Hoe je onderneming financieren?

Het is van essentieel belang dat je je financieringsbehoeften op korte, middellange en lange termijn vooraf correct beoordeelt, maar ook evalueert tijdens de verschillende fasen in het bestaan van jouw onderneming, dus zowel bij de opstart als tijdens de uitbouw van je bedrijf wanneer het op kruissnelheid is.

Je financieringsbehoeften evalueren

Onderfinanciering kan heel wat nefaste gevolgen hebben voor jouw onderneming, gaande van "gewoon" een vertraging bij de betaling van facturen of bij de realisatie van bepaalde investeringen tot het verlies van strategische kansen of een staking van betaling, die dan leidt tot het faillissement!

Er bestaan geen mirakelmethodes om te komen tot een goede analyse van de bestaande en toekomstige financieringsbehoeften. Maar wanneer je systematisch gebruikmaakt van beheer-, opvolgings- en planningsmethodes en -tools die aangepast zijn aan de specifieke kenmerken, de omgeving en de grootte van jouw onderneming, zou je in staat moeten zijn om de normale behoeften te identificeren (tenzij in uitzonderlijke situaties).

Zo zijn er methodes & tools die courant worden gebruikt: enerzijds de klassieke, analytische en begrotingsboekhouding voor alles wat te maken heeft met het analyseren van de bedrijfstoestand in het verleden en nu, en anderzijds de realisatie van financiële plannen die zich baseren op het verleden (indien van toepassing), maar zich vooral concentreren op vooruitzichten voor de toekomst.

Door prognoses te maken kan je enerzijds een deel van de middellange- en langetermijnbehoeften van de onderneming vaststellen, namelijk de investeringsbehoeften, en anderzijds de behoeften op korte termijn, namelijk de bedrijfskapitaalbehoeften.

1. De behoeften op middellange en lange termijn of investeringsbehoeften

• Dit zijn uitgaven die je maakt om de duurzame actiemiddelen op te bouwen die je nodig hebt voor je bedrijfsactiviteit m.a.w. de investeringskosten
• Enkele voorbeelden van investeringen: sommige kosten aangegaan bij de oprichting van een vennootschap, de aankoop van gronden of gebouwen, de renovatie of inrichting ervan, de aankoop van meubilair of voertuigen, of nog de participatie in het kapitaal van een vennootschap enz.
• De gerealiseerde investeringen komen op de actiefzijde van de balans terecht als vaste activa van het type immaterieel, materieel en financieel.

2. De behoeften op korte termijn of bedrijfskapitaalbehoeften

• Hier gaat het om gedane uitgaven die te maken hebben met de exploitatiecyclus van de onderneming, ook wel het werkkapitaal genoemd.
• Deze behoeften hebben voornamelijk betrekking op het beheer van de verschillende voorraden (grondstoffen, goederen in bewerking, afgewerkte producten, enz.), de bestellingen, de diverse soorten vorderingen en de kasmiddelen (in de ruime betekenis van het woord).
• We vinden deze posten terug aan de actiefzijde van de balans, in de rubriek vlottende activa.

De mix van financieringen bepalen

Een onderneming wordt doorgaans gefinancierd via een combinatie van verschillende financieringsbronnen. Het doel is jouw onderneming evenwichtig te financieren, zowel op het vlak van de duur (korte en middellange/lange termijn) als wat de oorsprong van de middelen (intern en extern) betreft.

Er zijn drie basisregels:

1. ZORGEN VOOR EEN EVENWICHTIGE MIX VAN FINANCIERINGEN VOLGENS DE LEVENSFASE VAN DE ONDERNEMING

Elke fase in het bestaan van de onderneming stemt overeen met een andere mix van financieringen. Dit geldt vooral voor de fase voorafgaand aan de opstart (ontwerp, rijping, test, enz.), waarbij aan de meeste of aan alle financieringsbehoeften moet worden voldaan via kapitaal, en eventueel via de preactiviteitssteun voor een beperkter en specifiek deel ervan.

De financiering van deze fase via een krediet blijft uitzonderlijk, aangezien de onderneming nog niet over een bewijs van solvabiliteit of een overzicht van terugbetalingen beschikt. Deze bedenkingen gelden trouwens des te meer voor innovatieprojecten, en vooral wanneer deze projecten een lange fase van preactiviteit en een aanzienlijke investeringsbehoefte, bv. voor onderzoek en ontwikkeling, vereisen. Hoe langer de geschiedenis van een onderneming, hoe beter ze kan aantonen dat ze in staat is tot terugbetaling, en ze zich dus kan laten financieren via derdengelden (leningen, kredieten, enz.).

2. ZORGEN VOOR EEN EVENWICHT TUSSEN DE DUUR VAN UW FINANCIERING EN DE DUUR VAN UW INVESTERING

De duur van je financiering moet gelinkt zijn aan de duur van jouw investering. Investeringen op middellange en lange termijn zoals gebouwen, inrichtingswerken of machines zouden bijvoorbeeld moeten worden gefinancierd via permanent vermogen (eigen vermogen en kredieten op meer dan een jaar). Het zal dus ook logischer zijn om de meeste van jouw behoeften op korte termijn bijvoorbeeld te financieren via kredieten op minder dan één jaar.

De berekening van het bedrijfskapitaal is een van de meest gebruikte methodes om het evenwicht te beoordelen tussen de duur van de financieringsbronnen en de duur van hun aanwending. Het bedrijfskapitaal is het verschil tussen het permanent vermogen en de vaste activa, en moet normaal gezien nul of positief zijn. Als het bedrijfskapitaal een overschot vertoont, moet het toelaten om de financieringsbehoeften met betrekking tot de exploitatiecyclus van je onderneming te financieren. Als het negatief is, betekent dit dat een deel van de investeringen op middellange/lange termijn gefinancierd worden via kredieten op korte termijn. In dat geval is er een duidelijk gebrek aan evenwicht dat niet enkel negatief kan worden beoordeeld door verschillende derden (leveranciers, klanten, banken, enz.), maar jouw onderneming ook kan verzwakken en in extreme gevallen zelfs in gevaar kan brengen.

3. EEN EVENWICHT VINDEN TUSSEN EIGEN VERMOGEN EN (EXTERN) VREEMD VERMOGEN

De meest voorkomende vorm van gebrek aan evenwicht wordt veroorzaakt door een tekort aan eigen financieringsmiddelen, en dus door het overmatig beroep doen op fondsen van derden. Ook dit gebrek aan evenwicht kan niet enkel negatief worden beoordeeld door derden (leveranciers, klanten, banken, enz.), maar kan je onderneming ook verzwakken en in extreme gevallen zelfs in gevaar brengen.

Anderzijds moet je ook weten dat, indien je over voldoende eigen vermogen beschikt om alles zelf te financieren, het niet altijd het beste is om te kiezen voor een integrale financiering via eigen vermogen. Je moet je er namelijk van bewust zijn dat dit ook kan leiden tot een gebrek aan evenwicht dat jouw onderneming kan verzwakken, met name wanneer je eigen middelen uitgeput raken. In dat geval is het goed mogelijk dat een externe geldschieter niet bereid is je te financieren zonder enige eigen inspanning.

De berekening van de solvabiliteit is een van de meest gebruikte methodes voor het beoordelen van het evenwicht tussen de interne en de externe financieringsbronnen van jouw onderneming.

De toegang tot de financieringsbronnen optimaliseren

Zodra de financieringsbehoeften, alsook de geschikte soorten financieringsbronnen en hun respectieve gewicht beoordeeld zijn, is het van belang dat je je slaagkansen optimaliseert en dus een aangepaste presentatie/aanvraagdossier voorbereidt voor de geldschieters tot wie je je wil richten.