Innoveren in de culturele en creatieve sector

Moet je investeren in onderzoek en ontwikkeling om je creatieve of culturele project vooruit te helpen? Wil je een nieuw product creëren en een prototype ontwerpen? Onze gids begeleidt je en geeft je gedetailleerde informatie over veel aspecten van innovatie.

De verschillende vormen van innovatie

De constante evolutie van de culturele en creatieve sectoren, als gevolg van technologische innovaties en veranderende verwachtingen van publiek en consument, vereist een adequate en beheerste expertise en tevens dat nieuwe producten, diensten en artistieke ervaringen worden ontworpen. Er zijn verschillende manieren om te innoveren, of het nu gaat om inhoud (het ontwerpen en prototypen van een product of werk dat het publiek zal raken), technologie (het integreren van digitale technologie in inhoud en verspreidingsmethoden) of bedrijfsmodellen (het aannemen van verdienmodellen die anders zijn dan de traditioneel gebruikte modellen).

👉Lees meer over de 9 soorten innovatie

Hoe innoveren

Innovatie begint met creativiteit, met nieuwe ideeën of nieuwe combinaties van ideeën. Zelf iets nieuws ontdekken of een idee ontwikkelen om een bestaand product te verbeteren is altijd mogelijk, maar om intelligent te innoveren, kun je beter niet alleen te werk gaan. Vaak is advies of de hulp van anderen doorslaggevend. Samenwerken is dan ook de boodschap. Maar met wie? En wie kan helpen?

👉 Partners vinden of cocreatie doen

Het belang van prototyping

Prototyping is een cruciale fase in het creatieproces. Of je nu een ontwerper, ingenieur, kunstenaar of ondernemer bent, prototyping stelt je in staat om je ideeën tot leven te brengen en ze te testen in de echte wereld. Een prototype is een voorlopige versie van een product, ontworpen om een concept of een proces te testen. Het dient als model op basis waarvan volgende versies worden ontwikkeld. Prototyping helpt bij het identificeren van mogelijke problemen, het testen van de functionaliteit en het verzamelen van feedback van gebruikers vóór de massaproductie.

Het proces van prototyping begint meestal met een idee of concept. Dit idee wordt vervolgens omgezet in een tastbaar ontwerp met behulp van schetsen, 3D-modellen of maquettes. Zodra het ontwerp is afgerond, wordt een prototype gemaakt. Dit prototype kan worden gemaakt met verschillende technieken, waaronder 3D-printen, gieten, lasersnijden, enzovoort.

Eens het prototype is gemaakt, wordt het getest op functionaliteit, duurzaamheid en efficiëntie. De feedback van deze tests wordt vervolgens gebruikt om het ontwerp te verbeteren en te verfijnen. Dit proces wordt vaak meerdere keren herhaald totdat het eindproduct klaar is voor productie.

Kortom, prototyping is een krachtig hulpmiddel waarmee ontwerpers hun ideeën kunnen visualiseren, testen en verbeteren. Het moedigt innovatie aan, vermindert risico's en kosten en versnelt het proces om producten op de markt te brengen. Aarzel dus niet om je creaties te prototypen!

Dit proces kan ook worden toegepast wanneer we een service willen ontwerpen en/of verbeteren voor de gebruikers ervan.

De fablabs

Heb je een idee in je hoofd en wil je een prototype, een model of een object, een kunstwerk maken? Ga in dat geval naar een fablab! Een fablab is een fabricagelaboratorium met als onderscheidend kenmerk dat het digitaal gestuurde machines beschikbaar stelt aan zijn gebruikers. Dit zijn onder andere lasersnijders, 3D-printers, snijplotters, textielmachines en digitale freesmachines. De ideale plek om ideeën te prototypen, meubels te maken, allerlei projecten te realiseren, artistieke mogelijkheden te verkennen en nog veel meer. Er zijn verschillende fablabs in Brussel, waaronder Green Fabric, Fablab VUB, Fablab ULB, iMAL, Cityfab 1, Micro Factory enzovoort die allemaal deel uitmaken van het Brusselse fablabnetwerk. Er bestaan ook particuliere initiatieven, zoals het Orange Digital Center.

👉 Lees meer over het netwerk van fablabs in Brussel en de beschikbare machines

Dit netwerk organiseert met name residenties van zes tot acht weken, inclusief begeleiding, een beurs, machinetraining, logistieke ondersteuning, mogelijkheden voor residenten om elkaar te ontmoeten, enzovoort.

👉 Lees meer over de residenties in Brusselse fablabs

Steunpunten voor innovatie

De programma's van Innoviris

Innoviris is de overheidsinstantie die onderzoek en innovatie in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest financiert en ondersteunt. Deze organisatie verzorgt verschillende projectoproepen en financieringsregelingen waarvoor creatieve of culturele projecten in aanmerking komen.

Zo bood het programma “Prove your social Innovation (PYSI)” in 2023 financiering voor onderzoek naar nieuwe sociaal innovatieve producten, processen of diensten die voorzien in een duidelijk vastgestelde maatschappelijke behoefte. De laureaten van dit programma ontvingen een subsidie om hen te helpen de haalbaarheid en levensvatbaarheid van hun project te valideren.

👉 Lees meer over de verschillende programma's van Innoviris

De Innovation Vouchers

Innovation Vouchers richten zich op bedrijfsleiders van kmo's en zijn bedoeld om de financiering van kortlopende technische diensten bij een onderzoekscentrum te ondersteunen. Verschillende diensten komen in aanmerking, ongeacht of ze zich in de exploratie-, ontwerp- of pre-industrialisatiefase bevinden, zoals “proof of concept”-realisaties, de productie van basisprototypes met het oog op demonstratie, studies om de levenscyclus van een nieuw product te beoordelen, enzovoort.

👉 Lees meer over de Innovation Vouchers

S+T+ARTS: Art-Sciences & Technology

Dit programma, gecoördineerd door de organisatie GLUON en ondersteund door Innoviris, is gericht op het versterken van lokale artistieke innovatie en mensgerichte technologieën, zoals artificiële intelligentie, robotica, nieuwe digitale media, smart cities, high-performance computing, data science en biotechnologieën, die producten en diensten op de markt kunnen brengen met een positieve ecologische, maatschappelijke en ethische impact.

Door kunst en creativiteit te combineren met wetenschap en technologie voor het algemeen belang, zal S+T+ARTS in the City via vier oproepen voor residenties per jaar bijdragen aan de opkomst van ecologisch bewuste technologische toepassingen die een antwoord bieden op de huidige uitdagingen waar gewesten voor staan, in sectoren als groene productie, duurzame stedelijke ontwikkeling, veiligheid, recyclebaar textiel, digitale geletterdheid en meer.

👉 Lees meer over het programma S+T+ARTS in the City

FARI: AI for the common good

FARI wil bedrijven die actief zijn op het gebied van AI en digitale technologie helpen door hun ideeën door de verschillende fasen van product- of dienstontwikkeling te loodsen. FARI zal startende en kleine bedrijven ondersteunen, zodat ze hun producten en diensten op de markt kunnen lanceren zonder daarbij hun roots in het “algemeen belang” te verloochenen. Ons ondernemerschapsprogramma en onze initiatieven voor kleine en middelgrote ondernemingen zullen een verscheidenheid aan programma's en diensten omvatten die zijn afgestemd op de unieke behoeften van de deelnemende bedrijven. Meer details over deze diensten worden binnenkort bekendgemaakt.

👉 Lees meer over de workshops en trainingen van FARI