Hoe overschakelen van bijberoep naar hoofdberoep?

Je hebt een eerste stap gezet door als bijberoeper je ondernemersdroom uit te bouwen. Nu is het moment aangebroken dat je 110% voor je eigen zaak wil gaan en vastberaden kiest voor een zelfstandige activiteit in hoofdberoep. Wat betekent dat voor jou? Waarmee moet je allemaal rekening houden? Hieronder vind je alvast enkele zaken die zullen veranderen wanneer je volledig je eigen baas wordt.

Sociale bescherming dankzij sociale bijdragen

Je bent zelfstandig ondernemer in bijberoep wanneer je naast je zelfstandige activiteit ook nog minstens halftijds werkt als werknemer of ambtenaar. Ga je minder dan halftijds werken of zet je je job als werknemer of ambtenaar volledig stop, dan zal je aansluiting als zelfstandige bij het sociaal verzekeringsfonds veranderen van ‘bijberoep’ naar ‘hoofdberoep’.

In ruil voor jouw sociale bijdragen, verwerf je sociale rechten zoals de terugbetaling van gezondheidszorgen, uitkeringen bij arbeidsongeschiktheid en bouw je pensioenrechten op.

Tip : deze verandering van statuut roept vaak veel vragen op (zal mijn activiteit voldoende inkomsten genereren? Kan ik mezelf een salaris betalen?) en kan ook gevolgen hebben voor je sociale rechten (ziektekostenverzekering, pensioen, enz.). Daarom is het belangrijk de haalbaarheid van jouw project te analyseren, de levensvatbaarheid ervan te verzekeren en een business plan op te stellen. Je kan natuurlijk ook je accountant of belastingdeskundige raadplegen.

Hoe evolueren je sociale bijdragen?

Als starter betaal je een forfaitaire voorlopige bijdrage, aangezien je inkomsten nog niet gekend zijn. Ben je al minstens drie volle kalenderjaren actief als zelfstandige? Ondanks je overstap van bijberoep naar hoofdberoep, blijft je voorlopige bijdrage doorlopend berekend op je inkomen van 3 jaar geleden (toen je dus nog een bijberoeper was en je inkomsten mogelijks lager waren). 

Uiteindelijk zal de voorlopige bijdrage herzien worden op basis van je inkomen van het jaar zelf. Verwacht je dat je zelfstandige inkomsten sterk zullen stijgen eens je je volledig focust op je zelfstandige activiteit? Dan kan je ervoor kiezen om nu al een hogere voorlopige bijdrage te betalen, om te vermijden dat je later bij de herziening een grote som moet bijbetalen. De bijdragen die je gedurende een bepaald jaar betaalt, zijn bovendien fiscaal aftrekbaar als beroepskost.

Tip ! Verschillende sociale secretariaten bieden online simulators aan waarmee je zelf je sociale bijdragen kan berekenen.

Breng je sociaal verzekeringsfonds op de hoogte

Laat je sociaal verzekeringsfonds weten dat je de overstap gemaakt hebt naar zelfstandige in hoofdberoep en dat je dus gestopt bent met je loontrekkende activiteit (of deze verminderd hebt tot een minder dan halftijdse activiteit).

Tip :  verwittig je sociaal verzekeringsfonds steeds binnen de 15 dagen om te vermijden dat je voor meerdere kwartalen tegelijk bijdragen moet betalen.

Breng je jouw sociaal verzekeringsfonds niet op de hoogte, dan zullen ze je dossier pas veel later (bij de jaarlijkse controle van de bijberoepen) kunnen rechtzetten, waardoor je achteraf vaak een stuk moet bijbetalen en je sociale rechten in het gedrang kunnen komen.

Je sociale bijdragen als zelfstandige lopen altijd per kwartaal, ook als je pas in het midden van een kwartaal gestart bent. De omschakeling van bijberoep naar hoofdberoep gaat dus altijd onmiddellijk in.

Voorbeeld : Het derde kwartaal loopt van 1 juli tot en met 30 september. Je stopt op 31 augustus (= derde kwartaal) met werken in loondienst. Dan past je sociaal verzekeringsfonds je aansluiting als zelfstandige in bijberoep aan naar zelfstandige in hoofdberoep vanaf het derde kwartaal. Je betaalt dus sociale bijdrage als zelfstandige in hoofdberoep vanaf het begin van het kwartaal (1 juli), ook al werd je pas ‘echt’ in september zelfstandige in hoofdberoep.

Merk op dat de overstap naar hoofdberoep ervoor kan zorgen dat je kwartaalbijdrage in bijberoep binnen hetzelfde kalenderjaar ook stijgt. Dat is omdat je volledige jaarinkomen de basis vormt voor de bijdrageberekening. Gaat je jaarinkomen dus omhoog, dan zullen alle kwartaalbijdragen volgen.

Voorbeeld : in het eerste kwartaal ben je aangesloten in bijberoep en heb je geen zelfstandig inkomen. Vanaf april stap je over naar hoofdberoep en verdien je 2.000 euro per maand. Het totale jaarinkomen van 18.000 euro vormt de basis voor de bijdrageberekening van elk kwartaal. Je zal dus ook in het eerste kwartaal – ook al was je toen in bijberoep aangesloten – een verhoogde bijdrage moeten betalen.

Bronnen: Liantis  / UCM