In een zeer concurrentiële omgeving die constant evolueert, moeten kmo's knokken om boven water te blijven en niet kopje onder te gaan. Dat gebeurt vaak door te innoveren. Innovatie alleen volstaat echter niet: om efficiënt te zijn en voldoende effect te hebben voor de kmo, moet innovatie goed worden beheerd.
Wat houdt goed innovatiebeheer in?
Goed innovatiebeheer omvat 4 essentiële elementen:
1. Een duidelijke strategie en visie voor innovatie
- Strategisch inzicht
Veel kmo's innoveren zonder te weten waar het hen uiteindelijk zal brengen. Wanneer innovatie deel uitmaakt van de globale strategie van een kmo, is het veelal eerder als decoratie dan als het resultaat van een strategisch inzicht.
Een duidelijke innovatiestrategie omvat een aantal fasen: analyse van de trends, de markt, de concurrentie, de waardeketen van de kmo (met name de klanten!), de competenties, de ambitie, de visie/missie om actiepunten te creëren die beantwoorden aan de marktbehoeften en overeenstemmen met de strategie van de kmo. Het team van innovatie-adviseurs van het netwerk Enterprise Europe Brussels organiseert een workshop om uw innovatiestrategie vast te leggen in 10 stappen, op basis van de Improve Academy van A.T Kearney - Betrokkenheid van werknemers
Werknemers vormen de ruggengraat van de kmo's: ze zetten ideeën om in oplossingen op de markt. Ze staan vaak dicht bij de klanten, waardoor ze relevante ideeën naar voor kunnen brengen die voldoen aan de marktbehoeften.
Als er al een innovatiestrategie bestaat, wordt ze echter meestal slechts gedeeld op managementniveau. Wanneer de werknemers uitgesloten zijn van dat proces, voelen ze zich niet betrokken. Dat leidt tot een gebrek aan motivatie om deel te nemen aan de innovatie. Bovendien krijgen ze zo geen inzicht in de strategische doelstellingen en de visie van de onderneming. In dat geval stellen de werknemers maar weinig ideeën voor of houden de voorstellen geen verband met de economische impact of waardecreatie.
Het is dus heel belangrijk om de werknemers te betrekken bij het definiëren van de visie en innovatiestrategie, en om na te gaan of iedereen ze voldoende begrijpt. Dat kan gebeuren door middel van sessies die specifiek rond dat thema worden georganiseerd met de belangrijkste werknemers van elke afdeling. Enkele veelgebruikte technieken zijn de World Café Technique, Design Thinking of Mind Mapping. Daarbij presenteert het topmanagement de visie en strategie voor innovatie, en kunnen de teams vragen stellen om:- beter bekend te raken met de strategie en visie, en om na te gaan of de boodschap door iedereen goed werd begrepen,
- op een constructieve wijze de strategie in vraag te stellen, flexibel te blijven en suggesties van de teams te integreren.
Een bijkomende troef voor een duidelijke strategie en visie voor innovatie: dat maakt het gemakkelijker om innovatiepartners aan te trekken !
2. Een innovatiecultuur
Innovatie kan alleen doeltreffend zijn in een gunstige omgeving.
- Omgeving
Als een kmo de mogelijkheid heeft om ruimten en middelen ter beschikking te stellen van werknemers om creativiteit en uitwisseling van ideeën aan te moedigen, zal ze daar direct de voordelen van ondervinden.
Dat kan gebeuren tijdens een creatieve lunch of sessies die specifiek daarvoor zijn georganiseerd. Het is belangrijk om een kader te voorzien bij die sessies. Er bestaan verschillende technieken om het ontstaan van nieuwe ideeën te bevorderen, bijvoorbeeld de "SCAMPER"-methode van Bob Eberle die erop is gericht om vragen op te roepen rond elk woord dat voorkomt in SCAMPER (S – Substitute (vervangen), C – Combine (combineren), A – Adapt (aanpassen), M – Modify (wijzigen), P – Put to another use (anders gebruiken), E – Eliminate (elimineren), R – Reverse) (omkeren)).
U kunt een beroep doen op klassieke brainstorming of "reverse thinking", waarbij een gestelde vraag wordt omgekeerd, bijvoorbeeld door te vragen " Hoe worden we NIET concurrentiëler op de Amerikaanse markt?" in plaats van "Hoe worden we concurrentiëler op de Amerikaanse markt".
Die eerder provocerende methode leidt soms tot verrassende resultaten. Soms volstaat het om wat ruimte te creëren en werknemers toe te staan om een deel van hun tijd te wijden aan het uitwisselen van ideeën. - Erkenning
Erkenning van inspanningen: dat lijkt heel basic, en dat is het ook. Het is gebaseerd op de bekende behoeftetheorie van Maslow die stelt dat alle mensen behoefte hebben aan achting van anderen, om zich nuttig te voelen en waarde te creëren. Dat geldt evenzeer in de context van innovatie: het is heel belangrijk om mechanismen te voorzien ter erkenning van bijdragen aan innovatie, zoals het uitreiken van een prijs, een financiële beloning, erkenning van het management, promotie, werknemers toestaan om een % van hun tijd te besteden aan innovatie ...
3. Idea Management
- Een evenwichtige innovatieportefeuille
Een goed ideeënbeheer komt tot uiting in een goed innovatie-evenwicht.
Innovatie van een product of dienst werd lang beschouwd als dé oplossing om zich te onderscheiden van de concurrentie, maar nu staat vast dat alleen een evenwichtige mix van types en graden van innovatie een onderneming uniek maakt en sterk positioneert op de markt.
Dat houdt in dat men uit de comfortzone moet treden: voor innovatie van het business model, organisatorische innovatie, innovatie van de processen en procedés, innovatie op vlak van marketing, partnerschap, distributie ... Het is noodzakelijk om de huidige portefeuille grondig te analyseren en de impact van de huidige inhoud en middelen te beoordelen om de toekomstige behoefte aan innovatie en middelen te bepalen. - Ideeënbeheer
Een kmo kan wel honderden ideeën hebben, maar die zullen niet bijdragen aan succes als ze niet goed worden beheerd. Het is nodig om snel en efficiënt de beste ideeën te selecteren en een plan op te stellen voor de ontwikkeling en commercialisatie van de meest veelbelovende. Dat is noodzakelijk voor succes en om waarde te creëren. Dat kan door enkele cruciale criteria voor investering en innovatie te bepalen voor de onderneming. Voor een goed ideeënbeheer is het nodig om de impact van de innovaties te kunnen beoordelen. Meetindicatoren zoals time-to-market, time-to-profit en ontwikkelingskosten zijn onontbeerlijk om de impact en doorlopende verbetering te evalueren.
"U kunt slechts efficiënt en optimaal beheren en verbeteren wat u meet".
4. Strategische partnerschappen
- Innovatiepartners
Goed innovatiebeheer vereist ook strategische partnerschappen. Informatie circuleert tegenwoordig onmiddellijk, daardoor kunnen kmo's niet meer negeren wat er rondom hen gebeurt en zich afsluiten van de buitenwereld. Buiten de muren van uw kmo zal er altijd meer kennis en competentie zijn dan de som van wat er in uw onderneming aanwezig is. U beschikt niet over alle beste werknemers van uw sector, en soms volstaat een kleine invloed van buitenaf om vanuit uw onderneming de zaken aanzienlijk te verbeteren.
"Open innovatie" biedt overigens de mogelijkheid om het risico te verdelen en te spreiden. Er bestaan tal van platformen voor open samenwerking maar geen enkele biedt een geïntegreerde aanpak (open samenwerking vanaf het idee tot aan de commercialisatie en de creatie van waarde"). Het project NIR-VANA (gefinancierd door de EU) moet de meest relevante bestaande platformen integreren en een effectief hulpmiddel tot stand brengen voor open innovatie over de hele innovatieketen, in combinatie met ondersteuning van innovatiespecialisten en in een beveiligde omgeving.
Open innovatie biedt overigens nog een extra voordeel omdat het u soms nieuwe sectoren laat verkennen die u anders nooit zou hebben aangedurfd!
Wil u uw innovatiecapaciteit vergroten of wil u meer weten over open innovatie- samewerking?
Maak dan kennis met de innovatieadviseurs van Enterprise Europe Network!