Een onderneming uit de grond stampen ... Of er een overnemen?
"De meeste zelfstandigen richten hun eigen bedrijf op. Jonge starters komen doorgaans op die manier in het ondernemerschap terecht en er zijn heel wat structuren die hen daarbij kunnen helpen. Maar ondernemer worden kan ook anders. Overnemen is namelijk ook ondernemen. Die boodschap is nog niet helemaal doorgedrongen", bevestigt professor en doctor Marine Falize, directrice van de Leerstoel "Familles en Entreprises" aan de ICHEC Brussels Management School en hoofd van de richting 'Ondernemerschap en kmo's', gespecialiseerd in het begeleiden van ondernemers. Ze voegt er meteen aan toe dat "jongeren zich onvoldoende bewust zijn van de mogelijkheden om een bedrijf over te nemen en liever hun eigen onderneming starten, terwijl het succespercentage bij overnames veel hoger ligt."
Enkele cijfers
Volgens de officiële cijfers van Statbel vertonen de bevolkingsgroei en de evolutie van de leeftijdspiramide een 'opaboomeffect' dat zijn weerslag zal hebben op het aantal over te laten ondernemingen. De leeftijd van de bedrijfsleider is namelijk de belangrijkste reden om een bedrijf over te laten. Tegen 2025 zullen meer dan tienduizend familie- en andere bedrijven een overnemer zoeken. Familiebedrijven zijn een hoeksteen van de Belgische economie. Ze zijn goed voor 77% van alle ondernemingen, 45% van de werkgelegenheid in de privésector en bijna een derde van het bruto binnenlands product (bbp).
Overname
De meeste ondernemers die hun bedrijf willen overlaten, zijn niet voorbereid en hebben nog geen potentiële kopers gevonden. De verschillende gewesten van ons land zien in hoe groot dat probleem wel is. Om al die overnames zo goed mogelijk voor te bereiden, zetten ze structuren op en kennen ze subsidies toe om zowel verkopers als kopers te ondersteunen. België is een land van kmo's en hun overdracht, ongeacht of het gaat om een familiebedrijf of niet, zal een economische maar ook sociale impact hebben.
Een overname heeft zelden kans op slagen wanneer de noden, wensen en waarden van zowel verkoper als koper niet worden scherpgesteld. Dat uitspreken van verwachtingen is nog vaak een groot taboe in familiebedrijven maar ook in andere ondernemingen. Het is dus van essentieel belang dat verkoper en koper dit in alle vertrouwen kunnen bespreken binnen een gestructureerd kader van professionals en dat is precies wat de Leerstoel "families in bedrijven" is.
Concreet
Een koper doorloopt de volgende stappen:
- Zoektocht naar een over te nemen bedrijf. Het kan soms lang duren voordat je een onderneming vindt die bij jou past. Het is belangrijk om je vertrouwd te maken met de sector. Zorg ervoor dat je een 'match' hebt met de verkoper.
- Inschatting van het potentieel van het bedrijf. Ga op zoek naar de sterkten en zwakten van de onderneming en probeer er zo veel mogelijk tijd door te brengen.
- Diagnose van de overname en uitwisseling met de verkoper. Krijg inzicht in de strategie en cultuur van de onderneming, zonder de werknemers uit het oog te verliezen.
- Due diligence. Vooraleer de deal wordt gesloten, wordt een inventaris opgemaakt om er zeker van te zijn dat de informatie die je hebt gekregen juist is en om een prijs vast te stellen.
- Onderhandeling en verkoop en vervolgens de opvolging na verkoop.
opstart van het "maison du repreneuriat"
De Leerstoel start met een nieuw versnellingsprogramma voor de overdracht/overname van bedrijven, in samenwerking met de hogeschool EPHEC.
Het gaat in het bijzonder over een opleidingsparcours (FR) en begeleiding op maat voor zowel kopers als verkopers van familie- of andere bedrijven.
Het kick-off event vindt plaats op donderdag 5 mai 2022 om 18u.
"Kijk niet alleen naar de balans van de onderneming die je wilt overnemen. Kijk eerst of de sector iets voor jou is. Als ondernemer werk je immers de klok rond. Zorg er dus voor dat je elke ochtend met goesting opstaat! Loop stage in het bedrijf, ga er werken en kom zoveel mogelijk te weten. Om een onderneming goed te kunnen runnen, moet je alle ins & outs kennen! En vergeet niet dat de mensen die er werken je belangrijkste troef zijn..."
Arnaud Schockaert, overnemer en bedrijfsleider van Parallèle.