De 10 voornaamste redenen om een bankkrediet te weigeren

1. Gebrek aan vertrouwen ten aanzien van de ondernemer

Dit element is een van de belangrijkste parameters bij een beslissing om een krediet toe te kennen!

Indien de bank niet gelooft in de capaciteiten van de ondernemer om zijn project tot een goed einde te brengen of indien de bank twijfels heeft over zijn eerbaarheid (wat natuurlijk iets heel anders is), is het onmogelijk om te overwegen hem een krediet toe te kennen! NB: "krediet" betekent “vertrouwen” ...

Het profiel van de ondernemer en zijn houding in contact met de bank zijn bijgevolg van essentieel belang.

Let wel : de historiek van de ondernemer kan een zware impact hebben op dit vertrouwen, zowel in positieve zin, bijvoorbeeld in geval van goede privé- of professionele relaties, als in negatieve zin, bijvoorbeeld in geval van een faillissement in het verleden of, simpelweg, door achterstanden bij het terugbetalen van een krediet.

2. Gebrek aan vertrouwen ten aanzien van het ondernemingsproject

• In de eerste plaats moet een project gemakkelijk te vatten zijn. Vandaar dat het belangrijk is om het op een beknopte en gestructureerde manier voor te stellen zodat zelfs een leek het kan begrijpen.

• Het project moet verschillende strategische elementenbevatten, zoals (niet volledig!):

  • de aanwezigheid van een duidelijke behoefte, van een echte zakelijke opportuniteit;
  • een duidelijk begrip van de markt en van het ecosysteem, waaronder de concurrentie;
  • een oplossing die een echt gedifferentieerd waardevoorstel vertegenwoordigt;
  • producten / diensten die in de markt gevalideerd zijn;
  • duidelijk gedefinieerd doelpubliek, segmentering en distributiekanalen;
  • een commerciële & marketingstrategie aangepast aan het project;
  • een duidelijke visie over de planning (geboekte, lopende en toekomstige mijlpalen);
  • een complementair leidinggevend team waarin de noodzakelijke competenties aanwezig zijn.

• Het project moet duidelijke perspectieven op middellange termijn, en indien mogelijk ook op lange termijn, bieden.

• Het moet voldoende rendabel zijn om minstens het voortbestaan van de activiteit te waarborgen: toelaten om de noodzakelijke investeringen te financieren, om de groei te ondersteunen, om de schulden terug te betalen of schommelingen en onvoorziene gebeurtenissen op te vangen.

• Al deze elementen moeten beargumenteerd, coherent en geloofwaardig zijn.

Ingeval de bank het project niet begrijpt, twijfels heeft over de zakelijke opportuniteit, over de perspectieven op middellange of lange termijn, over de rentabiliteit ervan en bijgevolg over de haalbaarheid ervan, zal het zeer moeilijk zijn om een krediet in de wacht te slepen ... Vergeet niet: "krediet" betekent “vertrouwen”!

En vergeet ook niet dat u meestal maar één enkele kans krijgt om een goede indruk te maken! Wanneer u een project voorstelt via een onvolledig, incoherent of nog niet tot in de puntjes uitgewerkt dossier, loopt u het gevaar dat u uw kansen bij deze bank echt hebt verspeeld! Des te meer omdat het voor een bank zeer moeilijk is om, in geval van een negatieve beslissing, op haar standpunt terug te komen.

3. Onvoldoende terugbetalingscapaciteit

Dit is voor een bank een essentieel criterium!

• Wanneer het project niet aantoont dat er voldoende capaciteit is om het krediet terug te betalen, zal er geen krediet zijn !

• Om deze capaciteit te meten, worden in de eerste plaats de daadwerkelijke cijfers over de prognoses bekeken. Wanneer deze duidelijk positiever zijn dan de historiek, is het noodzakelijk deze goed te rechtvaardigen en is het mogelijk dat er, ondanks alles, geen rekening me de prognoses wordt gehouden (of misschien niet volledig).

• Bovendien wordt bijzondere aandacht gehecht aan de al dan niet regelmatigheid van de cashflow.

• Er dient te worden opgemerkt dat het toekennen van een vrijstelling van aflossing in kapitaal (periode tijdens dewelke het krediet niet moet worden terugbetaald) relatief zeldzaam blijft.

4. Te grote risico's

Toch even ter herinnering: een bank, die traditionele diensten aan bedrijven aanbiedt, beoogt louter  fondsen bij spaarders of op de markt in te zamelen en die uit te lenen, in ruil voor een beperkt financiële marge. Ze treedt dus op als tussenpersoon bij het beheer van te veel of nood aan liquiditeiten en streeft er stricto sensu niet naar risico’s te nemen! Ze deelt overigens niet in de winst van haar klanten.

• Vandaar – en dit is een element dat in vele gevallen tot verwarring leidt – dat er een sterk onbegrip kan bestaan tussen de ondernemer en zijn bank over haar rol en wat ze financiert.
• Meestal hebben elementen zoals de levensfase van de onderneming, het type sector of het vernieuwende karakter van een concept, een grote impact op het risico.

NB: vanzelfsprekend kunnen tal van andere elementen doorslaggevend zijn!

• Zo worden bijvoorbeeld de volgende als meer risicovol beschouwd: een starterproject, een nieuw concept dat nog niet door de markt gevalideerd is... of slechter, dat nog niet werd ontwikkeld, sectoren met hoge percentages van wanbetalingen, activiteiten die grote juridische en politieke risico's met zich meebrengen, enz.

• De bank neemt ook de maximale blootstellingslimieten in overweging die ze bereid is te nemen op een onderneming of een sector.

In functie van deze risico's evalueert de bank of ze kan tussenkomen, ten belope van welk bedrag en overeenkomstig welke modaliteiten en welke bescherming.

5. Voorwerp dat niet kan worden gefinancierd

• In de nasleep van het vorige punt kunnen sommige kredietaanvragen doodeenvoudig worden geweigerd omdat het te financieren voorwerp niet tot het financierbare toepassingsgebied van de bank behoort.

• Meestal treedt een bank op om in de eerste plaats (i) tastbare investeringen te financieren en (ii) behoeften te financieren die verband houden met de exploitatiecyclus (behoefte aan werkkapitaal) met betrekking tot ofwel de betalingstermijnen ofwel de voorraden

• Dit wil dus zeggen dat de financiering via een klassiek bankkrediet van andere soorten voorwerpen, zoals de kosten voor ontwikkeling, marketing, personeel of de herfinanciering van bestaande kredieten, in vele gevallen niet wordt overwogen.

• Wanneer we de redenering omkeren, wil dit zeggen dat er goed moet worden nagedacht alvorens voorwerpen, die gefinancierd kunnen worden via een bank, volledig met eigen middelen te financieren!

6.  Onvoldoende eigen inbreng

• De bank verwacht van de ondernemer dat hij zelf een min of meer groot deel van de behoefte financiert en bijgevolg zelf een deel van het risico op zich neemt.

• Vandaag de dag spreekt men in het algemeen over een minimaal eigen inbrengniveau van ongeveer 20%, maar dit is zeer theoretisch omdat sommige parameters een aanzienlijk hogere eigen inbrengbehoefte vereisen, bijvoorbeeld wanneer het om een starterproject gaat of over een project binnen een bepaalde sector.

• We kunnen voor deze vereiste twee belangrijke redenen in overweging nemen:

  • hoe hoger de eigen inbreng van de ondernemer, hoe beperkter het risico voor de bank, vooral omdat de bank per definitie als eerste wordt terugbetaald en

  • hoe sterker de ondernemer bij zijn project is betrokken, ook financieel, hoe meer hij wordt gestimuleerd om waarde te creëren.

• Opgelet: dit geldt niet enkel voor starterprojecten! Het is namelijk noodzakelijk dat de onderneming tijdens de ontwikkelingsfase van de activiteit een min of meer consequent deel van het risico op zich neemt. Bijgevolg kan misschien zelfs een herkapitalisatie noodzakelijk zijn.

7. Financieel onevenwicht

• Bepaalde financiële onevenwichten kunnen zich voordoen, zowel op het vlak van de vermogensstructuur van een onderneming als op het niveau van haar rentabiliteitsstructuur

• Wanneer we de impact beschouwen die de bestaande en toekomstige situatie kan hebben op de leefbaarheid van de onderneming en bijgevolg op haar vermogen om de kredieten terug te betalen, waakt de bank erover de belangrijkste indicatoren die eraan verbonden zijn zorgvuldig te analyseren. Deze belangrijkste indicatoren betreffen met name de solvabiliteit, de liquiditeit, het werkkapitaal, de behoefte aan werkkapitaal, de brutomarge, de toegevoegde waarde, de EBIT(DA), enz.

• Een rekening-courant zaakvoerder/vennoot zal ook een impact hebben.

• Deze analyse wordt uitgevoerd op basis van de situatie vóór en na integratie van een of meerdere nieuwe kredieten.

8. Onvoldoende waarborgen

• Aan de ene kant schat de bank door grondige analyse de kans tot wanbetaling in, aan de andere kant wenst ze haar risico in geval van wanbetaling te beperken, via waarborgen.

• Het komt evenwel vrij vaak voor dat een onderneming niet over elementen beschikt die in de ogen van de bank als voldoende waarborg kunnen dienen, des te meer omdat de vereisten hieromtrent de afgelopen jaren zijn verstrengd. In een dergelijk geval vraagt de bank over het algemeen een privé waarborg. Zo niet wordt het krediet geweigerd.

• Er bestaan verschillende oplossingen om te proberen dit gebrek in te dijken of om te voorkomen dat het risico van de onderneming overmatig gekoppeld moet worden aan het privévermogen van de ondernemer, bijvoorbeeld door een beroep te doen op overheidsoplossingen, zoals die van het Brussels Waarborgfonds, van de Delcredere of via Belfius en het Europees Investeringsfonds.

• Overigens, vermijd al te snel te veel waarborgen te verlenen aan één enkele bank, omdat u er zo mee "getrouwd" raakt, wat uw kans bij aan andere bank verlaagt.

9. Niet rendabele aanvraag

• De banken hebben de voorbije jaren maatregelen getroffen om hun efficiëntie te verbeteren, wat zich met name vertaalt in een streven naar meer standaardisering en automatisering.

• Bijgevolg worden de bancaire gesprekspartners van de ondernemingen, en dan vooral wanneer het gaat om kleinere bedrijven, gepusht om de tijd die aan elke aanvraag wordt besteed, optimaal te beheren en bijgevolg ook sneller de dossiers er uit te filteren die weinig kans maken om te worden goedgekeurd, of om te vermijden dat een te veel op maat gemaakte behandeling wordt toegepast wanneer het rentabiliteitspotentieel van het dossier beperkt is.

• Bijgevolg houdt elk element dat het proces verzwaart en/of waarvoor een bijkomende actie van de bank vereist is, het risico in dat het een invloed heeft op de beoordeling en de behandeling van het dossier.

Dit zien we bijvoorbeeld wanneer de bank kleine dossiers moet indienen bij het BruPart of bij het Brussels Waarborgfonds.

10.  Andere elementen die verband houden met de bank en haar omgeving

Er zijn andere elementen die specifiek verband houden met uw bank en haar omgeving die een impact kunnen hebben op haar krediettoekenningsproces, zoals:

• Wat is de algemene economische context en die van de bankensector:  zitten we in een periode van groei, stabiliteit of crisis?

• Binnen welke wet-en regelgevingskader opereert de bankensector: worden er specifieke vereisten aan de banken gesteld ivm hun financiële soliditeit, worden ze meer gecontroleerd en omkaderd bij de toewijzing van kredieten, hebben ze bijkomende wettelijke aansprakelijkheden tov van hun klanten?

• NB: een complexere economische en regelgevende situatie voor de bankensector, zoals nu het geval is,  wijzigen de toekenningsvoorwaarden voor kredieten niet fundamenteel. Wel leiden ze tot een striktere toepassing van de bestaande logische redereningen die in dit artikel worden aangehaald.

• Welk risicobeleid hanteert de bank momenteel: is ze bereid of beschikt ze over het vermogen om haar cliënteel of haar uitstaande kredietbedragen uit te breiden?

• Welk is het huidige commerciële en segmentatiebeleid van de bank: zijn er sectoren die uitgesloten zijn? Staat ze open voor starters? Mikt ze vooral op de privé rekeningen?

• Wie zijn uw gesprekspartners en wat is het besluitvormingsproces: beschikt u over de mogelijkheid om uw project persoonlijk en rechtstreeks bij een gesprekspartner voor te stellen en te verdedigen? Is hij daadwerkelijk hiervoor bevoegd en heeft hij veel gewicht in de schaal bij het nemen van een beslissing?

  Opgelet: hoe meer personen bij het proces worden betrokken, hoe groter het risico dat het project verkeerd wordt begrepen en/of dat er informatie verloren gaat.

Dankzij dit overzicht kunt u proberen na te gaan of uw verwachtingen realistisch zijn en vooral of u de mogelijkheid hebt om uw kansen op succes te vergroten door de ene of de andere parameter aan te passen!

Nota van de auteur : Enkele belangrijke nuances ter conclusie :

• In dit artikel worden niet alle mogelijke elementen aangekaart en natuurlijk is elk geval bijzonder!
• De impact van deze verschillende elementen moet zowel individueel als collectief worden beschouwd: sommige zijn "deal killers", andere niet.
• U dient dus te vermijden deze elementen in de strikte zin van het woord te interpreteren: dit is enkel een schematisch overzicht en geeft een bepaalde invalshoek weer!

Rodolphe d’Udekem d’Acoz, Adviseur Business & Finance, Impulse Brussels

Wie contacteren?

Vanzelfsprekend kunt u overwegen de hulp in te roepen van impulse.brussels of van het netwerk van lokale economieloketten om u te helpen de sterke en zwakke punten van uw aanvraag te evalueren.

Daarnaast :

• Voor meer informatie over de financiering van ondernemingen kunt u terecht in de rubriek financiering van deze site of op http://www.financieringvanondernemingen.be/

• Om begeleiding te vragen bij uw zoektocht naar krediet, neem contact op met het telefoonnummer 1819, waar uw vraag wordt geëvalueerd en u doorverwezen wordt naar de beste gesprekspartner om u te helpen.

• Om een bank te vinden die actief is op het vlak van de financiering van ondernemingen: http://www.abb-bvb.be

• Ga voor een alternatief of voor een aanvulling op het bankkrediet naar de GIMB (Finance Brussels) of Brupart.

• Ga voor een aanvullende waarborg om uw bankkrediet af te dekken naar het Brussels Waarborgfonds.