Er is vandaag de dag geen tekort aan geld, wel integendeel. De vraag is hoe en waarin we dat juist moeten beleggen of gebruiken. Net daar vervult de solidaire financiering een hefboomfunctie die kan bijdragen tot verandering en transitie.
Voor velen is de financiële sector nog een ontoegankelijke en schimmige wereld, die synoniem is met speculatie, fraude, ongelijkheden en gebrek aan ethiek. De vele financiële schandalen en crisissen zijn daar niet vreemd aan. Toch speelt de financiering steeds een centrale rol. In de nieuwe golf die ons overspoelt - anders gaan eten en consumeren, anders gaan denken over zorgverstrekking en scholing, anders gaan denken over vervoer – loopt de financiering als een rode draad. Waarom zou die andere vorm van consumeren niet gepaard gaan met een andere vorm van financiering? Welnu, die wordt aangereikt door de solidaire financiering, die afkomstig is van de burgers.
Het probleem
In tegenstelling tot de belangrijkste spelers op de financiële markt steunt de solidaire of ethische financiering op noties van algemeen belang, en is die gekoppeld aan maatschappelijke problemen. Vandaag is wereldwijd minder dan 10% van de klassieke transacties bestemd voor de financiering van de reële economie, die zorgt voor werkgelegenheid (de overige 90% zijn effecten die op de markten verhandeld worden). Bovendien worden de ondernemers met positieve innovatieve projecten al te vaak aan de kant geschoven door het financiële systeem, dat moeite heeft met het aanvaarden dat winst niet langer de enige prestatie-indicator mag zijn.
De afrekening
In België staat momenteel 265 miljard euro geparkeerd op spaarrekeningen, die de markten financieren zonder dat de burgers of ondernemingen zich daarvan bewust zijn. Dat is een aanzienlijke "inkomstenderving" voor de sociale en milieugerichte economie, die banen schept en een sociaal weefsel creëert. Toch is er geen gebrek aan initiatieven op het vlak van solidaire financiering, en is de vraag naar uitbreiding sterk aanwezig. Zij hebben ervoor gekozen om niet langer fossiele, vervuilende of fiscale paradijzen te financieren, maar om zich in te zetten voor acties met een maatschappelijke of milieugerichte impact. CREDAL is een coöperatieve vennootschap die solidair krediet verstrekt, en aan elke coöperant de garantie biedt dat zijn geld zal gebruikt worden voor de financiering van nuttige projecten: verenigingen, coöperatieven, milieuprojecten…etc. Dat geldt ook voor CitizenFund, een coöperatieve die aan de burgers de mogelijkheid biedt om hun geld te beleggen in ondernemingen uit de circulaire en de overgangseconomie.
Rechtstreeks deelnemen aan de financiering van de ondernemingen
Crowdfunding, een vorm van participatieve financiering, is eveneens een groeisector: De voorbije 5 jaar werd in België 22 miljoen euro belegd op crowdfunding platforms. Sommige daarvan koesteren de ambitie om 3.0 banken te worden. Tot de meest ethische platforms behoort GrowFunding, specialist in overgangsprojecten in het Brussels Gewest, waarvoor giften kunnen worden gedaan, en LITA.co, specialist in beleggingen in ondernemingen met een grote maatschappelijke of ecologische impact. Het platform Miimosa is bijvoorbeeld gewijd aan agro-ecologische projecten, terwijl Blue Bees zich toelegt op duurzame voeding en landbouw.
FARM, Vidya, MODS, Billy, Bonjour Maurice… werden op die wijze gefinancierd door burgers, die coöperanten of aandeelhouders in ethische ondernemingen zijn geworden. Op die wijze kan de burger het zeggenschap over zijn geld opnieuw in handen nemen door dat zelf te beleggen in zinvolle ondernemingen.
Return on investment en impact
Zijn "portefeuille" duurzaam laten werken, dat is het voorstel van impact investing, een beleggingsstrategie waarbij gezocht wordt naar synergieën tussen sociale, ecologische en maatschappelijke effecten, enerzijds, en een neutrale of positieve return on investment, anderzijds. Deze richt zich zowel tot de burgers als tot de ondernemingen die streven naar een financiële return on investment, maar die ook bekommerd zijn om de ecologische of maatschappelijke impact van het project, en die bereid zijn om zich doorgaans voor 5 tot 7 jaar te engageren. Bij impact investing bedragen de rendementen zelden meer dan 10%, maar men mag wel zeker zijn dat zijn geld op een positieve manier wordt gebruikt.
Zoom op LITA.co, platform voor de verantwoordelijke belegging
Dit crowdfunding platform, dat gelanceerd werd om de kloof tussen de burgers en de financiële wereld te verkleinen, heeft vorig jaar, na 3 jaar activiteit bij onze Franse buren, de grens overgestoken, en mag reeds 14 miljoen euro op de teller noteren. Het principe is eenvoudig: vanaf 100€ kan u beleggen in ondernemingen met een sociale, ecologische en maatschappelijke impact, en aandeelhouder of solidaire kredietverstrekker worden. Bovendien kunnen particulieren, dankzij de Tax Shelter, genieten van een belastingvermindering tot 45% van de belegde bedragen. Voor meer info: www.LITA.co