Dit is het nogal ongewone verhaal van een jonge vrouw die, na haar opleiding kunstnijverheid, besloot Parijs te verlaten voor Brussel om zich vervolgens op de schoenmakerij te richten, een tot dusver hoofdzakelijk mannelijk beroep met een conservatief tintje. Zij vertelt ons meer over haar ongebruikelijk parcours als onderneemster...
Vertel ons eens wat meer over hoe uw project is ontstaan.
Camille Labro-Méler: Na het volgen van de opleidingen kostuumontwerp en decorbouw met synthetisch materiaal, heb ik bij verschillende lowcostbedrijven gewerkt waar decors maar weinig geld mochten kosten, en ontwierp ik decors voor reclamedoeleinden die zodra ze hun doel hadden gediend werden weggegooid. Zoveel zaken die eigenlijk botsten met mijn ecologische overtuigingen en mijn bedenkingen omtrent de schade die door de mode-industrie wordt veroorzaakt. Op 27-jarige leeftijd ben ik op professioneel vlak dus gaan twijfelen. Mijn omgeving kende mijn interesse voor de schoenmakerij en duwde me in die richting. Ik ben inderdaad gek op handwerk, net zoals op het contact met klanten en het verdedigen van mijn overtuigingen met betrekking tot het milieu.
Wat is er zo origineel aan uw project?
Het gaar om een ambachtelijke en moderne schoenmakerij. Er bestaan erg veel mogelijkheden op het vlak van reparatie van zowel schoenen als lederwaren. Jammer genoeg is het merendeel van de huidige, relatief oude, schoenmakers niet erg innoverend of kritisch voor hun eigen werk en volgen ze de laatste modetrends niet. Naast het herstelwerk zelf, is ook upcycling in dit vak van groot belang, het geven van een nieuw en mooi leven aan versleten voorwerpen, in dit geval schoenen, waardoor er een vorm van circulariteit wordt bereikt. De tendens vandaag de dag is een afvalvrije productie. Dat is het geval bij voedingswaren, bij de productie van cosmetische producten, maar ook in de kledingsector. Op het vlak van de schoenmakerij vinden mensen het echter moeilijk om een goede ambachtsman te vinden die niet alleen puur herstelwerkzaamheden uitvoert maar daarnaast ook creatief te werk gaat.
Maar ook het sentimentele aspect mag niet vergeten worden. Ik hou van het feit dat elk voorwerp een verhaal met zich meedraagt. Aan het einde van de dag kijk ik hoeveel voorwerpen ik gered heb en dat geeft me erg veel voldoening! Vanaf de eerste dag van mijn opleiding was ik verbaasd over het aspect “schoenennood”. Klanten komen wanhopig naar ons toe en hopen dat wat ze ons brengen te redden valt. Daarom besloot ik mijn winkel een design te geven dat verwijst naar een warme, vintage medische wereld en hem “Le Dispensaire” te noemen (i.e een apotheek voor schoenen).
Hoeveel tijd heeft het u gekost om het project te verwezenlijken?
In oktober 2016 ben ik in opleiding gegaan bij twee schoenmakers in Vorst die gepassioneerd zijn door hun vak. In oktober 2017 heb ik mijn opleidingssessie bij Greenlab afgerond en ik opende mijn winkel in de Dansaertstraat in oktober 2018.
Is dat allemaal vlot verlopen?
In België bestaat er al vijftien jaar lang geen officiële studierichting meer voor deze stiel, door te weinig kandidaten. Bij iemand in de leer gaan was dus de enige optie. In het begin was het echter niet gemakkelijk om te onderhandelen met loopbaanbegeleidende organisaties (RVA, Actiris) want men kon mij in geen enkele categorie onderbrengen. Ondanks een goed afgebakend project, zoals dat bij mij het geval was toen ik mijn opleiding startte, werd mij gezegd dat niemand meer naar een schoenmaker gaat tegenwoordig. Alle schoenmakers die ik heb ontmoet, bezwoeren me nochtans dat ze overstelpt worden met werk. Ik heb mijn loopbaanadviseur dan ook gezegd dat ik mijn project gewoon zou opstarten, met of zonder zijn toestemming.
Ik ben toen op zoek gegaan naar een leermeester, wat niet gemakkelijk was omdat het een uitsluitend mannelijk milieu is en niemand een leerling wil. Vervolgens heb ik het risico genomen om mijn training te volgen zonder enig sociaal en juridisch statuut. Ik denk dat er wel dingen zullen veranderen omdat steeds meer afgestudeerden voor ambachtelijke beroepen kiezen. Je kunt jongeren niet vertellen dat hun lot op 23-jarige leeftijd al bezegeld is en dat ze geen andere richting meer kunnen kiezen.
Toch verliep niet alles negatief. U heeft ook hulp gekregen?
Ja, gelukkig wel! De structuren die me nadien hebben begeleid, hebben de administratieve perikelen ruimschoots goedgemaakt.
Om te beginnen, werd ik door het lokaal economieloket van Dansaert begeleid. Maryem, mijn coach, raadde me aan om iedereen te benaderen die me op het vlak van kringloopeconomie hulp zou kunnen bieden. Ik heb me dus tot Greenlab gewend, een incubator voor dit soort projecten. Ik werd geselecteerd om er een programma van zes maanden te volgen. Elke woensdagavond volgden we cursussen over specifieke thema’s die telkens door een andere spreker werden gegeven. Alle personen achter de geselecteerde projecten kwamen daarnaast voor een langere werksessie bijeen, het Greenlab-weekend. Dat is trouwens ook wat me van Greenlab is bijgebleven: de superpositieve sfeer van gezonde concurrentie. Na zes maanden werd de sessie afgesloten met een goed opgesteld businessplan, met uiteraard de stempel van de kringloopeconomie.
Tegelijkertijd was Maryem, die mijn project goed kende, meer bezig met heel specifieke zaken, en ook met de financiën die erg belangrijk zijn. In oktober 2017 werd mijn project goedgekeurd. Ik had dus groen licht om te starten. Vanaf dat moment ben ik me gaan richten tot 1819, wiens diensten heel nuttig waren, ik kreeg antwoord op heel feitelijke en gerichte vragen. De adviseurs zijn ontzettend bekwaam en hebben op praktisch alle vragen een antwoord. Ik heb ook deelgenomen aan verschillende infosessies van hen. Ik stelde het op prijs dat ze zo concreet waren, dat ze meteen ter zake kwamen. Ik kan ze zelfs mijn huurovereenkomst laten nalezen! Daarnaast heb ik ook veel hulp gekregen van Nicolas Dehon, starterscoach bij hub.brussels.
Tot slot heb ik ook beroep gedaan op crowdfunding. Zo heb ik 7000 euro opgehaald via Growfunding, wat me toeliet om het lokaal te renoveren waar ik me installeerde, nog machine en materieel te kopen enz...
Is het ondernemerschap een roeping voor u?
Ik denk dat sommige mensen helemaal niet gemaakt zijn voor het werk als zelfstandige, terwijl anderen dat wel zijn. Ik hoor zeker bij die laatste groep. Ik heb altijd die goesting gehad en ik denk dat ik daarom niet heel gelukkig was met wat ik voorheen deed. Ik was heel gefrustreerd omdat veel dingen niet op mijn manier kon doen. Maar je moet ook voorzichtig zijn. Je hoeft je natuurlijk niet verantwoorden ten opzichte van een baas, maar eigenlijk heb je duizend bazen: al je klanten!
Ondernemer zijn lijkt tegenwoordig wel een beroep te zijn geworden, maar voor mij is het gewoon een manier om mijn activiteiten te ontplooien. Ik beschouw mezelf als een schoenmaker, niet als een ondernemer, maar ik moet gewoon alle ondernemingsfasen doorlopen om mijn project op te starten.
Welk advies zou u geven aan ondernemers in spe?
Niemand kent het project beter dan jezelf. Je moet je dus blijven vastklampen aan je doelstellingen. Je moet jezelf vertrouwen en tegelijkertijd proberen te luisteren naar het advies dat je gegeven wordt. Al dat advies kan verstorend lijken, maar het zorgt er ook voor dat je mensen ontmoet die willen helpen en die helpen voorkomen dat er dingen misgaan. Haal er dus uit wat je nodig hebt en luister vooral naar advies over zaken waarin je niet uitblinkt, en dit alles met de gedachte ‘het is mijn project en ik weet waar het naartoe gaat’. En vooral, doe alles met passie.
Le Dispensaire
Antoine Dansaertstraat, 171
1000 Brussel