Uw project heeft niets te maken met circulaire economie? Vergis u niet!

Circulair = nul afval?

Jarenlange ervaring bij de ondersteuning van circulaire projecten hebben ons al geleerd dat een groot aantal projectdragers zich de facto uitsluiten van het kringloopmodel, uit bescheidenheid of bij gebrek aan informatie.

De ondernemingen die optreden als ambassadeurs van de kringloopeconomie zijn natuurlijk heel vaak verbonden met de (re)valorisatie van een specifieke materiaalstroom zoals kleding, glas, plastic, koffiegruis, sigarettenpeuken, bakstenen, enz. De circulaire economie kan ondertussen bogen op sprekende resultaten waarbij materiaal- of energiestromen worden uitgewisseld. Dat gaat van de Kalundborg symbiose in Denemarken tot de revalorisatie van koffiegruis dankzij Permafungi, of de fameuze circulaire jeansbroeken van Mud Jeans.
Die verschillende projecten hebben het grote publiek laten kennismaken met de principes van de circulaire economie, maar hebben er ook toe geleid dat die vaak herleid werden tot "nul afval". En dat leidt jammer genoeg dan weer tot overtuigingen in de trant van "Ik ben wel geboeid door de circulaire economie maar mijn project heeft helaas niets te maken met recyclage".

Naast projecten die winkels en horecazaken betreffen, krijgen de Brusselse bedrijfsbegeleidende organisaties heel wat projecten te zien waarvan het economische model gebaseerd is op een dienst : grafici, webdesigners, handelaars, kunstenaars of consultants. Die mogen zeker niet uitgesloten worden van de ondersteuningsprogramma's, incubatoren of subsidies in de circulaire economie. Integendeel, zij vertegenwoordigen een groot deel van het Brusselse economische weefsel, dat overwegend een diensteneconomie is. Die projecten spelen ook een rol in de circulaire economie en dat standpunt wordt door twee theoretische begrippen ondersteund:

1. Een onderneming kan nooit circulair zijn als ze in een vacuüm werkt. Het is van het allergrootste belang om rekening te houden met het ecosysteem waarbinnen het bedrijf handelt, en zich bewust te zijn van de interacties met de verschillende betrokken actoren. Er zijn verscheidene tools voorhanden om een inzicht te verwerven in dat ecosysteem (het "waardenetwerk"). De circulariteit moet de onderneming inzichten bijbrengen in haar relatie met de klant, de leverancier, de logistiek, haar werknemers, de lokale collectiviteiten, en andere ondernemingen. Kortom, elk project, ongeacht zijn economisch model, kan strategieën van circulaire economie integreren.

2. De circulaire economie moet de keten van waardecreatie herdenken, in tegenstelling tot de lineaire economie. Die waarde is evenwel niet enkel materieel of financieel. Een economisch model bestaat ook uit andere types van waarden: informatiestromen, vertrouwen tussen de betrokken partijen, maatschappelijke of ecologische waarde. Het in kaart brengen van die waarden zal u helpen om de relaties tussen uw project en de circulaire economie te identificeren. U zal andere manieren ontdekken om waarde te creëren.

Voorbeelden :

In de sector van de leveringen kan het vertrouwen tussen de transporteur en de klant niet monetair beoordeeld worden, maar vormt dat een voorwaarde voor het goede verloop van de leveringen. Sommige transporteurs beschikken over de sleutels of de toegangscodes van de leverplaatsen, zodat ze 's nachts kunnen leveren, of wanneer de klant niet meer aanwezig is op de leverplaats. Alles draait bijgevolg rond het identificeren en erkennen van de waarde van dat vertrouwen.

Ander voorbeeld, de biologische winkels kunnen zelden beweren dat ze 100% gecertificeerde producten aanbieden. Sommige producenten of leveranciers kunnen omwille van hun grootte of als nieuwkomer op de markt, (nog) geen keurmerk ontvangen. De eindkoper rekent bijgevolg op de vertrouwensrelatie tussen de verschillende schakels van de productie- en distributieketen om er zeker van te zijn dat het product voldoet aan bepaalde duurzaamheidscriteria.

Conclusie

Elk project, ongeacht zijn economisch model, heeft bijgevolg het potentieel om de circulaire economie te integreren. Hiervoor zijn tal van methoden beschikbaar. Soms is het moeilijk om weten hoe van start te gaan en welke stappen te volgen. Aarzel niet om deel te nemen aan opleidingen, die als leidraad kunnen dienen voor uw traject naar de circulaire economie.

Een circulair project in Brussel? Wie kan u helpen?

EFP biedt een 3 uur durende opleiding aan over de "de Voordelen van de circulaire economie voor uw onderneming". Op het programma: kennismaking met de concepten van duurzaamheid, circulaire economie en zakelijke veerkracht, identificatie van de concepten die uw bedrijfsproject kunnen versterken en opstelling van een actieplan op korte en middellange termijn. Volgende sessie, weliswaar in het Frans, op 21/05. Meer info en inschrijvingen

Groupe One is een organisatie die zich tot doel heeft gesteld de overgang naar een duurzame economie te vergemakkelijken door begeleiding en tools te bieden aan de projectdragers. Groupe One is namelijk de organisator van de Circular Academy en de EcoInnov opleiding (FR) en ontwikkelde de EcoToolkit.

De cluster Circlemade.brussels brengt ondernemingen, openbare instellingen en de onderzoekswereld samen om de innovatie in de circulaire economie in het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest te stimuleren aan de hand van innovatieve projecten. De cluster biedt een individuele en collectieve begeleiding aan, maar ook ondersteunende activiteiten.

GreenLab is een versnellingsprogramma voor ondernemers die een ecologisch of circulair project willen uitbouwen. Gedurende 6 maanden worden zo'n 10 tot 15 teams van 2 tot 4 personen met complementaire profielen begeleid bij de oprichting van hun toekomstige start-up. De volgende oproep tot kandidaatstelling zal plaatsvinden in de herfst van 2019.

De cel Eco-conceptie binnen UCM stelt een diagnose voor om de eerste pistes voor eco-ontwerp voor uw product of dienst te ontdekken, organiseert interactieve workshops en helpt u om de ecoconceptie in uw bedrijfsstrategie te integreren. Ze biedt ook individuele begeleiding bij de opstelling en implementatie van een circulair businessplan.

Resilience Coaching is een gepersonaliseerde begeleiding die aan de ZKO's en de KMO's de kans biedt om opportuniteiten te identificeren door duurzaamheid en circulariteit in hun activiteiten te integreren. Coaches en experts in resilience (m.a.w. zakelijke veerkracht), identificeren samen met de ondernemingen de uitdagingen in hun dagelijkse realiteit, en begeleiden hen om concrete oplossingen te vinden.

Irisphere is een individueel begeleidingsprogramma voor het detecteren van lokale economische opportuniteiten tussen ondernemingen. Het Irisphere project heeft tot doel duurzame partnerschappen te ontwikkelen in domeinen zoals de valorisatie van materialen, de mutualisering van uitrustingen, de mutualisering van middelen en diensten. Deze begeleiding is toegankelijk voor elke activiteitensector.

Enterprise Europe Brussels (onderdeel van hub.brussels) stelt ook de tool « Circle Assessment » voor om uw bedrijf te beoordelen en te verbeteren in termen van circulaire economie en om suggesties voor verbetering te bekomen.

Maak kennis met alle actoren die u kunnen begeleiden bij de uitvoering van uw stappen in de kringloopeconomie en raadpleeg het overzicht van het begeleidingsaanbod inzake circulaire economie in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

En last but not least: de hulpmaatregelen en andere initiatieven

De projectoproep "be circular – be brussels " wordt jaarlijks gelanceerd van februari tot mei, en biedt een financiële ondersteuning aan de projectdragers in de circulaire economie.

De Beurs Circulaire Economie biedt een financiële ondersteuning ten bedrage van 5.000 euro aan ondernemersprojecten in opstart of ontwikkeling die de concepten van de circulaire economie integreren. Deze beurs wordt samen met een kredietaanvraag verstrekt.

Het Brucircle fonds biedt een financiering, in de vorm van een lening of kapitaal, voor een maximaal bedrag van 200.000 euro.

Tot slot, aarzel niet om u in te schrijven voor de pass Change for Green - dat informatie en tools verzamelt om u te helpen bij uw overgang naar de circulaire economie.

Bron artikel: Margaux Burton en Pierre Gillet, Groupe One