COm en bedrijfsbemiddelaars: bondgenoten bij moeilijkheden

In het kader van begeleidingsstructuren voor ondernemingen in moeilijkheden, kunnen ondernemers in Brussel, die hier nood aan hebben, een beroep doen op professionals die hen met raad en daad kunnen bijstaan.

Het COm (Centrum voor Ondernemingen in moeilijkheden) onthaalt zonder vooroordelen zelfstandigen en ondernemers die zich gedestabiliseerd voelen door de managementproblemen. En wat de bedrijfsbemiddelaars betreft, die komen vaak op vraag van de rechtbank tussen in het kader van de PGR (procedure van gerechtelijke reorganisatie) met de bedoeling tot een onderhandelde oplossing van conflicten te komen.

Olivier Willocx, CEO van BECI en initiatiefnemer van de CEd, en Maître Marie-Anne Bastin, advocate en erkend bemiddelaar, zetten hun vaardigheden in detail uiteen, schetsen een portret van degenen die hen raadplegen en geven enkele adviezen met één gemeenschappelijk punt: een diep inlevingsvermogen voor al deze zelfstandigen en bedrijfsleiders die moeilijke tijden doormaken.

Het COm als eerste lijn

Het idee voor het COm ontstond twintig jaar geleden binnen BECI. “We beseften dat heel wat initiatieven werden genomen om het ondernemerschap te stimuleren, maar er erg weinig bestond om mensen bij te staan wiens project dreigde mis te lopen”, legt Olivier Willocx uit. “Nochtans zijn pieken en dalen in het leven van een onderneming heel normaal. We vonden dat dit ook onze verantwoordelijkheid was: als we ondernemingen bijstaan bij de opstart, moeten we ook voor hen klaarstaan om een doorstart te maken, wat ook de oorzaak is van hun moeilijkheden en wat het eindresultaat ook is.” 

Luisteren zonder taboes

Het COm luistert, begeleidt en beantwoordt alle specifieke of algemene vragen die Brusselse ondernemers hebben wanneer hun onderneming in zwaar weer terecht komt. Het biedt hun gratis toegang tot specialisten in boekhouding, fiscaliteit en economie, maar bovenal biedt het een luisterend oor in de vorm van individuele gesprekken of groepsworkshops "omdat ik denk dat het echt waardevol is om te begrijpen dat je niet de enige bent met problemen", legt Olivier Willocx uit. Er gaat niets boven het delen van ervaringen in moeilijkheden. Veerkracht is een collectief model. Tenslotte wordt een oplossing aanbevolen "alleen aan degenen die dat willen", benadrukt hij, "want onze gesprekspartner blijft de baas over zijn eigen bedrijf".

Een noodzakelijke psychologische begeleiding

Psychologische ondersteuning is echt nodig," zegt Olivier Willocx, "ook al is dat een van de dingen die we moeilijk aan politici hebben kunnen uitleggen. Wanneer ondernemers overvallen worden door de gebeurtenissen, wanneer zij zonder inkomen komen te zitten en 150.000 euro schuld hebben, verliezen velen de hoop. Hun schuld neemt alleen maar toe en de situatie verslechtert. Sommigen kiezen ervoor om te "verdwijnen". Ze vertrekken. Vaak terug naar hun land van herkomst als ze banden hebben met het buitenland.

Hoewel niet alle ondernemers in moeilijkheden vertrekken, maken de meesten van hen fases van moedeloosheid door die voor de medewerkers van het COm heel herkenbaar zijn en waartegen ze strijden door zonder taboes naar de ondernemer te luisteren. "want wij zijn er niet om te oordelen", benadrukt Olivier Willocx: het gevoel van opstandigheid of zelfs het gevoel geviseerd te worden, dat ertoe leidt de schuld bij anderen te leggen, de ontkenning, de frustratie, de irritatie en het groeiend isolement, de angst voor wat mensen zullen zeggen. En dan zijn er de tranen, zo nuttig, onmisbaar zelfs om de emotie en het verdriet te ventileren. "Ze zijn belangrijk omdat ze aantonen dat de persoon aan het eind van zijn Latijn is en dat hij dat niet moet verbergen. Dan verwijzen we ze door naar bekwamere mensen. We hebben hier een heel goed netwerk voor. Ik denk dat de kwaliteit van dit netwerk vandaag de dag de echte kracht van de CEd is.

Zich voorbereiden op het leven erna

Alle middelen worden ingezet om de zelfstandige of de zaakvoerder bij te staan om zijn leven weer in handen te nemen. In bepaalde gevallen moeten de boeken worden neergelegd omdat “voor sommigen het faillissement een bevrijding is”, vertrouwt Olivier Willocx ons toe. “Ze moeten gewoon worden begeleid uit de valstrik waarin ze zijn komen vast te zitten.” Dit kan eventueel gaan via de interventie van een bemiddelaar die vrijwillig door de ondernemer kan worden geraadpleegd of die in het kader van een PGR (procedure gerechtelijke reorganisatie) door de ondernemingsrechtbank is aangesteld om de onderneming in moeilijkheden een tweede kans te geven door hen toe te laten de activiteiten verder te zetten en de tewerkstelling te behouden terwijl tegelijk een evenwicht wordt gezocht tussen de belangen van de verschillende partijen. 

Bedrijfbemiddelaars, vaak onderschatte bondgenoten

Meester Marie-Anne Bastin, advocate en erkend bedrijfsbemiddelaar vindt het jammer dat de functie van bemiddelaar onvoldoende bekend is en bovendien het nadeel heeft dat de kosten vaak ten laste zijn van de onderneming die al in slechte papieren zit. Heel wat ondernemers verkiezen dus om niet van deze steun gebruik te maken, hoewel deze soms van onschatbare waarde is.

Mogelijk kunnen de zaken veranderen dankzij de interventie van het Gewest die vanaf nu en onder bepaalde voorwaarden voor Brusselse ondernemingen een subsidiëring voorziet van 75 % van de procedurekosten van de PGR met een maximum van € 4000 en een maximum van € 1875 voor de bemiddelingskosten. “Het is nu mogelijk om de hulp van een professional in te roepen zonder dat de kosten hiervoor te hoog oplopen.

Om van deze bijstand van het Gewest gebruik te kunnen maken is de interventie van de rechtbank nodig. Het is geen aanbeveling, het is de logica van het systeem”, verduidelijkt meester Bastin die tegelijk ook de competenties van haar collega’s onder de aandacht brengt. “De bemiddelaar is een neutraal, onpartijdig en onafhankelijk persoon die de partijen niet kent en geen enkel bijzonder belang heeft voor de ene of de andere partij. Hij is dus niet de advocaat van de onderneming, hij oordeelt niet. We zijn multifunctionele professionals die via onze opleiding technieken en nuttige tools hebben leren gebruiken om om te gaan met conflicten. Onze competenties liggen hoofdzakelijk in twee domeinen: het oplossen van conflicten en de onderhandeling.” 

Oplossen van conflicten

“Enerzijds kunnen we helpen om conflictdossiers en geschillen op te lossen tussen een ondernemer en een leverancier, een verhuurder, enz.. voor ze escaleren en zonder een lange en ingewikkelde procedure in te stellen die meestal voor de rechtbank moet worden beslecht. Wanneer ik een onderhandeling start, zet ik de mensen rond de tafel en laat ik ze praten. Ik probeer te begrijpen wat hun probleem is en ik leg de pijnpunten bloot. Vervolgens probeer ik de partijen aan te zetten om na te denken over de mogelijke formules om tot een vergelijk te komen en uit de impasse te raken waarin men is terechtgekomen door hen te laten erkennen dat ze in het tegenovergestelde geval allicht voor de rechtbank zullen komen te staan, wat hen veel tijd en geld zal kosten. Bij een tussenkomst in de hoedanigheid van bemiddelaar is het belangrijk om in de schoenen van de persoon of de onderneming te staan, in de plaats van de kleine zelfstandige in moeilijkheden en zich af te vragen wat ik zou doen, wiens hulp ik zou vragen...” 

De kunst van het bemiddelen

“Anderzijds kunnen we bemiddelen met de banken en schuldeisers in een poging om te komen tot een afbetalingsplan, nieuwe deadlines en eventueel het niet-toepassen van intresten, boeteclausules, enz.... kortom om goodwill te creëren. Ten slotte kan een PGR, bij gebrek aan alternatief, eventueel leiden tot een overdracht van de onderneming wanneer er een potentiële overnemer kan worden gevonden. De bedrijfsbemiddelaar kan deze operatie ook begeleiden in een poging om de overdracht zo te organiseren dat er zo weinig mogelijk schade is voor de onderneming.” 

Wacht niet om hulp te zoeken

Natuurlijk wil niemand dat het zover komt. Daarom beklemtonen zowel Olivier Willocx als Marie-Anne Bastin dat het bijzonder belangrijk is dat ondernemers hulp zoeken van zodra de moeilijkheden voor het eerst optreden. “Hoe later het probleem wordt opgemerkt of het probleem onder ogen wordt gezien, hoe moelijker het is om het onder controle te houden”, zegt de eerste. “De toestand is in het bijzonder moeilijk voor zelfstandigen en kleine ondernemingen”, vult de tweede aan. “De zaakvoerder staat er alleen voor en problemen stijgen hem snel boven het hoofd. Een faillissement is als een wervelwind die steeds sneller gaat. Eens de zaak aan het rollen gaat is het bijzonder moeilijk om deze te stoppen. Zodra de knipperlichten beginnen te branden, moet meteen hulp worden gezocht.” Ze hebben het over e-mails die niet worden beantwoord, brievenbussen die niet meer worden leeggemaakt, een rampzalige boekhouding, een desastreus personeelsbeleid en/of conflicten die niet worden opgelost.

Marie-Anne Bastin: “van zodra het onmogelijk wordt om een goed zicht te krijgen op de manier waarop verlopen facturen kunnen worden betaald, mag niet langer worden geaarzeld. Als de huur, een uitgave die elke maand terugkomt, niet meer kan worden betaald, is dit een ernstig alarmsignaal. Er moet zo snel mogelijk hulp worden gezegd om ofwel de huur op te zeggen of om een formule te vinden voor uitstel of betalingstermijnen. Andere facturen die goed moeten worden opgevolgd, zijn de basisuitgaven voor verwarming, elektriciteit en vooral alles wat te maken heeft met het personeel.

” Olivier Willocx voegt hier nog aan toe: “het probleem ontstaat wanneer men er al een tijdje niet meer in slaagt om de post te openen, de moed in de schoenen zakt, er geen plezier meer wordt gevonden in het werk en men over het algemeen geen zin meer heeft om te handelen. Dit betekent dat men niet meer in staat is om de problemen het hoofd te bieden. Dan moet heel dringend hulp worden gezocht.” Maar nog eens, het hoeft niet zover te komen, er zijn professionals in Brussel die je met raad en daad kunnen bijstaan !