De federale regering heeft onlangs een besluit aangenomen waardoor bepaalde studenten vanaf januari 2017 zelfstandige kunnen worden met het bijzondere statuut "student-ondernemer". Wat zijn de kenmerken van dat statuut? Onder welke voorwaarden kunnen studenten er gebruik van maken, en wat is het verschil ten opzichte van de vorige situatie? We zullen die vragen proberen te beantwoorden in dit artikel. We zullen enkele Brusselse initiatieven naar voren brengen die de ondernemersgeest bij jongeren aanmoedigen.
Wat is het statuut van student-ondernemers vandaag?
Om goed te begrijpen wat het nieuwe statuut voor student-ondernemers voorzien door de federale regering inhoudt, moeten we de grote lijnen van de huidige wetgeving voor studentenwerk als zelfstandige kennen.
Momenteel mag een student tot 25 jaar die recht heeft op kinderbijslag zelfstandige worden onder de volgende voorwaarden:
- De student moet geen sociale bijdragen betalen als zijn inkomen lager is dan € 1.439,42*;
- De student betaalt verminderde sociale bijdragen als zijn inkomen tussen € 1.439,42* en € 6.815,52* ligt;
- De student betaalt sociale bijdragen voor een activiteit in hoofdberoep als zijn inkomen hoger is dan € 6.815,52*.
Ook al geniet de student-ondernemer bepaalde voordelen, toch is er sprake van sterke discriminatie vergeleken met een jobstudent, en wel voor twee belangrijke redenen:
-
Een jobstudent die minder dan 50 dagen/jaar werkt, moet geen sociale bijdragen betalen (maar betaalt wel een kleine solidariteitsbijdrage van 2,71%);
-
Alle studenten blijven fiscaal ten laste zolang hun netto-inkomen niet meer bedraagt dan € 3.140/jaar, maar er wordt geen rekening gehouden met de eerste schijf van € 2.610 bij die berekening, wat niet het geval is voor zelfstandigen.
Wat verandert er in 2017?
Het nieuwe statuut voor student-ondernemers geldt voor jongeren tot 25 jaar die zijn ingeschreven als student in een onderwijsinstelling om een diploma te behalen dat door een bevoegde autoriteit in België wordt erkend.
De nieuwe voorwaarden van dit statuut omvatten enkele bijzonder interessante elementen:
Voor wat betreft de sociale bijdragen
- Studenten met een jaarlijks inkomen tot € 6.505,33 betalen geen sociale bijdragen.
- Voor de professionele inkomensschijf van € 6.505,33 tot € 13.010,66 geldt een tarief van 21% (20,5% vanaf 2018);
- Vanaf € 13.010,66 moeten sociale bijdragen voor een activiteit in hoofdberoep worden betaald.
Voor wat betreft de rechten op gezondheidszorg
-
De student-ondernemer behoudt zijn recht op gezondheidszorg als persoon ten laste als zijn inkomen lager is dan € 6.505,33. Zodra hij sociale bijdragen betaalt, moet hij zelf titularis worden.
-
De perioden waarvoor de student bijdragen betaalt (ook verminderde bijdragen) tellen mee om rechten op te bouwen voor arbeidsongeschiktheid/invaliditeit/kraamgeld.
Voor wat betreft de bestaande verschillen met jobstudenten
- De discriminatie tussen jobstudenten en student-ondernemers voor de berekening van personen ten laste bestaat niet meer. De eerste inkomensschijf van student-ondernemers zal niet meer worden beschouwd als inkomen voor de berekening van de personen ten laste.
Een specifieke bepaling voor studenten van het deeltijds onderwijs
- Er wordt geen rekening gehouden met inkomen uit deeltijds onderwijs om na te gaan of studenten al dan niet fiscaal ten laste van de ouders blijven. De vergoeding die deze studenten ontvangen, telt dus niet mee als inkomen voor personen ten laste (ten belope van € 2.610 niet geïndexeerd).
Brusselse initiatieven voor de ontwikkeling van de ondernemingszin bij studenten
Op federaal niveau is er het nieuwe statuut voor student-ondernemers, maar er komen ook geleidelijk aan andere initiatieven die ondernemerschap promoten bij studenten. Verschillende universiteiten en hogescholen voorzien immers een intern statuut van student-ondernemer. Dat kan uiteenlopende vormen aannemen naargelang de instelling. In Brussel is er een stijgend aantal initiatieven om ondernemerschap aan te moedigen bij studenten. Ziehier enkele voorbeelden:
EPHEC Entreprendre Bruxelles – Job Yourself
Het academische statuut van student-ondernemer aan de EPHEC biedt bepaalde studenten de mogelijkheid om een onderneming op te starten met minder risico's en zonder het sociaal statuut van zelfstandige in het kader van hun studies.
Om die studenten te helpen bij het oprichten van een eigen onderneming zonder enig risico, lanceert de EPHEC een programma voor student-ondernemers in partnerschap met Job Yourself, een Brusselse activiteitencoöperatie. Die organisatie biedt werkzoekenden en begunstigden van een sociale uitkering de mogelijkheid om hun onderneming op te starten met behoud van hun uitkering, op voorwaarde dat ze zich laten begeleiden en opvolgen door een team van coaches. Dankzij het programma van de EPHEC kunnen studenten genieten van het juridische kader van Job Yourself. Het betreft hier een test waarbij de begunstigde kan terugvallen op een degelijk veiligheidsnet.
IHECS Preneurs
Het IHECS (FR) werkt samen met Groupe One, een organisatie voor begeleiding bij de oprichting van duurzame ondernemingen, om studenten en oud-studenten een programma aan te bieden waarmee ze hun ondernemingsproject kunnen ontwikkelen en overgaan tot de oprichting van een onderneming.
Aan de hand van een opleidingsprogramma en opvolging door professionele coaches kunnen studenten aan hun beroepsoriëntatie beginnen en eventueel een onderneming oprichten. Om de studenten zo goed mogelijk onder te dompelen in de ondernemerswereld, wordt hen bijvoorbeeld gevraagd om oplossingen aan te brengen voor reële problemen die ondernemingen van het ondernemingscenter Village Partenaire (Groupe One) ondervinden.
Solvay Entrepreneurs en StartLab
StartLab (FR) is een incubator die Brusselse studenten en net afgestudeerden begeleidt bij de oprichting van hun onderneming. Het initiatief maakt geen deel uit van het studieprogramma en is bestemd voor elk type ondernemingsproject (verenigingswerk, sportief, sociaal, commercieel of humanitair) op voorwaarde dat het blijvend is. De nieuwe wetgeving voor het statuut van student-ondernemer komt dus gelegen voor alle deelnemers aan dit programma!
ErasmusHogeschool Brussel
Aan Nederlandstalige zijde voorziet de Erasmus Hogeschool Brussel ook een academisch statuut van student-ondernemer. Het statuut biedt studenten de mogelijkheid om onder bepaalde voorwaarden hun studieprogramma aan te passen om vlotter een onderneming te kunnen oprichten of ontwikkelen. Student-ondernemers of kandidaat-ondernemers kunnen vrijstelling krijgen om een bepaalde cursus te volgen, van klas te veranderen indien mogelijk of hun examens te verzetten naar een andere periode van het academisch jaar.
Vlajo: Attest-2-Start
Attest-2-Start is een programma dat Vlajo hogescholen en universiteiten ter beschikking stelt opdat hun studenten lessen bedrijfsbeheer zouden kunnen volgen. Studenten moeten minstens 128 uur les volgen over een periode van minstens 3 maanden én een eigen businessplan schrijven om het attest bedrijfsbeheer te behalen dat noodzakelijk is bij het opstarten van een onderneming. Wanneer ze het attest behalen, biedt Attest-2-Start studenten de mogelijkheid om aan de slag te gaan als ondernemer met minder risico's en zonder meteen een ondernemingsnummer aan te vragen. De student-ondernemer kan prestaties factureren onder het btw-nummer van Vlajo.
Uit al die initiatieven blijkt dat "ondernemerschap voor jongeren" succesvol is. Ook al ligt de intentie tot ondernemen bij jongeren in België onder het Europese gemiddelde, toch zijn er steeds meer programma's die proberen om de remmende elementen voor ondernemerschap bij jongeren weg te nemen. We hopen dat die positieve dynamiek zich verder kan ontwikkelen om jongeren een maximum aan faciliteiten te bieden …
Wil u meer weten over deze initiatieven?
Surf naar de site yet.brussels en ontdek welke initiatieven er bestaan om ondernemingszin bij jongeren te promoten.