De jaarrekening: balans, resultatenrekening en toelichting

De jaarrekeningen (balans, resultaatrekening met bijlage) zijn een nuttig instrument voor zelfstandigen en ondernemers. Ze geven een noodzakelijk algemeen beeld van de onderneming. Een woordje uitleg.

Wat is de jaarrekening ?

De jaarrekening bestaat uit een balans, een resultatenrekening en een bijhorende toelichting. Ze geeft een gedetailleerd overzicht van de financiële situatie van je bedrijf. Door jaar na jaar de balansen naast elkaar te leggen, kan je bovendien de evolutie van je eigen vermogen perfect volgen, waardoor de jaarrekening een handig beleidsinstrument wordt. Daarom is het opmaken van een jaarrekening ook interessant voor zelfstandigen en ondernemers die daar wettelijk niet toe verplicht zijn.

Balans

De balans is een momentopname van de financiële staat van je bedrijf. Enerzijds vermeld je jouw bezittingen (activa) zoals gebouwen, aandelen en aangekochte softwareprogramma’s. Ook nog te ontvangen bedragen maken deel uit van de activa. Anderzijds komen je schulden en eigen vermogen (passiva) aan bod. Dit zijn al je lasten, zoals leningen en schulden, die je nog moet betalen.

Het verschil tussen je bezittingen en je schulden is je eigen vermogen. Idealiter is het verschil positief. Dat betekent dat je bedrijf meer bezit dan het verschuldigd is aan derden. Je zal in dat geval ook gemakkelijker krediet krijgen. Toch is een negatief vermogen niet noodzakelijk zorgwekkend. Zeker startende zelfstandigen en ondernemers investeren veel in de beginfase en dan kan een positieve balans even uitblijven.

Resultatenrekening

De resultatenrekening wordt ook wel de winst-en-verliesrekening genoemd. Het is een weergave van alle opbrengsten en kosten die je maakte tijdens het afgelopen boekjaar. Op het einde van de rit houd je verlies of winst over. Winsten kan je uitbetalen aan de aandeelhouders of opnemen in het eigen vermogen (passiva) van je onderneming.

Toelichting

De tekstuele toelichting bij de jaarrekening heet het jaarverslag. Daarnaast kan ook een commissarisverslag nodig zijn, waarin de commissaris (of revisor/auditor) de betrouwbaarheid van de jaarrekening evalueert.

Indienen

Je moet de goedgekeurde jaarrekening binnen de 7 maanden na afloop van het boekjaar bij de balanscentrale van de Nationale Bank van België neerleggen. Daarna kan in theorie iedereen ze inkijken.

Het tarief voor het neerleggen van jaarrekeningen wordt bepaald door:

• het model van de jaarrekening: volledig, verkort of micro
• het gebruikte formaat: XBRL of PDF

Tarieven 2021

Wie moet een enkelvoudige of dubbele boekhouding voeren?

Eenmanszaken, vennootschappen onder firma en gewone commanditaire vennootschappen met een jaaromzet lager dan 500.000 euro (exclusief btw) mogen een enkelvoudige boekhouding voeren. Alle andere vennootschappen en ondernemingen met een omzet vanaf 500.000 euro moeten een dubbele boekhouding voeren, waarvan de jaarrekening een onderdeel is.

Conclusie

De jaarrekening is een handig beleidsinstrument voor zelfstandigen en ondernemers. Met de balans, resultatenrekening en toelichting krijg je een jaarlijks overzicht van de financiële situatie van je bedrijf. Ook wie daar wettelijk niet toe verplicht is, doet zijn voordeel met een jaarrekening.