Ondernemen een te groot risico ? Start met de lean methode !

Het wordt uit den treure herhaald, misschien wel te vaak... In Europa, en in het bijzonder in België, bestaat er nog veel koudwatervrees om te ondernemen. Zeker in vergelijking met het het Eldorado van de start-ups in Noord-Amerika, is de risico-aversie hier nog altijd groot... Maar de zaken veranderen langzamerhand, zelf in het oude Europa, waar het ondernemerschap de laatste jaren de wind in de rug heeft.

We vertelden je ondermeer in dit artikel dat er tegenwoordig steeds minder energie gestoken wordt in het opstellen van een business plan, dat tot in de puntjes is uitgewerkt en als schoolvoorbeeld terzake kan dienen...Om er vervolgens in de praktijk achter te komen dat de klant “niets van je ideeën heeft begrepen” en dat je waarschijnlijk niet de volgende Mark Zuckerberg bent.

Wil dat zeggen dat je ervan af moet zien? Dat het ondernemerschap en het bijbehorende risico als de pest moeten worden vermeden? Zeker niet! Ondernemen zonder risico op een groot (financieel) fiasco kan ook !  In het hippe ecosysteem van start-ups, zeggen we dan dat we uitgaan van de “lean start-up” methode.

Lean startup, lean canvas… Wat is dat ?

Gewoon weer de zoveelste vage theorie voor nerds die graag een hype volgen? Integendeel! Het gaat wel over een theorie (geformuleerd door de Amerikaanse ondernemer Eric Ries, in zijn werk “The Lean Startup”, gepubliceerd in 2011), maar dan wel om een theorie die zich richt op... de praktijk. Hierbij wordt van het principe uitgegaan dat het geen zin heeft veel tijd, energie en al je spaargeld, te steken in de ontwikkeling van een full options eindproduct zonder voorzorgsmaatregelen te nemen en vooraf te controleren of het product inderdaad voorziet in een behoefte op de markt .

Het idee is dus de markt zo snel mogelijk met het product kennis te laten maken, te luisteren naar concrete feedback van klanten, om bij hun terug te komen met een product dat nog beter aan hun verwachtingen voldoet. Om daarna de cyclus te herhalen, zo vaak als nodig is.

Korte uitleg over de methode in een paar punten :

Lean canvas

Ash Maurya, één van de goeroe's die verantwoordelijk zijn voor de Lean Start-up methode, heeft de « lean canvas » ontwikkeld, een tool die je helpt :

• je doelgroep en je markt te bepalen,

• het probleem dat je wilt oplossen te definiëren,

• vast te leggen hoe je dit probleem gaat oplossen. We hebben het hier over je “UVP” d.w.z. Unique Value Proposition (uniek verkoopargument)... Kortom, het product dat je gaat ontwikkelen;

• een wezenlijk concurrerend voordeel (“unfair advantage”) dat je product biedt, objectief af te bakenen;

• de geschikte kanalen te kiezen om je klant te laten weten dat jij DE oplossing hebt die hij nodig heeft;

• je "metrics" of cruciale meetgegevens te bepalen: waar baseer je je op om te beweren dat je product voldoet aan de behoeften van de markt of dat je wel degelijk uw doelgroep bereikt;

• eventueel je kostenstructuur af te bakenen en een inkomstenmodel op te stellen (want ja, niet vergeten dat het je project op lange termijn geld moet opleveren)...

Lean canvas vs. business model canvas

Degenen die een beetje geïnteresseerd zijn in de wereld van start-ups en bedrijfsstrategieën, hebben zonder twijfel wel eens gehoord van het business model canvas, ofwel BMC. Wat is nu het verschil met de lean canvas?

Beide tools zijn in feite gemaakt om de relevantie van een business model te bekrachtigen, maar daar waar het BMC de nadruk legt op de middelen, de partners en de activiteiten, richt lean canvas zich op de afstemming van het product op de markt. In zekere zin twee benaderingen die elkaar eerder aanvullen dan dat ze met elkaar concurreren.

Minimum VIABle Product

Let's go! Nog een beetje jargon... Hier komt het MVP (Minimum Viable Product), dat letterlijk het “minimaal werkbare product” betekent, dat wat je minimaal moet ontwikkelen om de markt op te kunnen gaan. Het is dus cruciaal om je niet meteen te focussen op de eindoplossing, maar je eraan te herinneren dat je eerst moet leren luisteren... Om de markt te begrijpen en wel snel, om zo weinig mogelijk tijd en geld te verliezen.
Hier vind je een stappengids voor een MVP
Hier enkele concrete tips om je idee met een MVP uit te testen (Engels artikel) 

De basis van de lean start-up methode: de ontwikkeling door de klanten

We hebben het eerder al gezegd, het doel van het spel is om feedback van je klanten over je MVP te ontvangen. Je moet dus ervoor zorgen dat je begrijpt wie ze zijn, wat hun aandacht heeft getrokken, voor welke functies ze de voorkeur hadden (of daarentegen juist niet hebben begrepen), en vooral waar ze eerder jouw product zouden gebruiken in plaats van een ander product.

Het begrip “pivot”

Je hebt zoveel mogelijk feedback van de markt verzameld en... bingo! Is jouw product of dienst het beste van alle denkbare werelden? Bravo! Zo niet, trek je conclusies uit de feedback en pas je product aan. Dat noemen we een “pivot” (je schakelt snel om als het ware). Het gaat in de meeste gevallen om een herhaaldelijk proces. Als je een pivot uitvoert, doe je eigenlijk opnieuw een test om nieuwe feedback te verkrijgen... Dat doe je zo vaak als nodig is om tot de oplossing te komen die de klant verwacht (en waarvoor hij bereid is genoeg te betalen zodat je business model rendabel wordt).
Lees ook:  Een ommekeer of pivot maken met je start-up: 3 tips van ondernemers

Verkopen en uitbreiden

Het is zover, u hebt een product waar de klant op zit te wachten en waarvoor hij bereid is te betalen. Je hoeft het nu “alleen nog maar” aan de hele wereld te laten weten, of in ieder geval aan je doelgroep, en het te verkopen...
Zo doe je dat:  Hoe je bedrijf bekend maken? De basisingrediënten voor een geslaagde communicatie

De lean start-up... Alleen voor start-ups?

Omdat we je de vraag stellen, denk je waarschijnlijk dat het antwoord nee is. Natuurlijk is het model ontwikkeld voor - en in het bijzonder aangepast aan - de wereld van de start-ups, maar niets weerhoudt je ervan om het toe te passen binnen een bestaand bedrijf, en zeker tot op bepaalde hoogte op producten die niet per se software of apps hoeven te zijn.

Door lean management te introduceren binnen een bestaande KMO, of een groot bedrijf, wordt er een innovatiecultuur geïntroduceerd,  een wendbare mentaliteit (''agile") die de flexibele start-ups van vandaag zo typeert.

DE sleutel tot succes?

Eh... Nee, niet per se... De lean start-up is in de eerste plaats een methode, die zich inderdaad richt op de bewustwording dat je je op de eerste plaats moet richten op het voorzien in een behoefte, maar zoals voor alle methodes geldt, heeft het zijn beperkingen. Hier vind je er een paar...

• De lean methode legt minder nadruk op 'visie' en benadeelt de radicale innovatie ten gunste van incrementele innovatie (d.w.z. kleine aanpassingen die eenvoudig zijn toe te passen). Sommige ideeën hebben iets meer tijd nodig om hun weg te vinden; deze lopen het risico om de methode niet te overleven.

• De lean methode stimuleert projecten die meer op analyse en ratio gebaseerd zijn. Door de herhaaldelijke pivots wordt het product wel constant verbeterd tegen een zo laag mogelijke kost maar verwijdert de ondernemer zich wel mogelijk van zijn basisidee waar ook passie de grondslag van vormde.

• Het proces richt zich vooral op de ontwikkeling van het product, en niet op het geheel van het ondernemersproces.

• Helpt niet per se bij het vinden van fondsen -> BMC, business plan...

Kortom, zowel een ondernemende houding als een complete methodologie zijn belangrijk. De methode wordt weliswaar ondersteund door praktische tools die iedere ondernemer zoveel mogelijk zou moeten gebruiken, maar het blijft verstandig aanvullende tools te gebruiken.

Meer informatie?

Google is je beste vriend, en bied je u artikelen over de lean start-up in overvloed. Twijfel niet om zelf een antwoord te zoeken op de vraag, door bijvoorbeeld deel te nemen aan workshops, meetup bootcamps (hou onze agenda in het oog!)... die je op weg helpen, onder begeleiding van experts. Hun behulpzame instelling kunnen je project alleen maar ten goede komen.