In België is het gebruik van videobewakingscamera's onderworpen aan strenge regels, zowel in de openbare ruimte als in besloten ruimten, zoals winkels, restaurants en musea. Welke verplichtingen dient u in acht te nemen bij de installatie van videobewakingscamera's? Welke vereisten legt de algemene verordening Gegevensbescherming u op?
1. Installatie van een videobewakingssysteem: wat zijn mijn verplichtingen?
Over het algemeen geldt dat de aanwezigheid van een bewakingscamera in een voor het publiek toegankelijke gesloten ruimte, bijvoorbeeld in een winkel, moet worden aangegeven door middel van een pictogram bij de ingang van de bewaakte zone.
Op het niveau van de opname moeten deze camera's zo gericht zijn dat het maken van beelden van de openbare weg of het terrein van derden tot een minimum wordt beperkt.
Een bewakingscamera kan ook worden voorzien van een monitor die in de buurt van de camera is geplaatst en in real time de beelden gemaakt met de bewakingscamera weergeeft.
De realtimeweergave van de gemaakte beelden is alleen toegestaan met het doel "onmiddellijke interventie mogelijk te maken in geval van een strafbaar feit, schade, onbeschaafdheid of verstoring van de openbare orde".
De opname van beelden is enkel toegestaan om "bewijzen te verzamelen van overlast of van feiten die een misdrijf opleveren of schade veroorzaken en de daders van de feiten, de verstoorders van de openbare orde, de getuigen of de slachtoffers te zoeken en te identificeren".
De toegang tot de door de bewakingscamera verzamelde beelden is beperkt tot de verantwoordelijke voor de verwerking of tot personen die onder zijn gezag, bijvoorbeeld personeelsleden die daartoe uitdrukkelijk gemachtigd zijn. Bovendien moeten personen die toegang hebben tot de beelden alle nodige voorzorgsmaatregelen nemen om te voorkomen dat onbevoegden toegang krijgen tot de beelden. Er is ook een discretieplicht vereist voor persoonlijke gegevens die door de beelden worden verstrekt.
Deze beelden mogen niet langer dan een maand worden bewaard, behalve bij gebruik in het kader van een politieonderzoek, dit wil zeggen wanneer dergelijke beelden "een bijdrage kunnen leveren tot het bewijzen van een misdrijf, van schade of van overlast" of een bijdrage kunnen leveren "tot het identificeren van een dader, een verstoorder van de openbare orde, een getuige of een slachtoffer".
2. Impact van de "AVG" op het gebruik van videobewakingscamera's
Beelden van bewakingscamera's worden beschouwd als gegevens met een persoonlijk karakter omdat ze het mogelijk maken om een persoon te identificeren. Daarom moet de AVG sinds 25 mei 2018 parallel met de "camerawet" worden toegepast. Denk eraan dat de AVG tot doel heeft de nationale privacywetgeving van de lidstaten van de Europese Unie te harmoniseren, de regels aan te passen aan de huidige digitale omgeving en de burgers meer rechten te geven met betrekking tot het gebruik en de verwerking van hun persoonsgegevens.
Het gebruik van een bewakingscamera mag alleen worden gemeld bij de politiediensten en niet langer bij de Privacycommissie (nu de Gegevensbeschermingsautoriteit, hierna "GBA" genoemd). Deze kennisgeving moet uiterlijk de dag vóór de ingebruikneming van de bewakingscamera('s) worden gedaan. Elke wijziging van het bewakingssysteem, zoals de toevoeging van een extra camera, moet ook aan de politie worden gemeld. Deze verklaring kan online worden gedaan via het volgende adres: http://www.aangiftecamera.be/
De verantwoordelijke voor de verwerking van persoonsgegevens is nu verplicht een register bij te houden ("verwerkingsregister" genoemd), al dan niet in schriftelijke vorm, al dan niet elektronisch, dat de verschillende beeldverwerkingsactiviteiten van bewakingscamera's omvat.
In dit register moet onder meer het doel, met name het toezicht, en de rechtsgrond van de verwerking worden vermeld, dat wil zeggen het rechtmatige belang van de onderneming bij het veiligstellen van haar activiteiten. In dit verband bestaat er een Koninklijk Besluit van 8 mei 2018 betreffende de aangiften van de plaatsing en het gebruik van bewakingscamera's en betreffende het register van de beeldverwerkingsactiviteiten van bewakingscamera's, dat de inhoud, de modaliteiten en de termijn voor het bijhouden van dat register bepaalt. Daarnaast kan het verwerkingsregister op verzoek van de politie en de GBA worden voorgelegd aan de politie en de GBA.
Personen die door bewakingscamera's zijn gefilmd, hebben recht op toegang tot de beelden, maar alleen met betrekking tot de beelden waarop zij voorkomen. Daartoe sturen de betrokkenen de verantwoordelijke voor de verwerking een verzoek met voldoende gedetailleerde informatie om de beelden nauwkeurig te kunnen lokaliseren.
Bedenk ten slotte dat eventuele sancties niet alleen hypothetisch zijn: op 8 oktober heeft de Franse gegevensbeschermingsautoriteit (de "CNIL") de "Association 42" gevraagd om te stoppen met het permanent filmen van werkruimten, klaslokalen en de verschillende woonruimten van gebouwen. Bovendien vond dit toezicht plaats zonder dat de betrokken personen naar behoren werden geïnformeerd. Deze constante monitoring van studenten en medewerkers van de vereniging werd als excessief en opdringerig ervaren.
Artikel door Frédéric Dechamps & Adeline Balza, advocaten bij lex4u.com