Je heb de intentie om een activiteit te starten in het domein van duurzame voeding: van de primaire productie (landbouw, veeteelt) tot de distributie, via de verwerking, horeca, catering, logistiek, e-commerce ...Je heb er al vaak over gedroomd. En dan, op een dag, is het zover: je beslis de stap te zetten ! Maar waar te beginnen ? Hieronder een aantal ideeën voor een succesvolle start.
Een opleiding volgen
De dag van vandaag starten heel wat personen in de voedingssector na een carrièrewending, vaak zonder ervaring in het domein. De beroepen in de voedingsindustrie zijn echter veeleisend, vaak fysiek van aard, en vergen geavanceerde technische competenties.
Voor sommige beroepen (slager, (banket)bakker, restauranthouder) is toegang tot het beroep vereist. Raadpleeg hiervoor de site van Brussel Economie en Werkgelegenheid. Zelfs als je geen diploma nodig hebt voor jouw activiteit, dien je toch altijd over de nodige technische kennis te beschikken. Richt je daarom tot een van de vele technische opleidingsinstellingen zoals Horeca Forma Bepro, CERIA of EFP.
Ervaring verwerven
Heb je ervaring in het beoogde beroep? Geweldig, dan weet je precies waarover je het hebt en ken je de kneepjes van het vak. Misschien ken je ook andere personen die in de sector actief zijn.
Heb je geen ervaring? Geen paniek! Wees gewoon voorzichtig dat je het beroep niet idealiseert en bereid je goed voor op wat je te wachten staat. Idealiter zou je een tijdje op een andere plek moeten gaan werken om te leren hoe het in de praktijk in zijn werk gaat.
Indien je als werkzoekende bij Actiris bent ingeschreven, kun je ook een beroepsinlevingsstage volgen.
Netwerken
Als het niet mogelijk is om in de sector te werken, tracht dan om zoveel mogelijk contacten te leggen: zo zal je fouten vermijden, communicatiekanalen bij de hand hebben, partnerschappen sluiten, leveranciers ontmoeten en zelfs jouw toekomstig lokaal vinden. Goed om te weten: duurzame voeding in Brussel is een kleine maar zeer welwillende sector waar men niet aarzelt om elkaar een handje toe te steken.
Wat jouw situatie ook mag zijn, het is belangrijk om van bij het begin van jouw aanpak jouw ideeën en jouw project te toetsen en dat te blijven doen tijdens de gehele ontwikkeling van het project.
Hieronder een aantal tips om in Brussel te netwerken en tal van interessante ondernemers in hetzelfde schuitje als jezelf te ontmoeten:
- Co-oking is een gedeelde keuken die maandelijkse meet-ups organiseert tussen Brusselse ondernemers die actief zijn in de voedingssector.
- RABAD is een netwerk van Brusselse actoren voor duurzame voeding dat elk jaar tal van evenementen organiseert.
- Alle technische of ondernemerschapsopleidingen bieden eveneens de gelegenheid om toekomstige partners te ontmoeten.
Aan de normen voldoen
De opstart van een voedingsbedrijf gaat gepaard met heel wat reglementaire kwesties: gezondheids- en stedenbouwkundige normen, etikettering enz. Om de juiste antwoorden te krijgen op jouw vragen, dient je methodisch te werk te gaan terwijl je jouw project ontwikkelt. Informeer je zo snel mogelijk bij de bevoegde structuren zoals Brufotec (Brussels Food Technology), Brucefo (Brussels Centrum voor Voedingsmiddelenexpertise) of de voorlichtingscel van het FAVV om onduidelijkheden op te klaren en geen nutteloze risico’s te lopen.
De dienst 1819 bundelt heel wat informatie, net zoals de begeleidingsstructuren (zie verder) die je eerstelijnsinformatie kunnen verstrekken en je desgewenst in contact kunnen brengen met de juiste personen.
Wist je dat sommige gemeentebesturen nu ook “ondernemersloketten” hebben om de oprichting van ondernemingen in hun gemeenten te vergemakkelijken? Deze loketten bieden een uniek contactpunt voor alle ondernemers/projectleiders in spe en kunnen antwoorden bieden op vragen rond stedenbouwkundige normen of gemeentelijke voorschriften.
Met specifieke vragen over stadslandbouw kan je terecht bij de Facilitator Stadslandbouw.
Begeleid worden
Brussel biedt een zeer uitgebreid begeleidingsaanbod voor de oprichting van ondernemingen: gratis of tegen betaling, algemeen of gespecialiseerd. Dankzij de begeleiding kan je gevolgd en bijgestuurd worden tijdens de verschillende fasen van jouw project, van het idee tot de creatie. In de rubriek “Wie kan me helpen” op de website van 1819 is heel het aanbod in één handig overzicht gegroepeerd.
Hieronder een aantal begeleidingsstructuren met een directe link met duurzame voeding.
- Begeleidingsparcours voor duurzame voeding – Crédal
- BoerenBruxselPaysans - begeleiding van Boer tot Bord
- Greenlab (van Greentech/Hub.Brussels) – Accelerator voor duurzame start-ups
- Groupe One, Circular Academy – Circulaire economie
- UCM – Loket duurzame voeding
Een uitgebreide lijst met opleidingen en workshops rond duurzame voeding is terug te vinden op de portaalsite van Good Food.
Uw activiteit uitproberen
Zodra jouw project op papier haalbaar lijkt, wordt het tijd om jouw toekomstige potentiële klanten te toetsen. Op die manier kun je recepten uitproberen, het potentieel van de klanten aftasten en enthousiasme rond jouw producten opwekken.
Activiteiten rond voeding vereisen meestal echter aanzienlijke investeringen in infrastructuur en materiaal, wat een grote hindernis betekent bij de start. Het kan dus interessant zijn om er tijdelijk toegang toe te hebben. Hieronder een aantal ideeën voor “teststructuren” – niet te verwarren met de bedrijfsincubatoren (zie verder), die je een juridisch statuut aanbieden om jouw activiteit uit te testen.
- Als je wil starten met een primaire productie (groenteteelt, kruidenthee enz.): in Anderlecht is er Graines de Paysans, een testruimte voor landbouwers die grond en infrastructuur (serres, gereedschap, irrigatie) aanbiedt gedurende een periode van twee tot drie jaar.
- Brussels Food Business Center en Co-oking zijn gedeelde keukens waar heel wat professionals bij elkaar komen. Via het platform Cookwork kan je gedurende een paar uur de werkplaats van een bestaande onderneming huren.
- Kokotte en L’auberge espagnole zijn twee door Hub.Brussels beheerde pop-ups voor respectievelijk restauranthouders en retailers. Daarnaast kun je op het internet ook vaak projectoproepen voor pop-ups in handels- en culturele ruimtes terugvinden.
De krachten bundelen
Er bestaan in Brussel gedeelde ondernemingen waarin zelfstandigen zich kunnen verenigen en een reeks diensten en hulpmiddelen kunnen delen: boekhouding, klantenwerving, werkplaats, arbeidskracht en nog veel meer. Dies is een tewerkstellingscoöperatieve die openstaat voor alle soorten activiteiten. Via dit systeem kun je ondernemen met het statuut van een werknemer. Greenscop is dan weer de enige gedeelde Brusselse onderneming die zich specifiek op duurzame voeding richt.
Maar wat als je vaststelt dat dat wat je nodig hebt nog niet bestaat? Waarom het dan niet zelf creëren? In een coöperatieve kun je meerdere personen (particulieren, ondernemingen) verenigen om jouw knowhow, middelen en materiaal te bundelen en ter beschikking te stellen van alle leden van de groep. Het kan bijvoorbeeld gaan om een logistieke oplossing om jouw producten te leveren, een gemeenschappelijk merk, een aangepaste commerciële dienst. Coopcity en DoItCoop kunnen je heel wat nuttige informatie verstrekken over dit samenwerkingsmodel.
Artikel geschreven door Thiago Nyssens,
Economisch en Duurzaam Voedseladvies Adviseur,
Credal