De belangrijkste principes om subsidies te begrijpen

Als ondernemer of toekomstig ondernemer in Brussel is het essentieel om de verschillende vormen van financiële steun te begrijpen die beschikbaar zijn om je te helpen bij het opstarten of ontwikkelen van je activiteit. Deze gids toont je de basisprincipes van subsidies en premies waar je recht op hebt in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Als je deze principes begrijpt, kan je beter navigeren tussen de verschillende opties en je kansen op succes zo groot mogelijk maken.

Principe 1: subsidies op verschillende beleidsniveaus

In België komen subsidies en financiële steun van verschillende beleidsniveaus. De meeste steun voor bedrijven wordt toegekend op gewestelijk niveau. In Brussel betekent dit dat het Brussels Hoofdstedelijk Gewest de voornaamste bron van subsidies is voor ondernemers. Steun kan echter ook beschikbaar zijn op gemeentelijk, federaal of Europees niveau. Een Brusselse ondernemer kan bijvoorbeeld genieten van een gewestelijke subsidie voor een investering en tegelijkertijd een Europese financiering krijgen voor een onderzoeksproject. Het is dus belangrijk om de verschillende mogelijke bronnen te controleren om financieringen te maximaliseren.

Principe 2: structurele en eenmalige subsidies

Het is belangrijk om te weten dat er structurele subsidies en eenmalige subsidies bestaan.

• Structurele subsidies: deze steun is voortdurend beschikbaar en bedrijven kunnen er gebruik van maken als ze aan de voorwaarden voldoen en de administratieve procedure respecteren. Een investeringspremie voor de aankoop van apparatuur is bijvoorbeeld een structurele premie. Zolang het bedrijf aan de criteria voldoet, kan het deze steun aanvragen.
   
• Eenmalige subsidies: deze subsidies worden meestal aangeboden in de vorm van een projectoproep. Ze zijn beschikbaar voor een beperkte periode en vereisen een actieve aanvraag van geïnteresseerde bedrijven. Een projectoproep voor innovatieve oplossingen op het gebied van circulaire economie is bijvoorbeeld een eenmalige premie. Bedrijven moeten een gedetailleerd voorstel indienen en geselecteerd worden om deze steun te ontvangen. je kan open projectoproepen terugvinden in onze speciale rubriek.

Principe 3: subsidies voor verschillende doelgroepen

Het is eveneens belangrijk om te weten dat er steun bestaat voor projectdragers (degenen die nog geen eigen bedrijf hebben) en steun voor bestaande bedrijven.

• Steun voor projectdragers: dit is bedoeld om ondernemerschap aan te moedigen en kan betrekking hebben op de opleiding die nodig is om een bedrijf op te zetten, persoonlijk advies of zelfs de eerste aankoop van materiaal. Een toekomstige ondernemer kan bijvoorbeeld een subsidie krijgen om een opleiding bedrijfsbeheer of een taalcursus te volgen of om een beroep te doen op een consultant voor een marktonderzoek. Om deze steun te kunnen krijgen, is het meestal noodzakelijk om begeleid te worden door een erkende organisatie.
   
• Steun voor bestaande bedrijven: die is bedoeld voor gevestigde bedrijven om hun ontwikkeling, innovatie of internationalisering te ondersteunen. Een bedrijf kan bijvoorbeeld een subsidie krijgen om te investeren in apparatuur of om zijn beheerprogramma's te digitaliseren. Bestaande bedrijven omvatten zowel rechtspersonen (bv, cv enz.) als natuurlijke personen (zelfstandigen in hoofdberoep of in bijberoep).

Principe 4: selectievoorwaarden om te controleren

Elke premie of subsidie heeft zijn eigen selectievoorwaarden. Deze voorwaarden kunnen variëren naargelang:

• de doelgroep: bijvoorbeeld een projectdrager of bestaande bedrijven, sociale bedrijven enz.;
• de activiteitensector (detailhandel, technologie, productie ...): bepaalde premies zijn alleen beschikbaar voor bepaalde activiteitensectoren, andere premies voor andere sectoren; Meestal wordt de activiteitensector gedefinieerd door de NACEBEL-codes die geregistreerd zijn bij de btw-administratie;
• de grootte van het bedrijf (micro-onderneming, kmo of grote onderneming);
• de leeftijd van het bedrijf: sommige premies bieden verhogingen op basis van verschillende criteria, waaronder de leeftijd van het bedrijf. Startende bedrijven (d.w.z. bedrijven die minder dan 4 jaar oud zijn) profiteren bijvoorbeeld van toeslagen.

Het is dus essentieel om de criteria voor elke premie goed te lezen om er zeker van te zijn dat je bedrijf ervoor in aanmerking komt. Zo verlies je geen tijd met het aanvragen van subsidies die niet bij het profiel van je bedrijf passen.

Principe 5: procedures die verschillen naargelang de subsidie

Controleer altijd goed welke stappen je moet doorlopen om een subsidie aan te vragen, anders loop je het risico dat een subsidie wordt geweigerd omdat je de administratieve procedure niet hebt gevolgd.

Voor sommige premies mag je bijvoorbeeld absoluut geen betaling uitvoeren (zelfs geen voorschot betalen!) of een offerte ondertekenen voordat je de aanvraag indient, terwijl voor andere premies de aanvraag wordt ingediend nadat de uitgave is gedaan.

Een ander voorbeeld: de premie voor zelfstandigen, die bedoeld is voor mensen die voor zichzelf beginnen, vereist dat je begeleid wordt door een erkende organisatie voordat je een ondernemingsnummer aanvraagt.

Principe 6: eliminerende toekenningsvoorwaarden

Een basisprincipe dat voor alle overheidssteun geldt, is dat de toekenningsvoorwaarden eliminerend zijn. Om een subsidie te krijgen, is het noodzakelijk aan alle toekenningsvoorwaarden te voldoen. Als je aan 9 van de 10 voorwaarden voldoet, kom je dus niet in aanmerking voor de premie. Het heeft dan geen zin om een aanvraagformulier in te vullen.

Sommige van deze voorwaarden zijn feitelijk van aard: je bedrijf voldoet er dus ofwel wél aan, ofwel niet. Bijvoorbeeld:

• je maatschappelijke zetel hebben in een van de 19 gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest;
• de leeftijd van je bedrijf (datum van inschrijving bij de KBO) kan een bepalende factor zijn;
• een hoog innovatiepotentieel hebben;
• concepten van de circulaire economie in je project opnemen;
• een nieuwe werkgever zijn;

enz.

Het is belangrijk om goed op de hoogte te zijn van de terugbetalingsvoorwaarden van elke premie. Bij veel overheidssubsidies is een van de voorwaarden dat het bedrijf zijn activiteiten niet mag stopzetten binnen een bepaalde periode (bijv. investeringspremie: 5 jaar).

Principe 7: één subsidie per uitgave

Een basisregel om te onthouden is dat je geen twee subsidies kunt aanvragen voor een en dezelfde uitgave. Dat betekent dat elke subsidie moet overeenkomen met een specifieke uitgave en dat het niet mogelijk is om verschillende subsidies te combineren om dezelfde factuur of dezelfde investering te financieren. Deze regel is bedoeld om ervoor te zorgen dat overheidsmiddelen eerlijk en transparant worden gebruikt.

Principe 8: indirecte overheidssteun niet onderschatten

Tot slot is er ook een reeks steunmaatregelen die niet rechtstreeks in de vorm van geld worden toegekend, maar die even waardevolle voordelen bieden. Zo kunnen bijvoorbeeld verlagingen van de sociale bijdragen voor het aanwerven van nieuwe werknemers of belastingvrijstellingen voor bepaalde investeringen de werkingskosten van een bedrijf aanzienlijk verminderen. Deze niet-financiële voordelen kunnen vaak aanzienlijke besparingen opleveren en vormen een belangrijk onderdeel van je strategie voor bedrijfsontwikkeling.

Conclusie

Als je deze basisprincipes begrijpt, ben je beter uitgerust om de verschillende subsidies te onderzoeken die mogelijk beschikbaar zijn voor je bedrijf. Neem de tijd om de mogelijkheden te analyseren, controleer de voorwaarden en volg de stappen van de procedures zorgvuldig. Het is essentieel om goed geïnformeerd te zijn voordat je een subsidie aanvraagt. Aarzel niet om onze adviseurs om hulp te vragen om je te begeleiden bij dit proces en/of om onze tool 'Subsidies' te raadplegen, die je een overzicht geeft van de verschillende vormen van overheidssteun die beschikbaar zijn voor (toekomstige) Brusselse ondernemingen.