De juiste naam voor je bedrijf of zaak

Een sterke naam (laten) bedenken voor je bedrijf, product, of dienst lijkt op het eerste gezicht eenvoudig en leuk om te doen maar is zeker geen gemakkelijke klus voor een startende ondernemer. Velen weten niet waar of hoe te beginnen. Wat moet je erover weten, hoe begin je eraan, en wat is echt belangrijk? We lijsten enkele aandachtspunten voor jou op...

Twee namen mogelijk

In België wordt er een onderscheid gemaakt tussen de handelsnaam en de maatschappelijke benaming. Die kunnen perfect dezelfde zijn of mogen verschillen van elkaar.

De maatschappelijke benaming

De maatschappelijke benaming of vennootschapsnaam is de officiële benaming van een rechtspersoon (NV of bvba). Dat is de naam die opgenomen wordt in de statuten, gepubliceerd wordt in het Staatsblad en beschermd wordt door de vennootschapswet. Ze dient dus louter ter identificatie en heeft dus niet noodzakelijk een publicitaire functie.

Kies echter geen naam die al gebruikt wordt of sterkt lijkt op een andere naam want je zou wel eens kunnen gedwongen worden tot naamsverandering of uitbetaling van een schadevergoeding. Je kan dus best even nagaan of de naam niet werd neergelegd als merk en of het geen gekende organisatie of vereniging betreft. Over het algemeen controleert de notaris deze elementen vóór de oprichting van de vennootschap.

Is alles in orde met de vennootschapsnaam, dan staat niets je in de weg om dezelfde naam ook als handelsnaam te gebruiken.

De handelsnaam

De handelsnaam of commerciële naam is de naam waaronder je onderneming zaken doet. Ze dient om je te onderscheiden van andere ondernemingen en heeft een publicitaire waarde. Ze valt onder de Wet op de Handelspraktijken.

Het recht op een handelsnaam komt diegene toe die er als eerste een zichtbaar, publiek en voortdurend gebruik van maakt. Alhoewel je de commerciële naam in principe dus vrij kunt kiezen, moet je er toch op toezien dat de gekozen naam geen afbreuk doet aan een ouder recht van een concurrerende onderneming. Ook hier weer kan je best een paar opzoekingen doen om geschillen te vermijden.

Start je een zaak op als natuurlijke persoon, dan draagt die jouw eigen naam. Als je je familienaam wil gebruiken en er al een vergelijkbaar bedrijf is met die naam, dan moet je voor een toevoeging zorgen, bijvoorbeeld je voornaam of de naam van je zakelijke partner. Maar je kan daarnaast ook nog een commerciële naam voor je handelszaak kiezen.

Een handelsnaam is in se geen merk en moet dus niet formeel geregistreerd worden om de rechten erop te verwerven. Natuurlijk is het wel slimmer om bij een keuze van een handelsnaam toch al rekening te houden met bestaande merken. Om het eerste gebruik te bewijzen kan het ook nuttig zijn de handelsnaam te laten registreren bij de Kruispuntbank van Ondernemingen.

Om je handelsnaam sterker te beschermen, kan je hem als merk deponeren bij het Benelux Merkenbureau. Daarmee verkrijg je het exclusieve merkrecht.

Waar moet je op letten als je een bedrijfsnaam kiest?

Onderscheidend en niet misleidend

Met je handelsnaam onderscheidt je je van de concurrenten. Een veelgebruikt begrip als “bouwbedrijf” is niet onderscheidend genoeg maar kan je wel verwerken in je bedrijfsnaam (vb bouwbedrijf Stessens en Zonen). Zo is het voor iedereen meteen duidelijk wat je doet en vertel je ook dat het om een familiebedrijf gaat, wat vaak traditie inhoudt en vertrouwen wekt. Bovendien is het op het vlak van “internet marketing” een slimme zet: het belangrijkste zoekwoord staat immers al in je naam waardoor je sneller gevonden wordt.

Vooral eenpersoonszaken en familiebedrijven, hebben er belang bij hun eigen naam in de bedrijfsnaam te verwerken. Familienamen zijn in het algemeen makkelijk te onthouden omdat ze sowieso gangbaar in het taalgebruik zijn.

Kies wel voor een brede naam zodat je eventueel nog je activiteiten kan uitbreiden. Gebruik dus eerder “wellness salon” in de naam als je meer dan alleen puur massagesalon wil zijn.

Let wel, je bedrijfsnaam hoeft niet noodzakelijk je activiteit te omschrijven! Daarvoor heb je nog zoiets als een slogan, baseline of ondertitel voor.

Wil je niet meegaan met de traditie in bepaalde sectoren en juist kiezen voor een afwijkende naam? Of laat je activiteit een creatievere benaming toe? Durf dan op te vallen met een originelere naam. Een jong communicatiebureau zal zeker frisser uit de hoek kunnen komen dan een notariskantoor...

Hoed je er echter voor om “slim” uit de hoek te komen en te proberen inspelen op de naamsbekendheid van bestaande bedrijven : een naam kiezen als "eBey" zal je waarschijnlijk een plaatsje in de rechtbank opleveren wegens schending van copyright!

Eenvoud

Zorg ervoor dat de naam eenvoudig te schrijven, te spellen en te onthouden is. Daarbij speelt ondermeer de lengte van de bedrijfsnaam een rol: hoe langer de naam, hoe minder goed die scoort. Dat is het nadeel van een beschrijvende bedrijfsnaam. Dit wordt opgelost door (ook) een afkorting in het leven te roepen : BMW in plaats van Bayerische Motoren Werke of een samentrekking zoals Intel in plaats van Integrated Electronics.

Best is een bedrijfsnaam van maximaal 5 a 8 letters die goed in het gehoor ligt (denk aan radiospots!). En ééntje die wordt gespeld zoals je ze uitspreekt.

Beschikbaarheid

Het eerste wat mensen doen als ze meer informatie over een bedrijf willen, is er online wat informatie over opzoeken . Zorg dan ook voor dat je bedrijfsnaam, of iets dat er zeer dicht bij aanleunt, nog beschikbaar is als domeinnaam (internetadres). Het is zonde als je je toevlucht moet nemen tot een webadres met streepjes of andere vreemde tekens.

Je kan de beschikbaarheid checken op de website van DNS, de instelling die de Belgische domeinnamen registreert.

Inspiratie om namen te vinden

Een bedrijfsnaam vinden is een proces: denk dus liever wat langer en bewuster na over namen die echt op jouw bedrijf van toepassing zijn. Zo heb je ook genoeg tijd om te controleren of deze bedrijfsnaam niet te dicht in de buurt komt van een bestaande concurrent of in strijd is met andere regels.

Vraag jezelf daarbij steeds af of je met echte of verzonnen woorden wil werken, je eerder Web 2.0 namen verkiest (vooral in ICT-sector) of je eerder de eigenschappen van je product of dienst in je naam wil benadrukken. Denk ook even na of je puur nederlands of juist grensoverschrijdend wil klinken !

Er zijn vele manieren om een naam te bedenken :

• Maak een lijstje van de diensten of producten die je bedrijf zal aanbieden en bekijk die van alle kanten. Benoem de eigenschappen: hoe ruikt het, voelt het, proeft het, ...? Welk probleem lost het op? Of denk aan woorden die je toekomstige naam zou moeten opwekken bij de klant. Schrijf die woorden op en pas er andere creatieve technieken op toe (zie volgende punten).

• Verzin woordcombinaties, samenstellingen, mengvormen: als je medische verzorging als activiteit hebt, vind je het woord Medcare misschien goed. Voorbeeld: Microsoft : microcomputer + software. Je kan die combinaties ook maken met uw eigennaam.

• Maak associaties : denk na over gerelateerde woorden, woorden die ook dezelfde gevoelens oproepen. Gebruik een synoniemenboek of website. Denk ook aan namen die associaties oproepen met met je vakgebied of branche.

• Haal inspiratie uit andere talen: als je een oosterse sfeer in je massagesalon wil oproepen, kan je misschien een woord uit de oosterse filsofieën gebruiken.

  Je kan de woorden die je belangrijk vindt of je activiteit laten vertalen in één van de talloze andere talen van de Google Online Vertaaldienst: bepaalde woorden kunnen best goed klinken. Zit er dan nog bovendien een betekenis achter, dan heb je meteen al een verhaal achter de naam!

• Overweeg afkortingen indien je een te lange beschrijvende naam heeft: maar spreek de combinatie van letters altijd luidop uit en zoek de betekenis op in andere talen. Niet iedereen spreekt A-S-S spellend of zonder Engelse tongval uit. Struikel je over de afkorting, maak er dan eventueel een uitspreekbaar woord van door toevoeging van een letter of zo.

• Pas op met humor, rijm, woordspelingen : die kunnen leuk en effectief zijn maar verouderen snel en vervelen op de lange duur.

Stel je lijstje met passende namen op. Vooraleer definitief je keuze te maken:

• Overloop even met mensen uit je kennissenkring. Wat vinden ze goed klinken? Welke associaties roepen de namen op?

  Schrap de namen waarvan de “toon” niet klopt met je activiteit/dienst (te jeugdig, te serieus, te chic, te speels, te high-tech..). Wees eerlijk en kies geen naam die verwachtingen creëert die je niet kan waarmaken.

• Zoek de woorden op in andere talen, zo kom je niet voor verrassingen te staan. Schrap de woorden die in andere talen een ongunstige betekenis hebben.

• Controleer of iemand een naam al gebruikt in jouw bedrijfscategorie en raadpleeg ook het internet. Check ook de sociale netwerken eventueel