Er zijn veel nachtmerries die uw droom van een succesvolle start-up kunnen ondermijnen. Daarom is het verstandig om te leren uit anderen hun fouten. En deze te onthouden. Te herkennen. Te erkennen. En natuurlijk te vermijden.
101 redenen waarom een start-up kan falen
Er zijn 101 redenen waarom start-ups het niet halen. Een Google search met “valkuilen starters” levert meer dan 15.400 000 resultaten op. Als u zoekt op “faillissement”, dan bedraagt het resultaat hier zelfs een aardig veelvoud van.
Dat zegt natuurlijk niets over een exact aantal redenen waarom bedrijven over de kop gaan. Veel online lijstjes met tips voor starters bespreken immers dezelfde oorzaken van falen. Punt is: het kan op echt heel veel gebieden fout gaan.
Dat geldt overigens niet enkel voor startende ondernemers. Gevestigde bedrijven of zelfstandigen kunnen natuurlijk ook hindernissen tegenkomen waartegen ze niet bestand zijn.
Wél is het zo u als starter sowieso een gebrek aan ervaring heeft. Dat geldt in iets mindere mate als u een bijberoep heeft gehad. Toen kon u al proeven van het zelfstandige bestaan. En de uitdagingen die het met zich meebrengt.
Grosso modo vallen alle oorzaken van falende start-ups onder te brengen in 3 categorieën:
- fouten die u zelf maakt (en had kunnen voorkomen)
- de schuld van anderen (en soms ook kunnen voorkomen worden)
- brute pech (waartegen u zich enigszins kan indekken).
#1 Uw start-up zelf laten falen
Of anders gezegd: eigen schuld, dikke bult.
Als u zelfstandige wil worden (en blijven), houdt dit in dat u de verantwoordelijkheid voor uw succes, of falen, grotendeels zelf in handen hebt.
Soms is de oorzaak van een mislukte start-up niet verder te zoeken dan bij uzelf. Niet iedereen is in staat om zichzelf continu kritisch in vraag te stellen. Want dat is wat u als ondernemer moet doen: controleren of u niet teveel aan het dromen slaat.
Een aantal vragen moet u helemaal in het begin beantwoorden. Of met behulp van anderen laten inschatten. Een boekhouder bijvoorbeeld.
- Over welke middelen beschik ik om te overleven / te groeien?
- Heb ik de prijs voor mijn diensten juist bepaald?
- Is de verkoopprijs voor mijn producten correct?
- Geef ik geen, teveel of te weinig korting?
- Is mijn idee wel realistisch?
- Hoe ga ik mijn product of dienst in de markt zetten?
- Is mijn verdienmodel wel de juiste keuze?
- Enz.
Ook op administratief vlak kan je een hoop ellende zelf vermijden.
- Zijn mijn facturen in orde?
- Vervul ik mijn boekhoudkundige verplichtingen?
- Heb ik een goede agenda waarmee ik makkelijk het overzicht van mijn afspraken en taken op kan volgen?
- Beschik ik over de nodige vergunningen?
- Betaal ik op tijd mijn sociale bijdragen?
- Volg ik mijn openstaande facturen efficënt op?
- Enz.
Al deze zaken apart in orde brengen vergt een minimale inspanning. Doet u ze niet? Dan bent u, en alleen u schuldig voor problemen achteraf. Gelukkig zijn er maar weinig startende ondernemers die hier al in de fout gaan.
Het probleem duikt meestal pas na een tijdje op.
Als uw start-up al aan het draaien is, heeft u voor al deze administratie plots veel minder tijd. Vergetelheid door drukte durft dan wel eens opduiken. En voor u het weet betaalt u boetes die u gewoon had kunnen vermijden.
"U bent zelf schuldig als het fout loopt" klinkt misschien bikkelhard. Laat het echter een troost wezen dat het omgekeerde ook geldt. Ondernemers die wél slagen hebben dit niet per se aan zichzelf te danken.
#2 De werkelijkheid verandert, maar uw start-up is niet mee
De werkelijkheid rondom ons verandert voortdurend. Sommige van deze veranderingen kunnen uw zaak treffen. U had het niet op voorhand kunnen weten. De schuld ligt dan ook niet echt bij u. Of toch niet voor de volle 100%.
Een paar voorbeelden om dit te verduidelijken.
Voorbeeld 1 : Hinder aan uw zaak door derden
Uw zaak draait goed, maar plots besluit het gemeentebestuur dat er straatwerken moeten plaatsvinden. Waar uvroeger makkelijk bereikbaar was, moeten uw klanten nu echt heel veel moeite doen om uw zaak te bereiken. De kleine compensatie waarop u misschien recht hebt, is een druppel op een hete plaat.
Voorbeeld 2: Opmars van de concurrentie
Een concurrent opent een zaak in uw afzetgebied. Totaal onverwacht wordt u geconfronteerd met bedreigingen. De kans is groot dat u uw trouwe klanten machtloos ziet overstappen naar de concurrentie:
- Scherpere prijzen dan u kan aanbieden
- Een uitgebreider aanbod
- Een betere dienstverlening
Voorbeeld 3: Faillissement van anderen
Uw belangrijkste leverancier die failliet gaat en daarmee uw grootste bron van inkomsten in één klap van de kaart veegt.
Voorbeeld 4 : interne spanningen
U krijgt ruzie in uw familiebedrijf. Uw privé- en zakenleven houdt u soms beter gescheiden.
Deze voorbeelden illustreren dat u over bepaalde zaken geen controle kan uitoefenen. In sommige gevallen had u het misschien kunnen zien aankomen. Maar niemand heeft een kristallen bol en kan alle mogelijke veranderingen op voorhand inschatten, of opvolgen.
Gelukkig bent u ook flexibel. Anders wordt u beter geen zelfstandige. Soms kan u de veranderende werkelijkheid naar uw hand zetten. En er zelf beter van worden.
#3 Brute pech als reden van falen
Uw droom van een eigen zaak kan natuurlijk ook door brute pech in duigen vallen. Dit zou ook onder de vorige categorie gebracht kunnen worden. Het grote verschil is dat deze oorzaken van een falende start-up echt wel als ongeluk te bestempelen zijn.
Een paar voorbeelden om het verschil met de vorige oorzaken van faling te illustreren:
- Een langdurige ziekte die u buitenspel zet.
- Een brand in uw opslagplaats waardoor u uw voorraad letterlijk in rook ziet opgaan.
- Een ski-ongeval waardoor u zich enkele maanden niet meer kan verplaatsen naar uw klanten.
Falen is falen. Het maakt vooral voor je zelfbeeld uit of dit door brute pech komt of niet. Tegen sommige van dit soort oorzaken kan je je wel indekken, maar dat maakt de pil er niet minder bitter om.
Conclusie: samenspel van oorzaken voor falende start-ups
In werkelijkheid zijn de redenen voor het falen van start-ups vaak veel complexer dan één foutje of tegenslag.
De finale doodsteek van een start-up is maar al te vaak een samenspel van verschillende oorzaken. En ook al kan je bepaalde fouten met gezond verstand voorkomen, toch is het onmogelijk om je tegen alle nachtmerires te beschermen. Lig er dan ook niet wakker van.
Uiteindelijk betekent falen dat je het tenminste geprobeerd hebt. Omgekeerd is succes meestal geen toeval. Het is ook een samenspel van factoren die je zelf kan controleren, of leren.
Goed om weten
In Brussel kunnen ondernemers in moeilijkheden zich richten tot het COm, dat de opdracht heeft m zelfstandigen en bedrijfsleiders te helpen de balans op te maken van hun professionele situatie en nieuwe wegen met oplossingen te vinden voor de problemen waarmee ze worden geconfronteerd: een slechte verstandhouding tussen vennoten, commerciële geschillen, financiële moeilijkheden, juridische problemen, zorgen betreffende personeel, enz.
Daarnaast bestaat er binnen de Kamer van Koophandel van Brussel (beci), een vernieuwend programma Restart dat gefailleerde ondernemers gedurende 5 maanden begeleidt om te leren om te gaan met de mislukking en een nieuwe project vorm te geven.
Oorspronkelijk basisartikel gepubliceerd met akkoord van Comanage.be