspiratie putten uit internationale succesverhalen of is een lichte aanpassing van je huidige businessmodel voldoende? Tip: het Business Model Canvas helpt je bij het zoeken naar antwoorden.

4. Organisatiestructuurinnovatie

Heb je medewerkers in dienst, dan kan dit type innovatie iets voor jou zijn. Een greep uit de opties: telewerken, flexibele werktijden, een herverdeling van de verantwoordelijkheden, nieuwe interne  communicatiekanalen, een agile manier van werken … Na een uur googelen heb je meer dan waarschijnlijk een aantal bruikbare innovatietips voor je organisatiestructuur.

5. Marktinnovatie

Bij deze vorm van innovatie verken je nieuwe markten met je producten of diensten. Denk bijvoorbeeld aan een exportavontuur. Met een goede voorbereiding en een duidelijke exportstrategie liggen sommige buitenlandse markten soms dichterbij dan je denkt. Maar marktinnovatie kan evengoed gaan over andere sectoren of nieuwe gebruikers binnen je oorspronkelijke afzetgebied. Een bekend voorbeeld: de pamper werd ‘uitgevonden’ door een luchtvaartmaatschappij, die het product daarna aanbood aan de retailsector.

6. Technologische innovatie

De 4e industriële revolutie wint aan kracht. Nieuwe technologieën, zoals Internet of Things (IoT), 5G, Artificiële Intelligentie (AI), Virtual Reality (VR), Blockchain en Machine Learning zijn toegankelijker dan ooit. Het gevolg: deze technologische expertise is niet langer enkel weggelegd voor de happy few. Ook jij kan er je voordeel mee doen. Heb je zelf de kennis niet in huis? Zowat elke sectorfederatie en middenveldorganisatie biedt opleidingen, workshops en ondersteuning aan.

7. Duurzame innovatie

In wereldsteden zoals Brussel is duurzaamheid een alomtegenwoordig thema en dat brengt opportuniteiten met zich mee. Slaag je erin je bedrijfswerking, producten of diensten duurzaam in te vullen, dan spreek je een groeiende groep consumenten aan. Bovendien houd je zo je kosten onder controle: van efficiënt energieverbruik over duurzame materialen tot een circulaire productieketen.

8. Procesinnovatie

Procesinnovatie draait rond het sneller, efficiënter, klantgerichter of rendabeler maken van je bedrijfsprocessen. Het doel: operationele optimalisatie. Je vernieuwt met andere woorden het proces dat aan je producten of diensten ten grondslag ligt. Zo kunnen veel ondernemingen nog heel wat efficiëntiewinst boeken door een digitale transformatie.

9. Merkinnovatie

Wanneer consumenten aan je onderneming denken, verbinden ze meteen bepaalde waarden en eigenschappen aan je merk. Zijn dat ook de waarden en eigenschappen die jij voor ogen hebt? Indien niet, is het misschien tijd voor een herpositionering. Maar opgelet: je merk finetunen is een delicate evenwichtsoefening. Je wil natuurlijk je bestaande klanten niet afschrikken.

Open of gesloten innovatie?

Innovatie-experten maken vaak een bijkomend onderscheid tussen open en gesloten innovatie. Maar dat gaat eerder over hoe je innoveert. Gesloten innovatie betekent dan dat het hele innovatieproces binnen de bedrijfsmuren plaatsvindt. In de praktijk zal een bepaalde persoon of dienst alles rond innovatie op zich nemen. Je teert in dat geval dus voor 100% op de kennis en knowhow van die persoon of dienst. Bij open innovatie betrek je ook andere spelers bij je innovatieambities, zoals kennisinstellingen, leveranciers, klanten, eigen medewerkers en zelfs concurrenten. Daardoor spreek je meerdere kanalen aan voor creatieve input.