Een realistisch verdienmodel kiezen voor je onderneming

Hoe ga je je omzet genereren? Hoe creëer je regelmatige en duurzame inkomsten ? Welke strategie ga je daarvoor toepassen? Essentiële vragen die de financiële gezondheid van je bedrijf zullen bepalen. Geld verdienen kan op verschillende manieren. De keuze van een verdienmodel moet echter een weloverwogen beslissing zijn. Daarom is het een goed idee om verschillende verdienmodellen van nabij te bekijken.

Wat is een verdienmodel?

Het verdienmodel wordt vaak verward met het businessmodel of bedrijfsmodel maar is in feite één van de belangrijkste pijlers ervan. Het businessmodel geeft de manier weer waarop je waarde creëert, levert en verzilvert. In het verdienmodel, soms ook wel het inkomsten- of opbrengstenmodel (revenuemodel) genoemd, beschrijf je hoe organisatie zijn geld zal verdienen. Met andere woorden, hoe ga je als ondernemer winst genereren? 

Nogal wat beginnende bedrijven verwaarlozen dit aspect en denken niet voldoende na over de prijs die mensen bereid zijn om voor hun product te betalen. Later kampen ze dan met een gebrekkige inkomstenstroom (eenmalig of terugkerend) doordat ze de inkomsten per klantsegment niet vooraf hebben geanalyseerd.

meer dan vijftig verdienmodellen

We sommen hieronder een aantal van de bekendste verdienmodellen op.

1. DE VERKOOP VAN GOEDEREN (HANDELSMODEL)

Dit is het klassieke en eenvoudige verdienmodel dat met name in de retail veel voorkomt : je maakt producten of koopt goederen en verkoopt ze met winst (door) aan je klanten. Denk aan auto's, kleding, boeken, etenswaren of elektronische apparatuur. Het grote voordeel ervan is dat na de aankoop het geld meteen op je rekening staat. Het nadeel is dat bijvoorbeeld stijgende inkoopprijzen je marge serieus in het gedrang kunnen brengen. Een slim inkoopbeleid en constante verkoopcijfers behouden zijn hier primordiaal.

Om dit verdienmodel toe te passen, heb je in principe een winkel of webshop nodig. Het maakt niet uit of het gaat om fysieke of digitale producten of welk publiek je bedient (b2b, b2c). De webshop heeft natuurlijk wel als voordeel dat je geen vestiging nodig hebt en je in staat bent om een grotere doelgroep te bereiken.

2. HET UURTARIEF

Dit is het meest gebruikte verdienmodel bij (zelfstandige) dienstverleners. Denk aan de accountant die de boeken controleert, de loodgieter die een toilet repareert, de tekstschrijver die een persbericht maakt enz. Je wordt dus betaald in functie van het aantal gewerkte uren. De eenvoud van het verdienmodel is het grote voordeel ervan: je werkt een uur, je factureert een uur. Het grootste nadeel is het gebrek aan schaalbaarheid. Omdat ‘één uur dienstverlening’ meestal niet kan opgesplitst worden in kosten en marge, is het belangrijk om voldoende uren te verkopen aan een voldoende hoge prijs om de gewenste omzet en marge te behalen. Je uurtarief berekenen zal dus een grote rol spelen.

3. HET ABONNEMENTENMODEL (SUBSCRIPTION MODEL)

Dit verdienmodel is zeer bruikbaar wanneer je producten/diensten verkoopt die op regelmatige basis kunnen worden afgenomen. Dit kan gaan om software, maaltijdboxen, de hosting van een website, het lidmaatschap bij een fitnessclub... B2B-bedrijven die geen zin hebben om hun kapitaal te verankeren in kantoormeubels, machines, IT, catering, enzovoort zijn in toenemende mate op zoek naar een subscription oplossing. Voor millennials zijn subscriptions een vanzelfsprekend model voor aankoop en consumptie, en dus blijft die markt groeien. Wie had er gedacht dat men zich op fietsen zou kunnen abonneren? Merkwaardig, maar het went snel en ook in 2020 zal het subscription business model vindingrijk uitbreiden. 
Het is een laagdrempelige oplossing voor gebruikers die niet in één keer alle kosten moeten betalen. Het biedt hen ook de zekerheid en de regelmaat van een dienst. Als ondernemer heb je het voordeel van een stabiele inkomstenbron, weliswaar op voorwaarde dat je klanten kan behouden en nieuwe aantrekken. Belangrijk is verscheidene abonnementenformules aan te bieden en van het opzeggen van een abonnement geen lastig karwei te maken. 

4. DE LICENTIE

Heb je het intellectueel eigendomsrecht op een product of dienst en wil je anderen, tegen betaling, het recht geven om dat idee toch commercieel uit te baten, dan kan je gaan voor het licentiemodel. We kennen het vooral bij films, foto’s, tekeningen, technologieën waarop een patent rust of auteursrecht is verschuldigd. Het voordeel voor diegene die de licentie verstrekt is dat die zichzelf niet bezig hoeft te houden met productie, verkoop en het vermarkten van het product of de dienst. Je loopt dus quasi geen financieel risico.

5. HET VERBRUIKS- OF GEBRUIKSMODEL

Dit verdienmodel is, zoals de naam het al zegt, afhankelijk van het feitelijke gebruik. Hoe meer de klant gebruikt hoe meer hij/zij betaalt. Het wordt vooral toegepast als het specifieke gebruik moeilijk op voorhand in te schatten is. Het is eigenlijk een variant van de abonnementenformule waarbij meestal een basiskost/voorschot wordt vastgelegd en het verbruik nadien extra in rekening wordt gebracht. Denk bijvoorbeeld aan je aansluiting voor water en elektriciteit, rekeningrijden,… Een moderner en recenter voorbeeld van dit verdienmodel is The Cloakroom, een concept waarbij mannen per koerier een kledingbox ontvangen, de kleding thuis kunnen passen en indien nodig gratis retourneren. De frequentie wordt bepaald door de klant, en je betaalt enkel voor de kledingstukken die je houdt.

6. HET ADVERTENTIE- OF RECLAMEMODEL

Heel wat websites of blogs stellen kwalitatieve content gratis ter beschikking van de bezoekers. Als jouw website veel bezoekers trekt, kan je advertentieruimte verkopen aan andere bedrijven, media of adverteerders. Via die weg proberen zij jouw lezers of bezoekers te bereiken. Het verdienmodel van heel wat media zoals Google, Facebook, Youtube maar ook het dagblad Metro, dat elke dag gratis wordt verspreid in stations, is gebaseerd op dit advertentiemodel. Voor jou kan het een belangrijke inkomstenbron worden waardoor je weer verder kan investeren in goede contentproductie. Wel is het uitermate belangrijk dat je een groeiend aantal bezoekers naar je website kan blijven lokken en je de adverteerders een goede “return op investment” kan bieden.

7. AFFILIATE MARKETING

Daarnaast kan je ook geld met “affiliate marketing” verdienen door zoveel mogelijk producten te verkopen van anderen via een advertentie op jouw website, een link in je nieuwsbrief of een post op sociale media. Als iemand klikt op de advertentie en dan de gewenste actie uitvoert, word jij daarvoor betaald. Die gewenste actie kan heel divers zijn: een klik, een download, een aankoop of een inschrijving. Heel wat grote bedrijven beschikken over affiliate programma’s zoals Amazon of Coolblue maar er zijn ook specifieke affiliate netwerken zoals Daisycon.

Als jij een echte fashionista bent, dan kan je op je modeblog bijvoorbeeld afbeeldingen van kleding en leuke outfits laten zien en als je bezoekers hierop klikken, worden ze naar de site van het desbetreffende merk gestuurd. Als deze kleding vervolgens verkocht wordt, krijg jij een klein percentage op de verkoop.

8. HET FREEMIUM OF INSTAPMODEL

Freemium is een samenvoeging van twee woorden, namelijk free en premium. In dit model krijgt de klant toegang tot een gratis product dat over een aantal basisfunctionaliteiten beschikt. Op het moment dat je meer functies van het product wilt gebruiken, kun je de premium versie kopen. Dit is hetzelfde product, maar met nog extra mogelijkheden erbij.
Een bekend voorbeeld is de muziekdienst Spotify, dat je gratis kan beluisteren, maar dan moet je wel de reclame tussendoor erbij nemen. Op het moment dat je overstapt op Spotify Premium, stap je over naar een abonnementsvorm. Ook heel wat online games zoals Candy Crush maken gebruik van dit model.
Het voordeel van het freemium model is, doordat je iets gratis aanbiedt, je een grote groep mensen kunt bereiken en daarmee een interessant klantenbestand kunt opbouwen. Dit klantenbestand is vervolgens weer interessant voor adverteerders. Om het freemium model succesvol te implementeren, moet je wel de perfecte balans vinden tussen de gratis en betaalde features. De gratis features moeten waardevol genoeg zijn om veel nieuwe bezoekers aan te trekken. De premium features moeten genoeg waarde opleveren om gratis bezoekers te converteren naar betalende bezoekers.

9. HET LOKAASMODEL

Dit model wordt ook wel het bait &hook model genoemd. Het werd bedacht King C. Gillette, de ontwerper van de scheermesjes. Je biedt hier een goedkoop instapmodel aan en haalt je winst uit de duurdere navullingen of onderdelen die nadien moet bijbesteld worden bij hetzelfde merk. Bijvoorbeeld: de losse mesjes bij de scheermesjes, de nespresso cups bij het koffiezetapparaat, de inktcartridges voor printers… De klant wordt hierdoor voor langere tijd gebonden aan het merk. Dit model is moeilijk te combineren met een duurzaam bedrijfsmodel.

10. HET SERVICE MODEL

Een model dat regelmatige inkomsten kan opleveren is het servicemodel. Het wordt vaak gebruikt voor producten die moeilijk zelf kunnen onderhouden worden. De daadwerkelijke omzet wordt gedraaid met het onderhoud of een servicecontract. It-bedrijven, garages, technische installateurs enz bieden allemaal aanvullende diensten aan zoals reparaties, upgrades, helpdesk, onderhoud, oplossen van storingen…

11. HET VERHUUR-EN LEASE MODEL

Huren is natuurlijk een bekend fenomeen, maar het wordt ook steeds vaker toegepast op producten waarvan je dit niet verwacht: denk aan kleding, gereedschap, tapijttegels… Voordeel is dat de klant niet hoeft te investeren in de aanschaf en ook het milieu ontziet door hergebruik (lees ook ons artikel over business modellen in de circulaire economie). Een zeer toekomstbestendig verdienmodel !

12. HET COMMISSIE- OF MAKELAARSMODEL

Vastgoedmakelaars en wervings- en selectiebureaus werken al tientallen jaren volgens dit verdienmodel, waarbij ze een commissie (een vast bedrag of percentage) op de verkoopprijs of financiële transactie ontvangen. Bedrijven die dit model tegenwoordig toepassen zijn Paypal, Booking.com, …Vaak gaat het om platformen die zelf niet over de producten/diensten beschikken en zich dus geen zorgen moeten maken over inkoop, vervoer of opslag. Ook al wordt het voor de klant steeds makkelijker om, via het internet, rechtstreeks met de tegenpartij in contact te komen, toch vormen deze platformen een gemakkelijkheidoplossing voor velen.

Commissie als verdienmodel wordt ook volop gebruikt in de veilingwereld. Veilinghuizen, notarissen (openbare verkoop van woningen) en verkoopsites als eBay zijn bekende gebruikers van het dit model.

13. HET FRANCHISE MODEL

Franchisenemers betalen jou om jouw producten en diensten onder jouw vlag te mogen aanbieden. We gaan hier in dit artikel niet verder op door. Indien dit model je interesseert, raden we je aan om dit artikel te lezen: Een eigen zaak in franchise starten

14. HET DATA MODEL OF MARKTINFORMATIEMODEL

Zoals de naam het al zegt, vormt de levering van data hier de basis. Google, Facebook, Twitter verzamelen allen data die ze vervolgens verkopen aan iedereen die meer inzicht wil in haar klanten om producten of diensten aan de man te brengen. De combinatie met dit model wordt steeds vaker gemaakt omdat er steeds meer data beschikbaar is en er door betere analyse waardevolle informatie van gemaakt kan worden.

15. HET HYBRIDE MODEL

Een hybride model is een combinatie van twee of meer verschillende verdienmodellen die elkaar kunnen versterken. In praktijk maken natuurlijk ontzettend veel bedrijven gebruik van een hybride verdienmodel. De supermarkt die ook maaltijdboxen verkoopt heeft bijvoorbeeld een hybride verdienmodel. Freemium kan best gecombineerd worden met een abonnementsmodel. In de praktijk zie je dat veel online bedrijven verschillende verdienmodellen tegelijkertijd inzetten.

Welk verdienmodel past bij jou?

Zoals je kan vaststellen zijn er heel wat verdienmodellen voorhanden. Het kiezen van het juiste verdienmodel is essentieel als je een winstgevend bedrijf wil opzetten.

Ontwikkel eerst je businessmodel en kijk dan welke verdienmodellen hierbij passen. Schets per verdienmodel eens hoe je businessmodel eruit komt te zien. Evalueer de de voor- en nadelen van elk verdienmodel en kan nadien hoe dat je businessmodel beïnvloedt.  Vergeet ook niet dat je verschillende verdienmodellen kan combineren.

Durf je verdienmodel in vraag stellen

Heb je al je eigen activiteit opgestart? Durf dan je model regelmatig te challengen : elk model heeft immers een andere invalshoek die de kijk op je business model kan doen verhelderen. Kijk naar wat er gebeurt in andere branches of ga na wat nieuwe technologieën of digitalisering kunnen betekenen voor jou. 

De economische omstandigheden veranderen voortdurend. Blijf dus je verdienmodel evalueren en geef jezelf zo de kans om waardevol te zijn én te blijven.