Transport van goederen of personen: alles wat je moet weten voor een vliegende start

Rij je graag? Trekt de job van chauffeur je aan? Droom je ervan om er je beroep van te maken en zelfstandige te worden in de vervoersector, in hoofd- of in bijberoep? Of je nu met een vrachtwagen over de snelwegen wilt rijden of met je taxi passagiers wilt oppikken in Brussel, in dit artikel vind je meer uitleg en links naar websites over de opstartformaliteiten in deze sector.

Goederenvervoer

Wie wil werken in de sector van het goederentransport over de openbare weg is onderworpen aan een reeks Europese en Belgische reglementeringen wanneer het voertuig – meestal een vrachtwagen – meer dan 500 kg vervoert

De regels en administratieve procedures om je deze activiteit op te starten, worden stap voor stap uitgelegd op de website van de FOD Mobiliteit en Vervoer.

Toegang tot het beroep

De transporteur moet beschikken over een vergunning voor toegang tot het beroep van wegvervoerder. Hiertoe moet men aan 4 voorwaarden voldoen:

• Slagen voor het examen van vakbekwaamheid georganiseerd door de erkende officiële instelling ITLB (Instituut wegtransport en logistiek België) om het certificaat van "vakbekwaamheid" dat wordt afgeleverd door de FOD Mobiliteit en Vervoer te verkrijgen. De onderneming moet een "vervoersmanager" aanstellen die de activiteiten leidt.
• Beschikken over een daadwerkelijke vestiging in België waar de vervoersactiviteit administratief en technisch geleid en beheerd wordt.
• De onderneming en de vervoersmanager moeten aantonen dat ze een rijverleden hebben zonder ernstige overtredingen. Dat noemt men de voorwaarde van betrouwbaarheid.
• Zijn financiële draagkracht aantonen, met name beschikken over een solidaire borgstelling van 9000 euro voor het eerste voertuig (en 5000 euro voor alle volgende).

De toegang tot het beroep van wegvervoerder wordt geregeld door de Europese Verordening (EG) nr. 1071/2009 en door de Belgische wet van 15 juli 2013 betreffende het goederenvervoer over de weg en de uitvoeringsbesluiten ervan.

Transportvergunning

Elke persoon of vennootschap die als wegvervoerder wil werken, moet een transportvergunning aanvragen, d.w.z. een originele vergunning (te bewaren op de bedrijfszetel van de vennootschap) en een of meer kopieën van die vergunning voor elk voertuig (vrachtwagen, bestelwagen, tractor enzovoort) dat wordt gebruikt voor het vervoer tegen betaling voor rekening van derden.

Als de onderneming aan de vereiste voorwaarden voldoet, dan krijgt ze ofwel een nationale vergunning (die toelaat om het bezoldigd vervoer van goederen uitsluitend op Belgisch grondgebied uit te voeren) ofwel een communautaire vergunning (voor het hele grondgebied van de Europese Unie alsook Zwitserland, IJsland, Noorwegen, Liechtenstein en het Verenigd Koninkrijk).

Bestuurdersattest

In sommige gevallen is een bestuurdersattest vereist. Een bedrijf moet zijn chauffeur een bestuurdersattest geven als het voertuig onder een communautaire vervoersvergunning valt. De kopie van het certificaat, dat tegelijk met het origineel wordt afgegeven, moet op de hoofdzetel van het bedrijf worden bewaard.

Het attest wordt uitgegeven op naam van het bedrijf en voor een specifieke bestuurder. Het kan dus niet worden overgedragen aan een derde partij (bedrijf of bestuurder). Het attest is maximaal één jaar geldig.

Tussenpersoon

Als er een tussenpersoon in het vervoer, opdrachtgever, verlader, vervoercommissionair of een commissionair-expediteur is, dan hebben zij specifieke verantwoordelijkheden. De definities van deze rollen en hun verantwoordelijkheden worden uitgelegd op de website van de FOD.

Let ook op de verzekeringen die verplicht of nuttig zijn in je vakgebied.  Naast de federaties (FEBETRA biedt bijvoorbeeld een verzekeringsplan op maat) kun je je ook wenden tot een verzekeringsmakelaar om je te verzekeren tegen de risico's die je beroep met zich meebrengt.

NUTTIGE CONTACTEN

• In België zijn er niet minder dan drie beroepsfederaties actief in het goederenvervoer – het idee van een fusie ligt op tafel, maar is (nog) niet verwezenlijkt.
  • FEBETRA: Koninklijke Federatie van Belgische Transporteurs en Logistieke Dienstverleners
    • info@febetra.be
    • 02/421.51.80
  • UPTR: Unie van Professionele Transporteurs en Logistieke ondernemers
    • info@uptr.be
    • 04/361.40.90
  • TLV: Transport en Logistiek Vlaanderen
    • info@tlv.be
    • 09/210 82 10
• FOD Mobiliteit en Vervoer
  • Goederenvervoer voor rekening van derden
    • Goederen.weg@mobilit.fgov.be
    • + 32 (0)2 277 48 52 (tussen 13 en 16 u.)
  • Extracommunautaire vervoersvergunningen (buiten de Europese Unie)
    • weg.internationaal@mobilit.fgov.be
    • +32 (0)2 277 48 53 of +32 (0)2 277 36 63 (tussen 13 en 16 u.)
  • Bestuurdersattesten
    • weg.internationaal@mobilit.fgov.be
    • +32 (0)2 277 48 53 (tussen 13 en 16 u.)

Personenvervoer

Recente wijzigingen

De taxidiensten werden eind oktober 2022 hervormd. Meer details over de doorgevoerde wijzigingen vind je in de Circulaire Taxihervorming.

Ziehier een samenvatting van de wijzigingen en de belangrijkste regels (waarvan sommige in de volgende kopjes worden beschreven):

• de hervorming verenigde de taxisector en creëerde een gemeenschappelijk statuut voor standplaatstaxi's (vroeger "taxi's") en straattaxi's (vroeger "limousines/verhuur van voertuigen met chauffeur - VVC") ;
• Voor elke categorie is een maximumaantal taxi's voorzien, met een wachtlijst.
• De reserveringstussenpersonen moeten nu erkend zijn om ritten te kunnen toewijzen, wat vroeger niet het geval was ;
• Onlinebeheerplatform: alle professionals in de personenvervoersector in Brussel moeten een nieuw platform gebruiken om hun dossiers en administratieve procedures te beheren. Het gaat om exploitanten van taxi’s, van voertuigen voor de bijzondere vormen van geregeld vervoer (BVGV), van deelvoertuigen (freefloating/fietsdelen), chauffeurs en kandidaat-chauffeurs. Meer uitleg in deze video.
• De toegang tot het beroep van taxichauffeur  werd herzien en vereenvoudigd. Cf. hieronder ;
• Het bekwaamheidsattest wordt toegekend voor een onbepaalde tijd en moet om de 5 jaarworden vernieuwd ;
• Taxibedrijven moeten de namen van hun chauffeurs doorgeven aan de overheidsdienst ;
• De gebruikte voertuigen mogen maximaal 7 jaar oud zijn (of 8 jaar voor voertuigen voor PBM en voertuigen met nuluitstoot) ;
• Alle communicatie met de overheidsdienst verloopt uitsluitend langs elektronische weg. Aanvragen die op een andere manier worden verstuurd, worden niet geaccepteerd. Je kunt je mailadres doorgeven aan taxi@gob.brussels ;
• Taxibedrijven zijn een jaarlijkse en ondeelbare belasting verschuldigd van € 600 per vignet. Houders van een vergunning voor reserveringstussenpersoon zijn een taks van 20 euro per ingeschreven voertuig verschuldigd (bedragen worden jaarlijks geïndexeerd).

Taxichauffeurs

De procedure om taxichauffeur te worden is vereenvoudigd. Je vindt de procedure op de website van de FOD Mobiliteit en Vervoer.

Om taxichauffeur te worden, heb je een bekwaamheidsattest nodig. Meer informatie hierover vind je in deze video en op de webpagina van Brussel Mobiliteit.

Om een bekwaamheidsattest aan te vragen, heb je de volgende documenten nodig:

• Een uittreksel uit het strafregister (de voorwaarde van zedelijkheid werd versoepeld)
• Een document dat het bewijs levert van een minimale kennis van het Frans en/of het Nederlands, dat ten minste van het A2-niveau moet zijn.
• Een kopie van het rijbewijs B dat ten minste 2 jaar in het bezit is van de aanvrager (vroeger was dat 3 jaar)
• Een attest van medische geschiktheid
• Een pasfoto
• Voor onderdanen van niet-EU-landen, een bewijs van toelating om in België te werken.
• Een betaalbewijs van de kosten voor de aanvraag (75 EUR)

De aanvraag voor een bekwaamheidsattest moet worden ingediend via het gewestelijk platform (burgergemeenschap) .

Je moet ook slagen voor de selectietests of kunnen aantonen dat je tijdens de vijf jaar vóór de inwerkingtreding van de nieuwe regelgeving (d.w.z. tussen 21/10/2017 en 20/10/2022) twee jaar ervaring hebt opgedaan als chauffeur in een autoverhuurbedrijf met chauffeur.

Het bekwaamheidsattest is voor onbepaalde tijd geldig, maar een periodieke bijscholing om de 5 jaar is verplicht en moet op eigen initiatief worden gevolgd. Deze video legt uit hoe. De volgende documenten moeten aan het bestuur (taxi@gob.brussels) worden bezorgd: een nieuw uittreksel uit het strafregister, een nieuw attest van medische geschiktheid en, als de persoon een onderdaan is van een niet-EU-land, een bewijs van toelating om in België te werken.

Blijf op de hoogte: Brussel Mobiliteit verstuurt maandelijks een nieuwsbrief naar alle taxichauffeurs in Brussel. Schrijf je hier in als je deze nieuwsbrief wilt ontvangen.

Teksten van toepassing voor taxidiensten:

1. De ordonnantie van 9 juni 2022 betreffende taxidiensten
2. Besluit van 6 oktober 2022 van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering betreffende taxidiensten(pdf)(1,34 Mo)
3. Het besluit van 6 oktober 2022 van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering betreffende de subcategorieën van taxidiensten en de quota en tarieven die erop van toepassing zijn

Taxi-uitbaters

Om in Brussel te mogen werken (een klant oppikken en afzetten in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest), moet een taxi een vergunning hebben die het mogelijk maakt een of meerdere voertuigen te exploiteren naargelang het aantal toegestane vignetten.

Vul dit formulier in om een vergunning en dus vignetten aan te vragen.

De vergunning kan alleen worden gegeven aan een natuurlijk persoon. De vergunning staat op naam en is dus geen eigendom van het bedrijf. Taxi-uitbaters moeten het bestuur informeren over de identiteit van hun chauffeurs voordat het contract van kracht wordt.

Er kan per exploitant maar één vergunning worden afgegeven. De vergunning wordt gegeven voor een (verlengbare) periode van 7 jaar. Meer informatie op de website van Brussel Mobiliteit onder het tabblad "Taxi-uitbaters".

Om als zelfstandige taxichauffeur te worden beschouwd, moet je ofwel de houder van de vergunning zijn ofwel de uitbater of bestuurder (= gemachtigde vertegenwoordiger) van het bedrijf dat de vergunning heeft. De andere chauffeurs worden geacht in loondienst te zijn.

Als gevolg hiervan is het niet mogelijk om taxichauffeur te zijn als actieve vennoot in een vennootschap met vergunning. Aangezien deze persoon niet de uitbater of bestuurder is, kan hij of zij geen zelfstandige taxichauffeur zijn. In het geval van een onregelmatige situatie wordt de chauffeur op het werknemersstatuut overgezet en moet het bedrijf de verschuldigde werkgeversbijdragen aan de FOD Sociale Zekerheid betalen.

Een actieve vennoot in het taxibedrijf die chauffeur wil zijn, moet daarom ofwel een arbeidsovereenkomst als loontrekkende hebben of benoemd zijn als bestuurder van het bedrijf.

Bijzondere vormen van geregeld vervoer (BVGV)

Scholen, tehuizen, winkelcentra en andere instanties die een regelmatige of occasionele busdienst willen opzetten (pendeldienst, schoolbus enzovoort), moeten hiervoor  een vergunning aanvragen bij Brussel Mobiliteit.

Informatie en formulieren voor elk type bijzonder vervoer vind je hier.

Taxis voor personen met beperkte mobiliteit (PBM)

Steeds meer voertuigen worden uitgerust om mensen met beperkte mobiliteit te vervoeren. Er is een lijst van PBM-taxi's met de kenmerken van het voertuig (zoals de mogelijkheid om een rolstoel te vervoeren). Meer info vind je hier.

Mensen met beperkte mobiliteit kunnen taxicheques aanvragen waarmee ze tegen een verminderde prijs kunnen reizen. Meer nuttige informatie vind je hier.

Brussel Economie en Werkgelegenheid helpt bij de aankoop van een aangepast voertuig onder bepaalde voorwaarden.

Bussen en autocars

Meer info vind je op de website van de FOD Mobiliteit en Vervoer.

Contactpersoon bij de Federale Overheidsdienst Mobiliteit en Vervoer: David Van Humbeek op het nummer +32 2 277 38 15 of per e-mail op reizigers.weg@mobilit.fgov.be.

Nuttige contacten

• Zelfstandigenstatuut: hier vind je de administratieve stappen om zelfstandige te worden. Vergeet niet dat het raadzaam is om je te laten begeleiden voordat je dit statuut aanneemt. Neem contact met ons op. Wij geven je gratis informatie en gidsen je naar de correcte partners. Raadpleeg ook onze tool "Wie kan mij helpen?".
• Brussel Mobiliteit is gratis telefonisch bereikbaar op 0800 94 001 of rechtstreeks op 02/204 18 53.
• De directie taxi's van Brussel Mobiliteit heeft een fysiek loket voor  het ontvangen en beheren van dossiers. De loketten zijn geopend voor het publiek op maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag van 9.00 tot 12.00 uur en op donderdag van 13.30 tot 15.30 uur. Adres: CCN (Noordstation) - Vooruitgangstraat 80/1 – 1035 BRUSSEL
• De website van de FOD Mobiliteit staat boordevol nuttige informatie voor de wegvervoersector : verkeersveiligheid, inschrijving, rechten van passagiers, rij- en rusttijden enzovoort.
• GTL-taxi: Nationale Groepering van Ondernemingen met Taxi- en Locatievoertuigen met chauffeur. Deze beroepsvereniging werd in 1964 opgericht. GTL-taxi bestaat uit vertegenwoordigers uit de verschillende regio's van het land en omvat zowel zelfstandigen als bedrijven met personeel in loondienst. De beroepsvereninging heeft als doel de taxi- en locatiesector te promoten en de beroepsbelangen te verdedigen. Op de site vind je informatie over alle toepasselijke federale en gewestelijke regelgeving. Klik hier voor de contactgegevens.
• SIEP: Op deze site vind je uitleg over een aantal beroepen in de wegvervoersector (FR) – als zelfstandige of in loondienst – ter aanvulling op dit artikel (ambulancier, privéchauffeur, parkeerbediende, sneeuwruimer enzovoort). 
• Brussel Economie en Werkgelegenheid (GOB) geeft premies voor de aankoop van voertuigen met bijzondere kenmerken, met name voertuigen die toegankelijk zijn voor rolstoelgebruikers. Lees de info "Specifieke voorwaarden voor de aankoop van rollend materieel" om na te gaan wat de mogelijkheden zijn in jouw situatie.