De beroepskaart voor niet-Europese onderdanen

Hoe word je zelfstandige of hoe start je je eigen bedrijf op zonder de Belgische of een Europese nationaliteit? Bij wie kun je terecht? Wat moet je allemaal doen? Wij leggen je alles uit!

Ga eerst na of je al dan niet over een 'beroepskaart' moet beschikken. Een beroepskaart is een vergunning, net als de arbeidskaart of gecombineerde vergunning voor buitenlandse loontrekkenden. Het is een document dat je nodig hebt vooraleer je een zelfstandige activiteit in België kunt uitoefenen, bestemd voor de meeste niet-Europese onderdanen. We nemen ze even onder de loep.

Heb je een beroepskaart nodig?

Om dat te weten te komen, moet je deze drie vragen beantwoorden: 

1. Je beschikt niet over de Belgische nationaliteit, je bent geen onderdaan van een van de lidstaten van de Europese Unie en je bent ook niet afkomstig uit Noorwegen, IJsland, Liechtenstein of Zwitserland?
2. Je hebt geen buitenlandse identiteitskaart of BIVR (bewijs van inschrijving in het vreemdelingenregister) voor onbeperkte duur, waarvan de geldigheid nog in orde is?
3. Je wilt je vestigen als zelfstandige in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, als natuurlijke persoon of als mandataris van een vennootschap of een vereniging?

Beantwoord je aan de drie bovenstaande vragen? Dan moet je in principe een beroepskaart bekomen vooraleer je je activiteit mag opstarten op het Brusselse grondgebied.

Wat is de beroepskaart precies?

Een beroepskaart is een voorafgaande toestemming voor niet-Europese onderdanen om een zelfstandige activiteit te starten (als natuurlijke persoon of als mandataris van een vennootschap) op het Brusselse grondgebied.

Dat betekent dat je eerst je aanvraag moet indienen en moet wachten op een positieve beslissing vooraleer je je zaak mag starten. Je aanvraag voor een beroepskaart wordt onderzocht door Brussel Economie en Werkgelegenheid en wordt beoordeeld op drie criteria:

1. Het recht op verblijf 

• Heb je al een voorlopige verblijfsvergunning in België? Denk bijvoorbeeld aan een attest van immatriculatie model A of een bewijs van inschrijving in het vreemdelingenregister. De administratie controleert in dat geval de 'reden' van je verblijf en de geldigheid.
• Heb je er geen? Dan moet je er een aanvragen wanneer je je aanvraag voor een beroepskaart indient (bij een diplomatieke of consulaire post in het land waar je de toestemming hebt om te verblijven).

2. Het naleven van de reglementaire verplichtingen

Als je een beroepskaart krijgt, moet je ook kunnen aantonen dat je kunt voldoen aan de verplichtingen waaraan alle zelfstandigen in België moeten voldoen.

• Kun je je basiskennis bedrijfsbeheer aantonen (formaliteit die enkel nog voor Brussel geldt)?
• Voldoe je aan de specifieke voorwaarden voor bepaalde beroepen?
• Enz.

Voor al deze vragen kun je rechtstreeks contact opnemen met een erkend ondernemingsloket naar keuze.

3. Het 'nut' van jouw aanvraag voor het Gewest

Bij dit criterium wordt jouw project in detail geanalyseerd om na te gaan welk nut het heeft voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Met andere woorden: wat zijn de troeven van jouw zelfstandige activiteit voor Brussel? En dat onder meer op economisch (jobcreatie, investeringen, impact..), financieel, artistiek, commercieel en technologisch vlak.

Hoe vraag je een beroepskaart aan?

Waar dien je je aanvraag in?

Er zijn twee mogelijkheden, afhankelijk van je 'verblijfsrecht' (je kunt dus niet zelf kiezen):

1. Verblijf je al in België (met een geldige verblijfsvergunning)? Dan kun je terecht bij een erkend ondernemingsloket.
2. Ben je nog in het buitenland? Dan kun je terecht bij de Belgische diplomatieke of consulaire post van het land waar je verblijft.

Welke documenten moet je zeker aanleveren?

• Een ingevuld en ondertekend aanvraagformulier. Kies het formulier voor jouw specifieke situatie:
  • Je verblijft in België ;
  • Je verblijft in het buitenland.
• Een uittreksel uit het strafregister (bewijs van goed gedrag en zeden);
• Een kopie van je identiteitskaart of verblijfsvergunning;
• Twee pasfoto's;
• Je businessplan (maximaal 20 pagina's) en alle andere documenten die nodig zijn voor de beoordeling van je aanvraag.

Hoeveel kost een beroepskaart?

Op het moment van je aanvraag betaal je 140 euro. Krijg je je beroepskaart? Dan betaal je 90 euro per jaar dat ze geldig is, op het moment dat de kaart wordt afgeleverd. Een arbeidskaart die twee jaar geldig is, kost je bijvoorbeeld 180 euro extra.

Hoe verloopt het vervolg van de procedure?

Je aanvraag komt voor onderzoek terecht bij Brussel Economie en Werkgelegenheid. Dat onderzoek gebeurt volgens bovenstaande criteria. De administratie kan vervolgens contact met je opnemen voor bijkomende informatie. De behandelingstermijn van je dossier hangt af van de complexiteit van het dossier en of er extra onderzoek moet worden verricht. Er is dus geen vaste termijn voor de behandeling van je dossier, maar de procedure neemt toch minstens enkele weken in beslag.

Na de analyse zijn er drie beslissingen mogelijk:

• Je aanvraag is niet ontvankelijk 
  • Bijvoorbeeld wanneer je je dossier hebt ingediend bij een erkend ondernemingsloket terwijl je niet over een in België geldige verblijfsvergunning beschikt.
• Je aanvraag wordt geweigerd
  • Dat betekent dat je dossier niet aan de criteria voldoet. Via de diplomatieke of consulaire post of via het ondernemingsloket ontvang je een toelichting bij de weigering.
  • Je hebt de mogelijkheid om binnen de dertig dagen beroep aan te tekenen bij de minister van Werk van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Alle details hierover staan vermeld in de beslissing.
• Je aanvraag wordt aanvaard
  • Je beroepskaart wordt in dit geval afgeleverd door een erkend ondernemingsloket dat je zelf kiest (zelfs als je in het buitenland verblijft). Bij dat ondernemingsloket moet je meteen ook alle andere formaliteiten vervullen voor de opstart van je activiteit. Indien je je beroepskaart (of een verlenging) via een diplomatieke of consulaire post hebt aangevraagd, dien je ook daar een D-visum aan te vragen.

Kenmerken van de beroepskaart

Goed om te weten:

• Een 'proefperiode' van twee jaar: over het algemeen wordt de eerste beroepskaart toegekend voor een proefperiode van een of twee jaar (hernieuwbaar).
• Toegelaten activiteiten: op de beroepskaart staat expliciet vermeld welke activiteiten je mag uitoefenen. Wil je van activiteit veranderen of wil je een andere zelfstandige activiteit opstarten? Dan moet je een wijziging van je eerste vergunning aanvragen.
• 'Afhankelijk' van je verblijf: de geldigheid van de beroepskaart is altijd verbonden aan het recht op verblijf. Met andere woorden: als je geen geldige verblijfsvergunning in België meer hebt, dan kun je je zelfstandige activiteit niet meer uitoefenen. Loopt de geldigheidsduur van je beroepskaart af? Dan is je verblijfsvergunning in principe vervallen.
• Hernieuwing: voor je eigen gemoedsrust vraag je de hernieuwing van je beroepskaart het best tijdig aan en ten minste drie maanden voor de vervaldatum. Je kunt je aanvraag voor een hernieuwing indienen bij een erkend ondernemingsloket. Bij die aanvraag voeg je opnieuw een reeks (onder meer fiscale, sociale en boekhoudkundige) documenten die aantonen dat je project voldoet aan de toekenningscriteria voor de beroepskaart.