Waaraan een bedrijf in crisis herkennen ?

Voorspellen wanneer een bedrijf in zwaar weer terecht komt, is minder moeilijk dan u op het eerste gezicht zou denken. Ondernemingen die op een faillissement afstevenen, vertonen immers jaren voordien al de eerste knipperlichten, al kleurt de alarmwaarde van het ene knipperlicht al roder dan het andere.  Het onderzoeksbureau Graydon, dat allerlei informatie over de financiële stabiliteit en de groeikansen van bedrijven verstrekt, zette een aantal negatieve indicatoren netjes op een rijtje.

1. Rentabiliteit twee opvolgende jaren negatief

De rentabiliteit, ook wel winstgevendheid genoemd, is van belang voor de continuïteit van een bedrijf. De rentabiliteit geeft de verhouding weer van de gemaakte winst ten opzichte van het geïnvesteerde vermogen. Het geeft dus weer hoeveel winst een bedrijf per geïnvesteerde euro maakt.
Een chronische negatieve rendabiliteit betekent dat de onderneming niet in staat is uit de opbrengsten alle kosten te dragen. Daardoor daalt de waarde van het eigen vermogen en kan zij op de markt moeilijker financiering vinden en investeringen realiseren.
U vindt de gegevens voor het berekenen van de rentabiliteit in de resultatenrekening en op de balans van een bedrijf.

2. De liquiditeitsratio is kleiner dan 0,5

De vergelijking van kasinkomsten en kasuitgaven geeft een beeld van de liquiditeit van een onderneming. Indien de kasontvangsten onvoldoende zijn om de kortetermijnschulden te voldoen, en de onderneming geen extra krediet meer kan krijgen, dan ontstaat er een liquiditeitstekort. De liquiditeit geeft dus aan of een bedrijf op korte termijn aan haar betalingsverplichtingen kan voldoen. U kan de liquiditeitsratio berekenen op verschillende manieren. Een ratio van 1,5 is goed.
Ook al wordt deze ratio vaak door banken en beleggers bekeken, toch geeft Graydon aan dat het één van de minder relevante knipperlichten is op korte termijn.

3. De schuldgraadratio ligt boven de 100%

De kredietwaardigheid van een bedrijf wordt gemeten aan de hand van de mate waarin ze in staat is haar verplichtingen via eigen middelen na te komen. De schuldgraad, ook wel solvabiliteit genoemd, kan u zien als de verhouding tussen het eigen vermogen of totale activa en het vreemde vermogen. Als de schuldgraad hoger is dan 100%, dan is het volledige bedrijfskapitaal niet meer voldoende om alle schulden te betalen. Het bedrijf draait dus meer op schulden dan op eigen middelen wat op lange termijn niet houdbaar is. 

Hoe zwakker de schuldgraad, hoe beter de financiële basis van het bedrijf en hoe makkelijker banken of andere financierders u geld zullen verstrekken. U vindt de elementen die nodig zijn om de schuldgraad te berekenen in de jaarrekening van de bedrijven.

4. Het eigen vermogen is kleiner dan 50% van het kapitaal

Het eigen vermogen (volgestort kapitaal, reserves, overgedragen winst) komt overeen met de bezittingen van een bedrijf, minus de schulden. Indien een bedrijf geen reserves of winsten kan overdragen naar volgende jaren, kalft deze post dus af. Als u bij het opmaken van uw jaarrekening constateert dat het nettoactief van uw vennootschap lager ligt dan de helft van het maatschappelijk kapitaal, dan moet u de zgn. alarmbelprocedure naleven.

5. Betalingen gebeuren zeer traag of niet

Lage betaalscores wijzen in de praktijk op serieuze vertragingen in het betaalverkeer en komen vaker voor bij bedrijven met tijdelijke of permanente moeilijkheden.

Hebt u klanten die u regelmatig rappels moet sturen? Dan is het ten zeerste aangewezen om nauwkeurig op te volgen of ze niet afglijden naar een faillissement of een gerechtelijk akkoord.

6. De bedrijfsleider was eerder betrokken bij een faillissement

Ook al worden bij een faillissement de woorden ‘roekeloos’ en ‘onverantwoord’ te vaak in de mond genomen, toch blijkt uit de cijfers dat een faillissement een sneeuwbaleffect kan veroorzaken. 16,95% van alle ondernemingen met een bedrijfsleider die eerder betrokken was bij een faillissement ging in 2017 failliet. Extra waakzaamheid is dus toch geboden.

7. Er is een voorlopige bewindvoerder aangesteld

Wanneer een onderneming in moeilijkheden verkeert, kan de rechtbank de procedure van preventieve ontzetting en voorlopig beheer opstarten. De aangestelde bewindvoerder neemt dan de leiding van de onderneming over en dient meteen het faillissement aan te vragen als dat nodig is.

22% van alle ondernemingen waar een voorlopige bewindvoerder werd aangesteld ging in 2017 failliet.
N.B: Sinds de wijzigingen aan het faillissementsrecht in mei 2018, wordt die voorlopige bewindvoerder nu de “insolventiefunctionaris” genoemd.

8. De jaarrekening werd 2 jaar niet gepubliceerd

Bedrijven die publicatieplichtig zijn, dienen de jaarrekening binnen dertig dagen nadat ze is goedgekeurd door de algemene vergadering en ten laatste zeven maanden na de datum van afsluiting van het boekjaar bij de Balanscentrale neer te leggen. De jaarrekeningen niet publiceren is een veelgebruikt, maar onwettig trucje om financiële problemen te verdoezelen.

9. Sociale of fiscale schulden

Schulden bij de fiscus of de RSZ zijn een belangrijk alarmsignaal gezien het aantoont dat het bedrijf zijn sociale verplichtingen en de betaling van fiscale en parafiscale lasten niet naleeft. Het is het enige knipperlicht dat rechtstreeks uit de jaarrekening wordt geplukt en pertinent relevant blijkt.

Op https://www.myminfin kan u een “fiscale balans” bekomen van uw eigen belastingschulden en tegoeden

10. Er is een dagvaarding van de RSZ

Bij iedere loonuitbetaling moeten werkgevers de persoonlijke bijdragen inhouden op het loon van hun werknemers. Daarbij voegen ze de patronale bijdragen die ze zelf bovenop dat loon moeten betalen, om vervolgens het hele bedrag over te maken aan de RSZ. De betaling van de RSZ-bijdragen is strikt gereglementeerd. de RSZ, het Fonds voor Bestaanszekerheid en het Sociaal Verzekeringsfonds van Zelfstandigen zijn vaak de eerste tekenen dat er nog meer betalingsmoeilijkheden aankomen.
Wie zich niet verder in de nesten wil werken, doet er dan ook goed aan om een betalingsregeling met de RSZ te onderhandelen !

Een aantal van deze negatieve indicatoren kan u terugvinden door de jaarrekening van een bedrijf te analyseren. Toch vertellen cijfers niet altijd het volledige verhaal of weegt elk alarmsignaal even zwaar.

Indien u de kredietwaardigheid van een specifieke klant of zakenpartner wil checken, kan u natuurlijk een kredietrapport aanvragen bij professionele instellingen zoals Graydon die financiële gegevens over bedrijven verzamelen en verkopen. Zij analyseren nog een aantal andere “indicatoren” zoals het betalingsgedrag of stellen bijkomende scores op op basis van de financiële historiek of ratio’s enz. Zo krijgt u een perfect beeld over de financiële gezondheid van uw partner in spe.

En hoe zit het met uw bedrijf?

Deze knipperlichten zijn natuurlijk ook toepasbaar in uw eigen onderneming. Wanneer u zelf slecht scoort op een van deze indicatoren, dan is er werk aan de winkel…

Heel wat bedrijfsleiders schieten echter te laat in actie of hebben zelfs geen globaal overzicht van de boekhoudkundige of fiscale staat van hun activiteit (geen dashboard waarmee de financiële indicatoren worden opgevolgd) ! Toch blijkt dat men de meeste moeilijkheden had kunnen oplossen als men ze sneller op het spoor was geweest.

Hebt u de indruk dat zaken verkeerd lopen en de gevolgen wel eens onoverkomelijk kunnen worden?
Demp de put vooral niet als het kalf al half verdronken is ! Bespreek uw waarnemingen en uw vragen met een externe adviseur die een neutrale kijk heeft. Daarvoor kunt u, gratis (!), terecht bij het Centrum voor Ondernemingen in Moeilijkheden in Brussel. Het team kan u advies geven voor alle aspecten die uw activiteit bedreigen zoals ongeval of ziekte, personeelsproblemen, financiële problemen, gedaalde verkoop, moeite om af te betalen, sociale boetes…

Een gewaarschuwd ondernemer is er dus twee waard !

Dit artikel werd u aangeboden in samenwerking met Graydon. Consulteer hun rapport met de 13 signalen die op een nakend faillissement kunnen wijzen .