Heeft u een project dat u graag zou ontwikkelen? Bent u werkzoekende en durft u de stap niet zetten? Denk aan alternatieve oplossingen om uw activiteit zonder veel risico's te testen voordat u een onderneming opricht.
U wilt graag ondernemen, maar u vindt het risico te groot om effectief de stap te zetten. Dat is perfect te begrijpen! Het goede nieuws is dat verschillende structuren en programma's voor werkzoekenden de mogelijkheid bieden om hun activiteit te testen als zelfstandige, zonder automatisch het statuut van zelfstandige aan te nemen.
Activiteitencoöperaties
Via activiteitencoöperaties zoals JobYourself in Brussels en Backstage krijgt u zes maanden lang gepersonaliseerde coaching om uw project op papier te zetten en een businessplan op te stellen, een marktstudie uit te voeren, een website te maken, enz.
Daarna oefent u gedurende 18 maanden uw activiteit uit en gebruikt u daarbij het ondernemingsnummer van de coöperatie voor uw facturering.
U oefent dus uw ondernemingsactiviteit uit zonder het statuut van zelfstandige aan te nemen en met behoud van uw statuut van werkzoekende. U betaalt geen sociale bijdragen, en u blijft uw werkloosheids- of OCMW-uitkering ontvangen voor de duurtijd van het programma (het principe van degressiviteit blijft behouden tot de tweede periode).
Bijkomend voordeel: uw coach blijft tijdens de voorbereidings- en testfase beschikbaar om advies te verstrekken.
Payrolling
Organisaties zoals Smart, Tentoo en Merveille bieden ook een veilig kader om uw activiteit uit te oefenen, maar volgen een andere werkwijze. In dat geval oefent u uw activiteit niet uit met het statuut van werkzoekende, maar van werknemer. U heeft dus geen eigen ondernemingsnummer en betaalt geen sociale bijdragen als zelfstandige. U gebruikt het ondernemingsnummer van de structuur voor facturering tijdens de testperiode. De structuur ontvangt bijgevolg het brutobedrag voor uw werk, en betaalt u als werknemer voor dat bedrag (met afhouding van de bedrijfsvoorheffing, werkgeversbijdrage, verzekeringen, enz.).
DIES werkt volgens hetzelfde principe, maar voor activiteiten die een regelmatig zakencijfer voortbrengen.
Een activiteit uitoefenen in bijberoep als werkzoekende
Het programma Springplank naar zelfstandige van de RVA
In principe moet u minstens halftijds werken om zelfstandige te zijn in bijberoep. Het is via die job dat een zelfstandige in bijberoep sociale bijdragen betaalt (en niet via bijdragen als zelfstandige in bijberoep die lager zijn dan voor een zelfstandige in hoofdberoep).
Dit springplankprogramma (waarvoor u voorafgaande goedkeuring moet krijgen van de RVA) biedt de mogelijkheid om u in te schrijven als zelfstandige in bijberoep bij een ondernemingsloket, met behoud van uw statuut van werkzoekende en uw werkloosheidsuitkering. U mag de activiteit maximaal 12 maanden uitoefenen, en uw inkomsten mogen dat jaar maximaal € 4.274,40 bedragen. Als uw inkomsten hoger liggen, bent u verplicht om uw uitkering geheel of gedeeltelijk terug te betalen!
Aangezien er geen begeleiding verstrekt wordt, raden we u ten stelligste aan om u te laten coachen door een structuur voor begeleiding. Een activiteit moet voorbereid worden, ook voor het programma Springplank naar zelfstandige!
Behoud van uw statuut van zelfstandige in bijberoep parallel met een nieuw statuut van werkzoekende
Als u ontslagen bent en u al een activiteit uitoefende in bijberoep, kunt u aan de RVA vragen om die te behouden. Daarvoor gelden bepaalde voorwaarden. Zo moet u bijvoorbeeld het bijberoep reeds effectief hebben uitgeoefend gedurende minstens 3 boekhoudkundige maanden voorafgaand aan uw ontslag (en dat kunnen bewijzen met facturen).
Opgelet, als u geen opzeggingstermijn presteert, mag u die drie maanden niet inbrengen. U mag de activiteit ook niet overdag tussen 7 en 18 uur uitoefenen van maandag tot vrijdag, omdat uw voornaamste plicht als werkzoekende bestaat uit het zoeken naar een nieuwe job.
Occasionele activiteit
Occasionele activiteit betekent dat u - zoals de naam het zegt - occasioneel en onregelmatig een activiteit uitoefent. Als werkzoekende moet u echter navragen bij de RVA (zoals vermeld in infoblad T6) of u de activiteit al dan niet mag uitoefenen, zelfs als u van plan bent om de activiteit uit te oefenen op een zaterdag, zondag of wettelijke feestdag.
Vraag ook inlichtingen over eventuele bijkomende voorwaarden in verband met uw activiteit. Als u bijvoorbeeld een weekend op een publieke markt werkt bij een zelfstandige die ambulante handel drijft en beschikt over een machtiging als werkgever, moet u naargelang het geval beschikken over een machtiging als aangestelde A of B.
Wat betreft het fiscaal aspect en de btw kunt u voor advies ook terecht bij de FOD Financiën.
Collaboratieve of deeleconomie
Collaboratieve of deeleconomie is een specifiek fiscaal stelsel dat van toepassing is voor dienstverlening (en dus niet voor het leveren van goederen) die een particulier (die niet handelt in het kader van zijn beroepsactiviteit) verstrekt aan een andere particulier door middel van een digitaal platform dat erkend of georganiseerd wordt door een publieke autoriteit.
Nogmaals, als werkzoekende is het aan te raden om vooraf na te vragen bij de RVA of het u al dan niet toegestaan is om dienstverlening te leveren in deze context. Bovendien zult u aan een reeks bijkomende voorwaarden moeten voldoen. Zo is het jaarlijkse bedrag voor dergelijke prestaties beperkt, en worden uw inkomsten beschouwd als beroepsinkomsten als u het maximumbedrag overschrijdt. Voor meer informatie over dit onderwerp kunt u de rubriek FAQ van de FOD Financiën raadplegen.
De twee adviezen van de 1819
-
Maak gebruik van de begeleiding die wordt aangeboden door verschillende organisaties die u kunnen helpen om uw project te testen in een minder risicovolle context. De coöperatie JobYourself accepteert bijvoorbeeld geen projecten waarvoor een handelshuur nodig is. Dat betekent echter niet dat uw project automatisch uitgesloten is. Laten we aannemen dat u fruitcocktails wilt verkopen en daarbij meteen dacht aan een zaak met een handelshuur. Uw coach bij JYB zou alternatieve oplossingen kunnen voorstellen om uw project te testen, zoals festivals, privéfeesten of openbare markten.
-
Bekijk de voor- en nadelen van elke optie in het licht van uw persoonlijke situatie, want geen enkele oplossing is altijd en voor iedereen perfect. Ongeacht of u ervoor kiest om meteen te starten als zelfstandige of om uw activiteit eerst te testen, u zult er sowieso tijd en geld moeten insteken, en rekening moeten houden met bepaalde verplichtingen.