Voor de werknemers die hun arbeidsovereenkomst als gevolg van de terreuraanslagen van 22/03/2016 niet hebben kunnen uitvoeren, kan een aanvraag tijdelijke werkloosheid wegens overmacht worden ingediend.
1. Tijdelijke werkloosheid wegens overmacht
1.1. Algemeen
Tijdelijke werkloosheid wegens overmacht kan worden ingeroepen bij een plotse, onvoorziene gebeurtenis, onafhankelijk van de wil van de werkgever en van de werknemer die de uitvoering van de overeenkomst tijdelijk en volledig onmogelijk maakt. De terreuraanslagen van 22/03/2016 op de luchthaven van Brussel-Nationaal en in de metro van Brussel worden erkend als overmacht.
Tijdelijke werkloosheid wegens overmacht kan worden aangevraagd voor arbeiders en bedienden.
De tijdelijke werkloosheid wegens overmacht kan vergoed worden indien zij betrekking heeft op een volledige arbeidsdag(dus op alle uren waarop de werknemer die dag moest werken) en voor zover de werknemer voor die dag geen aanspraak kan maken op gewaarborgd dagloon in de zin van artikel 27, 1° van de wet van 03.07.1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten.
De werknemers die de dagen aansluitend op de aanslagen niet tewerkgesteld kunnen worden, kunnen ook voor de periode aansluitend op de aanslagen tijdelijk werkloos worden gesteld wegens overmacht. Dit geldt zowel voor de werknemers tewerkgesteld op de luchthaven van Brussel-Nationaal als op andere plaatsen.
Voorbeelden
Werknemers van externe firma’s die door de aanslagen op de luchthaven Brussel-Nationaal niet op de luchthaven tewerkgesteld kunnen worden (bijv. schoonmaakbedrijven, koerierdiensten, werknemers tewerkgesteld op een promotiestand...). Indien maar een gedeeltelijke werkhervatting mogelijk is, kan tijdelijke werkloosheid wegens overmacht worden aangevraagd voor bepaalde dagen (bijv. taxichauffeurs op de luchthaven).
Werkgevers (winkels, hotels, restaurants, reisbureaus, autocarondernemingen…) die als gevolg van de aanslagen een sterke daling kennen van hun cliënteel door annulering van reservaties of een sterke daling van de reservaties, kunnen tijdelijke werkloosheid wegens overmacht aanvragen voor een gedeelte van hun personeel (ook indien zij niet gelegen zijn in het Brusselse Gewest of in Vlaams Brabant). De aanvraag moet betrekking hebben op volledige arbeidsdagen, een regeling waarbij de werknemer op bepaalde dagen een verminderd aantal uren werkt, is niet mogelijk. De werknemers kunnen afwisselend tijdelijk werkloos worden gesteld. Voor de arbeiders kan geopteerd worden voor een regeling van tijdelijke werkloosheid werkgebrek wegens economische oorzaken (zie punt 3.).
1.2. Procedure
1.2.1. Werkgevers die personeel tewerkstellen in of rond de luchthaven van Brussel-Nationaal
De aanvraag om erkenning van de tijdelijke werkloosheid wegens overmacht moet schriftelijk of via e-mail worden ingediend bij het werkloosheidsbureau bevoegd voor de exploitatiezetel, en een omschrijving bevatten van de redenen van overmacht. Een eenvoudige verwijzing naar de aanslagen van 22/03/2016 volstaat.
Bovendien wordt de werkgever of het sociaal secretariaat uitgenodigd om een elektronische aangifte te verrichten (via de portaalsite van de sociale zekerheid of via batch) (zodat het dossier door de werkloosheidssector sneller kan worden verwerkt). In de elektronische aangifte wordt als reden van de overmacht vermeld: “aanslagen van 22/03/2016 – zie schriftelijke aanvraag/ e-mail van ….”.
Voor de periode vanaf mei 2016: zie punt 1.2.2.
1.2.2. Werkgevers die personeel tewerkstellen buiten de luchthaven van Brussel-Nationaal
De aanvraag om erkenning van de tijdelijke werkloosheid wegens overmacht moet schriftelijk of via e-mail worden ingediend bij het werkloosheidsbureau bevoegd voor de exploitatiezetel, en een omschrijving bevatten van de redenen van overmacht die de tewerkstelling onmogelijk maken.
Bovendien wordt de werkgever of het sociaal secretariaat uitgenodigd om een elektronische aangifte te verrichten (via de portaalsite van de sociale zekerheid of via batch) (zodat het dossier door de werkloosheidssector sneller kan worden verwerkt). In de elektronische aangifte wordt als reden van de overmacht vermeld: “aanslagen van 22/03/2016 – zie schriftelijke aanvraag/ e-mail van ….”.
1.3. Duurtijd
De tijdelijke werkloosheid wordt aanvaard voor een bepaalde duur, maar kan verlengd worden totdat de situatie genormaliseerd is, mits indiening van een nieuwe aanvraag overeenkomstig punt 1.2.1 of 1.2.2.
Aangezien de situatie op 31/03/2016 nog niet genormaliseerd was, kan de tijdelijke werkloosheid ook na deze datum verder worden toegestaan.
De aanvragen om verlenging betreffende de periode gelegen na april 2016 gebeuren evenwel steeds overeenkomstig de procedure vermeld in punt 1.2.2. (waarbij een eenvoudige verwijzing naar de aanslagen niet meer volstaat en het uitzonderlijk karakter van de situatie moet worden aangetoond). Ook hier wordt de werkgever of het sociaal secretariaat uitgenodigd om eveneens een elektronische aangifte te verrichten via de portaalsite van de sociale zekerheid of via batch (zodat het dossier door de werkloosheidssector sneller kan worden verwerkt).
2. Werkloosheid ingevolge afwezigheid van openbaar vervoer
Werknemers die zich niet naar het werk kunnen begeven omdat het openbaar vervoer niet functioneert en omdat er geen alternatieven beschikbaar zijn, kunnen een aanvraag tijdelijke werkloosheid wegens overmacht indienen. Overmacht kan evenwel maar worden ingeroepen indien de werknemer niet op een andere plaats tewerkgesteld kan worden (vb. satellietwerk) of niet kan telewerken en geen enkele vorm van loon ontvangt (vb. ingevolge inhaalrust).
Zie ook het infoblad werkgevers E24 ‘Tijdelijke werkloosheid wegens overmacht’.
3. Mogelijkheid tot het invoeren van tijdelijke werkloosheid werkgebrek wegens economische oorzaken
3.1. Regeling voor de arbeiders
Indien voor de periode volgend op de aanslagen op de luchthaven van Brussel-Nationaal maar een geleidelijke heropstart van de tewerkstelling mogelijk is, of op andere tewerkstellingsplaatsen er een vermindering van werk is (bijv. in de horeca-sector door een sterke daling van het aantal reservaties), kan ook een regeling van tijdelijke werkloosheid werkgebrek wegens economische oorzaken worden aangevraagd mits de voorziene procedures worden nageleefd (kennisgeving aan de werknemers, voorafgaandelijke mededeling aan de RVA, mededeling van de 1ste effectieve werkloosheidsdag aan de RVA).
Gelet op het plotse karakter van de gebeurtenissen, kan de directeur van het werkloosheidsbureau een afwijking toestaan op de termijn van de voorafgaandelijke mededeling en laattijdige mededelingen aanvaarden indien deze betrekking hebben op de periode onmiddellijk aansluitend op de aanslagen.
Zie ook het infoblad werkgevers E22 ‘Tijdelijke werkloosheid werkgebrek op grond van economische oorzaken’.
3.2. Regeling voor de bedienden
Indien de werkgever aan de preliminiare voorwaarden voor het invoeren van een regeling schorsing bedienden wegens werkgebrek voldoet, kan voor de bedienden ook een aanvraag tijdelijke werkloosheid werkgebrek wegens economische oorzaken worden aangevraagd. Ook hier kan een afwijking op de indieningstermijn voor de voorafgaandelijke mededeling worden toegestaan.
Zie ook de infobladen werkgevers E54 ‘Schorsing bedienden ingevolge werkgebrek voor ondernemingen in moeilijkheden - preliminaire voorwaarden’ en E55 ‘Schorsing bedienden ingevolge werkgebrek voor ondernemingen in moeilijkheden - uitleg over de schorsingsregeling’.
4. Recht op uitkeringen
Voor de betrokken werknemers geldt er een vrijstelling van wachttijd. Zij kunnen dus onmiddellijk recht hebben op uitkeringen voor zover zij aan de overige vergoedbaarheidsvoorwaarden (bv. geen bijberoep uitoefenen, behalve bepaalde uitzonderingen) voldoen.
Meer info : www.rva.be