Covidcrisis, energiecrisis, inflatie, problemen om personeel te vinden ... de restaurants en cafés van onze hoofdstad kregen de afgelopen jaren heel wat voor de kiezen. Toch lieten talloze startende horecaondernemers zich hierdoor niet ontmoedigen. Ze durfden de risico's aan en zetten hun eerste stappen in de sector. Op basis van hun praktijkervaring, belichten we in dit artikel 7 essentiële aandachtspunten om in overweging te nemen indien je van plan bent een horecazaak in Brussel te openen.
1. Werken in de horeca alvorens te starten
Werken in de horeca vraagt veel van je: extreem lange dagen, strenge FAVV-regels, werkdruk en soms lastige klanten zijn maar enkele van de uitdagingen. Daarom is het belangrijk dat je eerst een aantal maanden ervaring opdoet in de sector, bijvoorbeeld als student of medewerker, voordat je zelf een zaak begint. Door het vak van binnenuit te leren kennen, ontdek je wat het echt betekent om een horecazaak te runnen en welke taken en problemen er dagelijks op je pad komen.
Ik dacht dat ik na een carrière van 25 jaar het beroep wel enigszins kende, maar je moet jezelf blijven heruitvinden. — Sébastien, Brasserie Le Central
De horecasector schreeuwt om gekwalificeerd personeel. Dat biedt jou de perfecte kans om ervaring op te doen in een restaurant of bar die vergelijkbaar is met je eigen toekomstplannen. Via Actiris kun je snel aan de slag - zij matchen je wensen aan de juiste werkgever. Ook mogelijkheden als flexi-jobs of extra's kunnen interessant zijn voor beide partijen.
We mochten de keuken van Canopée gebruiken zodat we konden ontdekken of het wel iets voor ons was alvorens echt van start te gaan. Je mag echt niet aarzelen om bij anderen aan te kloppen: er leeft een grote solidariteit in de horecasector — Pauline en Guillaume, Kitsune Burger
Een gouden tip: ga in gesprek met andere horecaondernemers over hun ervaringen en uitdagingen. In deze sector is je netwerk onbetaalbaar.
2. Laat je begeleiden en volg opleidingen
Brussel biedt talrijke mogelijkheden om je horecadroom waar te maken. Er zijn verschillende organisaties die je kosteloos of tegen een bescheiden prijs begeleiden en opleiden bij de start van je onderneming.
De zes lokale Economieloketten, verspreid over het Brussels Gewest, zijn je eerste aanspreekpunt. Zij helpen je met alle aspecten van je opstartfase: van marktonderzoek en businessplan tot het kiezen van een geschikte rechtsvorm. Ook bij het aanvragen van financiering staan ze je bij met praktische hulp bij je kredietaanvraag. Het mooie is: iedereen is welkom - of je nu werknemer bent, werkzoekende, OCMW-cliënt of zelfstandige. De enige voorwaarde is dat je project in Brussel gevestigd wordt.
Specifiek voor Brusselse werkzoekenden zijn er extra mogelijkheden. Zo begeleidt Refresh gratis werkzoekenden die een project in duurzame voeding willen starten. Ben je werkzoekend en sta je ingeschreven bij Actiris? Dan kun je via de begeleidingsstructuren mogelijk aanspraak maken op een premie voor zelfstandigen van € 4.000.
Ook qua opleidingen is er ruime keuze. Horeca Forma Be Pro in Anderlecht is gespecialiseerd in sectorgerichte opleidingen, zowel voor werkzoekenden als voor (aankomende) ondernemers. Hun uitgebreide opleidingscatalogus is zeker het bekijken waard.
Wil je je managementvaardigheden versterken? Dan is de versnelde managementopleiding (Formation Accélérée en Gestion - FAG) van EFP een aanrader. Deze opleiding duurt ongeveer vier maanden. Liever kortere modules? Bij Syntra kan je sessies over verschillende ondernemerschapsthema's volgen. Ook in het CVO (volwassenenonderwijs)vind je tal van nuttige opleidingen.
Tot slot is het lidmaatschap van de Federatie Horeca Brussel het overwegen waard. Als belangenbehartiger van de sector bieden zij hun leden juridische ondersteuning, opleidingen, workshops en netwerkgelegenheden aan.
3. Je doelpubliek kennen en een geschikte locatie zoeken.
Als je aan de slag gaat in de horeca, is de keuze van de locatie essentieel, nog meer dan in andere sectoren. Nog voor je op zoek gaat naar het ideale handelspand, moet je dan ook je doelpubliek bepalen. Afhankelijk daarvan kan je dan een of meerdere wijken uitkiezen waar je die klanten kunt aantrekken.
In een gratis tool van hub.brussels, analytics.brussels, vind je statistieken over de verschillende handelswijken in de hoofdstad en ook informatie over het aantal reeds bestaande restaurants in een bepaalde wijk. Een echte goudmijn als je bijvoorbeeld twijfelt tussen verschillende handelswijken voor je toekomstige handelszaak! De kennis van de verschillende Brusselse handelswijken waarop de coaches van het Retailteam van hub kunnen bogen en de tool Analytics kunnen je helpen bij de keuze van de ideale locatie voor je project.
De tool Inventimmo van Citydev, die vergelijkbaar is met Immoweb, helpt je om handelspanden te vinden die te huur staan of te koop zijn, en die beantwoorden aan je zoekcriteria. Als je graag wil weten welke prijzen worden gehanteerd voor handelshuren, kan je er al eens een kijkje nemen!
4. De bestemming van je locatie checken
Zodra je een locatie hebt gevonden voor je bar of restaurant, raden we je aan om zo snel mogelijk bij de gemeente waar het pand zich bevindt na te gaan na te gaan wat de rechtssituatie is. Zo kun je controleren of de bestemming en/of het gebruik van de locatie overeenkomt met jouw activiteit en of de schoorsteen, de gevelkleur, de overdekking van de binnenplaats, ... wel degelijk zijn goedgekeurd werden via een stedenbouwkundige vergunning. Er zijn namelijk veel handelingen en werken die een stedenbouwkundige vergunning vereisen.
Is dit niet het geval, dan moet je een stedenbouwkundige vergunning aanvragen, bijvoorbeeld om de bestemming van het pand te wijzigen, en dat kan meerdere maanden duren... bovendien is er altijd een risico dat je aanvraag wordt geweigerd! In theorie mag je je activiteit niet uitoefenen zolang je de vergunning niet hebt verkregen. Idealiter vestig je je activiteit op een locatie die overeenkomt met je horecaproject.
Het team Stedenbouw en milieu van hub.brussels kan je begeleiden bij je aanvraag van een stedenbouwkundige en/of milieuvergunning. Gebruik ook de module "mijn vergunningen" om je project uit te dagen.
Je kan ook een bestaande activiteit overnemen, in de vorm van een handelsfonds of aandelen van een vennootschap. Neem zeker een kijkje op https://www.zaaktekoop.brussels/nl en op https://www.overnamemarkt.be/nl, met over te nemen handelszaken in het Brussels Gewest, vooral dan in de horecasector. Er is ook nog de website cessiondecommerce.be (FR) die specifiek gewijd is aan over te nemen horecazaken en verhuur van commerciële horecapanden.
5. Goed je prijzen bepalen
Als je rekening houdt met alle vaste en variabele kosten, liggen de winstmarges in de horeca doorgaans vrij laag, zodat sommige Brusselse uitbaters van cafés of restaurants slechts weinig inkomsten halen uit hun zaak, al zijn ze elke avond volgeboekt! Het is dan ook erg belangrijk veel aandacht te besteden aan de 'food cost', namelijk de kosten voor het bereiden van de gerechten op de kaart van je zaak. De begeleidingsstructuren hierboven (waaronder de Lokale Economieloketten en Refresh) kunnen je helpen bij het optimaliseren van je 'food cost'.
Een van de elementen die je food cost kunnen beïnvloeden, is de keuze van je leveranciers. Klanten worden steeds veeleisender op het vlak van de kwaliteit van de voeding, en je haalt dus best zoveel mogelijk verse, bio en lokale producten in huis. Laat je klanten dit ook weten! Ze zijn vaak bereid om iets meer te betalen als de producten beantwoorden aan hun criteria. In de Gids met Good Food-verkooppunten van Leefmilieu Brussel vind je een lijst met Brusselse leveranciers die kwaliteitsproducten aanbieden: fruit, seizoensgroenten, vlees, vis ... Neem hem dus zeker eens door!
6. Bekwaam personeel vinden
Goed horecapersoneel vinden is een grote uitdaging. De coronacrisis heeft dit probleem verder verscherpt: tijdens de lockdowns zochten veel horecamedewerkers, die lange tijd technisch werkloos waren, hun heil in andere sectoren. Ook het inschatten van je personeelsbehoefte is lastig, omdat drukte in de horeca vaak moeilijk te voorspellen is.
Kijk daarom hoe andere horecaondernemers dit aanpakken en zoek naar medewerkers die bereid zijn om flink aan te pakken. De grootste uitdaging ligt vaak in het vinden en overtuigen van deze mensen om voor jouw zaak te kiezen.
Gelukkig zijn er verschillende wegen die naar Rome leiden. De Werkgeversdienst van Actiris is bijvoorbeeld een waardevol contactpunt. Zij helpen je kosteloos bij het vinden van geschikt personeel dat aansluit bij jouw wensen. Daarnaast informeren ze je over verschillende steunmaatregelen voor werkgevers, zoals de First-stage, het Activa-plan en de IBO (Individuele Beroepsopleiding). Ook tijdens het hele aanwervingsproces kun je op hun ondersteuning rekenen. Neem vooral een kijkje op hun website voor meer informatie over hun dienstverlening!
“Actiris organiseerde een soort speed date voor restaurantuitbaters in de stad. Dat was erg interessant, want je vond er meteen de goede profielen.” — Pauline en Guillaume, Kitsune Burger
“Ik heb jongeren in dienst genomen die nog niets konden en ik heb ze opgeleid. Dat is de toekomst: je richten op wie wil werken.” — Sébastien, Brasserie Le Central
7. Goed nadenken over je communicatie
We hoeven er niet flauw over te doen: er is een groot horeca-aanbod in Brussel, met zaken die al een hele tijd meegaan en een trouw clientèle hebben.
Je moet dan ook efficiënt communiceren, en dit al vanaf een paar weken voor de opening van je zaak, met een sterke aanwezigheid op de sociale media (Facebook, Instagram, TikTok, enz.). Het is ook belangrijk dat je hoog gerangschikt staat in de zoekmotoren. Vaak is het de moeite om Google te 'betalen' om boven aan de lijst te staan zodat je klanten je als eerste te zien krijgen wanneer ze sleutelwoorden invoeren die verband houden met jouw aanbod.
Wees ook creatief om mensen naar je zaak te krijgen: organiseer speciale evenementen, wedstrijden, lunches tegen een lagere prijs, of maak gebruik van klantenkaarten ... Ook offline communicatie is belangrijk: zorg ervoor dat je zichtbaar bent in de wijk, maak kennis met andere handelaars, handelaarsverenigingen of andere spelers die actief zijn in de wijk.
Als je je nog niet klaar voelt om zelf je communicatie te verzorgen, aarzel dan niet om een ervaren reclamebureau in de arm te nemen, dat je kan helpen om je kenbaar te maken bij je doelpubliek. Je kan een deel van die kosten terugbetaald krijgen met subsidies van Brussel Economie en Werkgelegenheid, zowel kandidaat-ondernemer als bestaande onderneming.
Aarzel ook niet om een beroep te doen op het Agence digitale solidaire dat zijn diensten op het vlak van digitale marketing gratis kan aanbieden dankzij de steun van de Brusselse regering.
Kokotte: Test je horecaconcept in de praktijk
Wil je zonder grote risico's ontdekken of je horecaconcept aanslaat? Via Kokotte, de horeca-incubator van hub.brussels, kun je je idee vier maanden lang gratis uitproberen. Deze unieke formule biedt je een volledig uitgerust restaurant - inclusief professionele keuken - tegen een schappelijke huur.
Maar er is meer. Je krijgt toegang tot: gratis groepstrainingen en begeleiding bij het opstellen en beheer van je financiële plan, persoonlijke coaching inzake digitale marketing, winkelinrichting, voedselveiligheid en hygiëne, personeelsbeheer en de opzet en opvolging van een Good Food-strategie.
Kortom: de ideale manier om te ontdekken of jouw horecaconcept levensvatbaar is!
"Twee jaar geleden zijn we via Kokotte gestart. Zo konden we verschillende zaken testen, zoals ons menu en prijzen, kwamen we uit onze eigen keuken en leerden we omgaan met klanten. Het bevestigde ons idee en we konden zonder investeringen of risico's een kant-en-klaar restaurant runnen".
Pauline en Guillaume, Kitsune Burger